Татарча сочинение “Белемнең тормыштагы әһәмияте|Белемнен тормыштагы эхэмияте”
Сочинение на татарском языке на тему “Белемнең тормыштагы әһәмияте”/”Белемнен тормыштагы эхэмияте”
“Китап − белем чишмәсе” дигән мәкаль бар. Без китаплар аша тормышны өйрәнәбез, белем алабыз. Ә кешегә белем ни өчен кирәк, аның кеше тормышындагы әһәмияте нинди соң? Бер караганда, бик гади сораулар кебек. Әмма күп вакытта шундый гади сорауга җавап бирү кайбер нәрсәләрне яхшырак аңларга ярдәм итә.
Белем безнең тормышта искиткеч зур әһәмияткә ия. Белемнән башка йортлар да төзеп булмый, кешене дә дәвалап булмый, автомобиль дә йөртеп булмый, пианинода да уйнап булмый. Билгеле бер белем булмыйча, гомумән, берни дә эшләп булмый.
Хәтта иң гади эшләр өчен дә нәрсә дә булса белергә кирәк. Мәсәлән, дөрес ашарга өйрәнү өчен генә дә, кечкенә балага кашык, чәнечке, чынаякның нәрсә икәнлеген белергә кирәк.
Ә катлаулырак нәрсәләр турында әйтеп тә торасы юк. Техниканы белми торып, машинада бер метр да барып булмый. Анатомияне белми торып, кешегә дөрес итеп операция ясап булмый. Белемнең кеше тормышыңдагы әһәмияте турында күп мисаллар китереп булыр иде. Халык бу турыда бик белеп: “Белемсез бер эш тә чыкмый”, “Белемнән зур хәзинә юк”, “Белем − бәхет ачкычы, дәрәҗәнең баскычы”, − дигән.Еще сочинения на татарском языке со схожей к “Белемнен тормыштагы эхэмияте” тематикой (перейти к сборнику татарских сочинений нашего сайта)
Инша
Бәхетле булу өчен нишләргә?
Ни син, бәхет?
Бер мине генә мени
Бу мәңгелек сорау йоклатмаган.
Гомер буе бер таң көткән кеше,
Гомер буе аңа таң атмаган.
И. Ихсанова.
Кеше яши, һәм аны соңгы сулышына кадәр өмет, ышаныч озатып бара. Заманага гына сылтарга ярамый, замана бәхетле-бәхетсез була алмый. Бары кеше генә. Кеше бәхетсезлегеннән тәм табып, кемнеңдер күңелләрен рәнҗетмибез микән? Ходай биргән сынауларны лаеклы үтибез микән? Бәхетле булыр өчен нәрсә эшләргә кирәк?
Кара һәм ак. Шушы капма-каршы төсләр гомер буе безнең белән. Әгәр сиңа рәхәт, син бәхетле яки уңыш синең белән икән, озакламый синең тормышыңда бәхетсез һәм авыр көннәр башлана. Әйтерсең лә, синең гомерең — каралы-аклы полоса. Беркем дә бу дөньяда гел бәхетле һәм бер кайгысыз гына яшәми, чөнки барыбер ул ак полоса карага алмаша. Бәхет төшенчәсен һәркем үзенчә аңлый. Бәхетле яшәү өчен, кемдер акча тели, кемгәдер гаилә кирәк, ә кайберәүләр сәламәтлекне өстен куялар. Сүз дә юк, бәхетле тормыш өчен боларның барысы да кирәк. Ләкин, минемчә, бәхетле тормышның нигезе — сәламәтлек. Бары тик сәламәт булсаң гына, байлыкка һәм уңышка ирешергә мөмкин. Ләкин байлык та, сәламәт булу да һәм бәхетле гаилә төзү дә үзеңнән тора. Чөнки һәр кеше үз язмышына үзе хуҗа, һәм нинди тормышта яшәве дә бары тик кешенең үзеннән тора.
Хәзерге вакытта күп парлар өйләнешәләр һәм бәхетле яшәргә сүз бирәләр. Ләкин, кызганычка каршы, гаиләдә проблемалар башлангач, бик тиз аерылышалар. Әйе, сүз дә юк, проблемалар һәр гаиләдә дә булла, ә бит авырлыклар килеп чыгу белән аерылышырга димәгән… Минемчә, нәкъ менә шушы вакытларда дини тәрбия парларны, алар арасындагы мәхәббәтне саклап калырга ярдәм итә. Чөнки ул кешедә бик күп яхшы сыйфатлар тәрбияли.
Бәхетле булыр өчен, нишләргә? … Нинди генә каршылыклар һәм авырлыклар килеп чыкса да, яшьтән үк үз бәхетең өчен көрәшергә кирәк. Әлеге көрәш авыр, кыен булырга мөмкин. Шулай да сабыр булырга кирәк. Тормышыңны ничек корсаң, “көз”еңне дә шулай каршыларсың. Г.Исхакый язганча: “Инде көз булды… һәр агачның җимеше пеште, миләшнеке миләшчә, алманыкы алмача!” Чыннан да, кеше үз язмышына үзе хуҗа.
Лукина Л.Н.- башлангыч сыйныф укытучысы
Минем һөнәрем – минем киләчәгем
Һәрберебез бала чактан ук булачак һөнәре турында хыяллана, тормышта үз урыны хакында уйлана. Мин үзенең профессиясенең кадерен белүче, яраткан эшенә бөтен гомерен багышлаучы кешеләргә баш иям.
Безнең мәктәптә профессияләр турында күп сөйлиләр, төрле һөнәр ияләре белән очрашулар уздырыла, оешмаларга экскурсияләр үткәрелә.
Менә мин мәктәпнең Туган якны өйрәнү музеенда. Монда намуслы һәм фидакарь хезмәтләре өчен орден һәм медальләр белән бүләкләнгән якташлар турында сөйләүче материаллар бар. Үз вакытында сыер савучы Е. Ильина һәм бозаулар караучы Н. Романова Ленин орденына лаек булганнар. Алдынгылар арасында “Татарстанның атказанган нефтьчесе”, “Татарстанның атказанган агрономы”, “Татарстанның атказанган терлекчесе” бар. Болар барысы да авылдашларның хезмәт батырлыгы турында сөйли. Безнең авыл үзенең мич салучылар, балта осталары, тегүчеләре белән дан тоткан. Мин үземнең ерак бабайларымның алдынгы тракторчы булулары белән горурланам. 1976 нчы елда бабамның әтисе Андрей фидакарь эше өчен Хезмәт Кызыл Байрагы белән бүләкләнгән.
Һичшиксез, һөнәр сайлау күп факторларга бәйле. Шуларның берсе – кумирың булу. Минем өчен олы абыем Владислав юл күрсәтүче булып тора. Аның әлегә зур хезмәт тәҗрибәсе юк, мәктәп музее экспонатлары сөйли торган дәүләт бүләкләренә ия түгел. Ул әле ике ел элек кенә Лениногорск полтиех көллиятен тәмамлады. Абыем мәктәптә дә яхшы укыды. 9 нчы сыйныфтан соң көллиятнең “Электромеханика һәм электр җиһазларын техник эксплуатацияләү һәм хезмәт күрсәтү” бүлегенә укырга керде. Ул бирелеп укыды, анда аңа бар нәрсә дә ошый иде: төркемдәге микроклимат та, тулай торактагы шартлар да, уку бүлмәләре дә. Мин үзем дә бу уку йортында күп мәртәбәләр кунакта булдым.
Лениногорск политех көллияте – шәһәрнең иң дәрәҗәле уку йортларының берсе. Ул 1952 нче елның 2 нче октябрендә Татарстан Республикасы идарәсе “Хезмәт резервлары” әмере белән оешкан. 65 еллык юлы булган уникаль уку йортында минем абый да белем алган.
Уку дәверендә ул күп тапкырлар төрле һөнәри конкурсларда катнашты, грамоталарга, Рәхмәт хатларына лаек булды. Соңгы курста укыганда Казахстанда практика үтте. Укуын отличие белән тәмамлады. Хәзер исә үзенең белгечлеге буенча Әлмәт нефть институтында укуын дәвам итә. Абыемнан менә дигән энергетик килеп чыгасына ышанычым юк.
Абыем Владислав спорт белән даими шөгыльләнә. Кыш көне рәхәтләнеп мине хоккейда уйнау серләренә өйрәтә. Балык тоту белән мавыга, күп укый, әти – әниебезгә хуҗалыкта ярдәм итә, начар гадәтләр белән дус түгел.
Хезмәткә мәхәббәт безгә гаиләдә тәрбияләнгән. Әниебез эш сөючәнлеге белән безгә үрнәк. Әти белән хуҗалыкта эшлибез: техника ремонтлыйбыз, кышка печән әзерлибез, бакчада бәрәңге, малга чөгендер үстерәбез һ. б.
Хәзерге вакытта мин 9 нчы сыйныфта укыйм. Мине дә башкаларны кебек һөнәр сайлау борчый. Тик минем юлым инде сызылган. Бу – абыемның юлы. Мәктәптән соң укуымны политех көллиятендә дәвам итәргә хыялланам, электрик һөнәренә өйрәнәсем килә. Электрик профессиясе шактый яшь. Әлеге белгечлеккә ихтыяҗ көннән – көн арта. Аңа таләпләр дә үзгәрде. Элек примитив җайланмалар турында белем җитәрлек булса, хәзер алдынгы технологияләр тирән белем һәм техник мәгълүмат яңаруын таләп итәләр. Энергетик булу – җаваплы һәм почётлы. Кайчан алар чын батырлык күрсәтәләр. Электролинияләрдә, җитештерүдә еш кына аварияләр була. Мондый хәлләрдә энергетиклардан профессиональлек һәм кыюлык таләп ителә. Нинди дә булса сәбәпләр аркасында электроэнергия сүндерсәләр, күңелсез була. Әйтерсең, тормыш тукталган. Һәм кабат яктылык! Энергетиклар, тылсымчылар кебек: җитешсезлекләрне бетерәләр, ут кабызалар, кешеләрне куандыралар. Менә ул нинди кирәкле, шәфкатьле һәм заманча һөнәр!
Егоров Вячеслав
Егоров Вячеслав
- Сочинения
- Природа
- Берегите родную природу
Сочинение Береги природу 6 класс с числительными
В наше время, когда промышленность развивается с огромной скоростью, охрана природы является неотъемлемой частью жизни. Растут города, а вместе с ними увеличивается количество заводов, различной техники и множество того, что загрязняет экологию. Только в выхлопных газах автомобилей содержится 280 наименований вредных веществ.
Добросовестные владельцы предприятий стараются строить очистные приспособления, что бы хоть как то обезопасить наш мир. К сожалению, существуют и те, которые пренебрегая законом, разрушают и губят природу. Людям всегда требуется природный материал, дерево, камень, нефть. Ежегодно вырубается 11 миллионов гектар леса, что в 10 раз больше, чем лес сможет нарастить. Перекрываются водоемы, что ведет к гибели речных обитателей и пересыханию рек.
Охранять и беречь природу это долг каждого человека, иначе в скором времени люди просто не смогут жить на планете Земля. Сейчас трудно найти водоем или лесную лужайку, которая не загрязнена бытовыми отходами. А, ведь пластик разлагается около 180 лет. Если и дальше так будет продолжаться, то вскоре мы не увидим землю под ногами. Все будет покрыто ковром из пластмассовых изделий. Уже сейчас в красную книгу занесено огромное количество животных и растений. Доказано, что ежегодно погибает 1% животных. За 20 лет в мировом океане исчезло 19% кораллов. Не удивительно, ведь каждый год в океан сбрасывается около 9 миллионов тонн отходов. Уже сейчас ученые пришли к выводу, что безрассудное использование ресурсов, опустошит планету через 60 лет.
Стоит задуматься и понимать, как важно бережное отношение к экологии. Если каждый поймет, чем опасно загрязнение природы, возможно, нам удастся сохранить и сберечь необходимые людям ресурсы. Любить и уважать землю, на которой мы живем, совсем не сложно.
Сочинение с числительными и цифровыми фактами 6 класс
Сочинение Береги родную природу для 7 класса.
Большинство семей любят ездить отдыхать на природу. Выбравшись из тесных домов и душных городов мы всей душой радуемся открытым просторам и свежему воздуху. И дети, и взрослые любят гулять по лесам, купаться в речках и озерах. Для многих летний отпуск не будет считаться удачным, если не съездить на море. Даже в городах, в этих искусственно созданных человеком детищах прогресса, люди стараются отдыхать в скверах и парках, где растет много деревьев и цветут цветы.
К сожалению человек воспринимает природу как данность. Он редко думает о том, что ее нужно оберегать. Мы привыкли только брать, при этом не оглядываемся назад для того, чтобы оценить ущерб, который наносим окружающей среде.
На уроках географии нас учат тому, что большинство природных ресурсов не возобновляемые. Это значит что со временем их станет катастрофически мало, или же их не станет вовсе. Нам стоит задуматься о том, чтобы более экономно относиться к полезным ископаемым.
Более того, даже возобновляемые ресурсы, такие как чистый воздух, пресная вода и плодородная почва могут стать для наших потомков чуть-ли не роскошью, ведь они загрязняются. Загрязняют их не только фабрики и заводы, не только автомобили. Загрязняем их и мы — простые люди.
Это отлично видно в местах отдыха. Нередко так случается, что через два или три года традиционное место ,куда раньше выезжали всей семьей, меняется. Это связано не с тем, что оно надоедает, а с тем, что там становится неприятно находиться. От чистого леса или берега озера ничего не остается. Все вокруг начинает быть похожим на мусорную свалку.
Не многие задумываются о том, что это они источник этих беспорядков. Мы не пытаемся исправить нанесенный нами вред, а стараемся просто уйти с такого места. Но ведь с таким отношением очень скоро может случиться так, что уходить станет некуда.
В наше время люди постепенно начинают думать о будущем. Производство становится все более чистым, безотходным. Как дома, так и в общественных местах начинают использовать энергосберегающие технологии. Такое положение дел не может не радовать.
Краткое мини сочинение рассуждение 5 класс.
Нам нужно более бережно относиться к природе, ведь если все будет идти таким чередом, как мы видим сейчас, то нашим потомкам придется жить в пустынном мире, в котором не будет таких привычных и приятных для нас вещей как чистый лес, прозрачная вода и ясное небо. Начинать нужно с малого: начать следить за собой, не разбрасывать мусор и относиться к природе с уважением. Беречь природу значит беречь человека!
4 вариант темы Берегите природу
С самых ранних лет мама рассказывает малышу, как падают снежинки, как осенью желтеют и опадают листья, куда течет река. Природа окружает человека с первых дней жизни. И о том, что к ней надо относиться бережно знают все. Только, к сожалению, знания редко применяются на практике.
Вся красота окружающего мира зависит только от человека. Но постоянное развитие тяжелой промышленности, испытание ядерного оружия, покорение космоса только ухудшают экологию, загрязняя атмосферу.
Большой проблемой современности остается масштабное загрязнение экологии. А это отрицательно влияет на общее самочувствие и здоровье человека. Поэтому ежегодно проводятся конференции и семинары, симпозиумы в разных странах мира, на которых ученые пытаются решить, как наладить баланс между высокими темпами развития промышленности и сохранением окружающего мира. На первый взгляд может показаться, что такие глобальные проблемы не касаются в отдельности каждого человека. Но беречь природу можно начав с простой экономии. Электричество и вода – вот те ресурсы, которые используются каждый день в каждой семье. Начав экономить их можно внести свой вклад в большое общее дело по сохранению живой природы.
Сделать Землю чище, следя каждому за собой – очень просто. Примеру одного могут последовать и другие, а значит, родные просторы станут чище и краше. Главное не забывать про элементарные детские правила: не разрушай муравейник, не сжигай сухую растительность, не ломай деревья и не выбрасывай мусор. Родители, бабушки и дедушки, бережно относясь к лесу и речке, к городским скверам и паркам, воспитывают в ребенке чувства долга и ответственности за природу. Ведь выбросить пластиковую бутылку в урну не сложно, и убрать мусор после отдыха на природе тоже легко. А для природы это неоценимый вклад, и вероятность того, что будущие поколения увидят ее красоты.
Сочинение-рассуждение Берегите природу для 6 класса
Каждый из нас является небольшой, но не отъемленной частичкой природы. Когда мы ещё дети, мы видим и замечаем все мелочи которые нам демонстрирует природа. С возрастом мы перестаем замечать все прелести окружающего мира. А самое ужасное, мы не просто не замечаем, а и начинаем вредить ей. А ведь нам с самого детства говорят родители и учителя, что природу нужно беречь, но мы просто не обращаем внимание когда портим и убиваем ее. А стоило бы.
Ведь природа может быть психологом, следует только не спешить, остановиться, присмотреться, задуматься. В природе очень много подсказок, которые могут помочь в жизни. Иногда полезно порадоваться простому снегу или ранней россе.
Зимой, когда выпадает снег, город превращается в сказку. Деревья, дома покрываются снегом, они просто завораживают. С наступление весны, все начинает таять, но при этом пробуждаются все растения, животные. Мы по сути наблюдаем за рождением новых жизней. На деревьях появляются первые почки, первые листочки, непривлекательные гусеницы превращаются в чарующих бабочек, появляются подснежники, все это просто завораживает и чарует наш взгляд. Но при этом со сходом снега, мы можем наблюдать и горы мусора, которые убивают нашу природу и нас вместе с ней, и это все наша вина.
Нам стоит задуматься о том, что буде через несколько лет, если мы так же будем засорять природу, как и сейчас. Мы привыкли ходить на рыбалки и охоты, но при этом мы не задумываемся о том, что это убийство и мы по сути уничтожаем популяцию животных и рыб. В красной книге все больше и больше появляются новые животный, которые еще не давно были в изобилии. С такими темпами у нас в ближайшее время не будет не мясо не рыбы, мы убиваем, загрязняем, выращиваем овощи, но при этом мы ничего не отдаем природе взамен.
В борьбе за безопасность природы, каждый для начала должен начать с себя. Не кидать на траву окурки, бутылки, бумажки. Следует чаще устраивать субботники по всему городу, а так же если вы любимой порыбачить, то это нужно делать в отведенных для этого местах, например, в прорубе или озере, где находится рыба, которую специально выращивают для ловли, тоже самое касается и животных.
Лес чаще всего страдает от рук людей. Не следует разводить костры в лесу или полях, это может привести к непоправимым последствиям. Не пренебрегайте предупреждениями и запретами, ведь такими действиями вы можете навредить не только природе, но и себе. Нужно наоборот садить деревья, выращивать цветы.
В погоне за деньгами, люди перестают замечать дары природы, а ведь если полюбить природу и ухаживать за ней, то можно почувствовать громадную любовь. Так как чистая природа. Это не только чистый воздух, но и экологически чистые продукты.
Природа имеет свойство самостоятельно восстанавливать свои функции и свойства, но на это уходят долгие годы. Поэтому мы должны ей помогать, так как это нужно и нам самим, иначе следующее поведение уже не сможет полюбоваться той природой, на которую не обращаем внимание мы. Давайте следить за порядком вместе.
Краткое мини сочинение для младших классов (4 класс).
Мы с родителями очень часто отдыхаем на природе. Больше всего я люблю ходить в лес, там очень хорошая речка, я там очень часто купаюсь. Но со временем, мы с родителями все реже и реже ходим на природу, потому что там с каждым годом становится очень грязно, речка становится настолько грязной, что туда не возможно зайти.
Ещё мы часто выходим с родителям на субботники, мама меня учит, что природу нужно беречь и ухаживать за ней, потому что именно она, даёт энергию и силу. В школе нам говорят, что мы будущее поколение и именно от нас зависит какой будет природа. Поэтому я бережно отношусь к тому, что я люблю, а природу я люблю.
тема 7 класс, 6 класс, сочинение по русскому языку 5 и 4 класс.
Проблема загрязнения окружающей среды становиться серьезнее с каждым годом. Она охватывает все больше сфер жизнедеятельности человека. Ученые и экологи уже давно признали проблему катаклизм природного характера глобальной.
Смена климата, наводнения, землетрясения и пожары стали регулярными обыденными событиями нашей жизни. Выбросы в атмосферу отходов, свалки в лесных массивах, грязная питьевая вода и исчезновение редких животных – все это наносит урон планете. Ученые обеспокоены. Все больше видов полезных растений и редчайших животных погибает. Например, в Австралии из-за природных пожаров практически не осталось тасманских дьяволов, а ведь эти зверьки существовали еще несколько лет назад. Под угрозой вымирания находятся киты-касатки и российский амурский тигр. Меняется климат. Глобально потепление вызывает таяние ледников. Северным видам животных негде искать себе пищу. Гибнет урожай от засушливых сезонов. Выбросы с химических заводов практически уничтожили весь питьевой запас Российской тайги.
Все эти события не приходят без активного участия человека. Строители и директора промышленных предприятий экономят на ремонте сооружений. Они не хотят переплачивать, и устраивают свалки практически рядом с промышленными предприятиями. Зачем, казалось бы, тратиться на бензин, что бы вывезти мусор для утилизации? Все вредные вещества попадают в атмосферу.
Грета Тумберг – юная активистка в борьбе за экологию не зря привлекла внимание общественности. Таких активистов достаточно много и в России. Они регулярно издают статьи в газетах, привлекают средства массовой информации, организуют самостоятельные уборки лесов и прибрежных зон от мусора. Однако стараются их услышать немногие. Люди продолжают ездить на машинах, оставлять пустые бутылки после пикника, заниматься охотой и ловлей рыбы в запретных зонах. И каждому, кажется, что от его действий ничего страшного не произойдет. Но нас миллиарды. Ежедневно миллиарды людей, населяющих планету, стоят в пробках, выкидывают пластиковые стаканчики из-под кофе, швыряют мусор в окно, оставляют непотушенными сигареты и обрабатывают тушки пойманных животных. Это происходит каждый день и в большом объеме. Соответственно экология и окружающая среда уже не в силах покрыть эти затраты людской невнимательности.
Если каждый человек в мире не задумается и не сделает что-то для спасения окружающей среды и сохранения природы, то все население планеты приведет экологию окружающей среды к невосполнимому ущербу для благоприятной жизнедеятельности человека..
Важную роль в природе играет лес. Лес – это природная среда, которая приносит много пользы человеку. Леса могут обеспечить чистый воздух, отдых и ощущение покоя. Деревья в лесу также приносят много пользы человеку. Они обеспечивают животных кислородом, пищей и убежищем, а также помогают предотвратить эрозию почвы.
Мы должны заботиться о лесе, потому что он приносит нам много пользы. Мы должны сажать больше деревьев в лесу, чтобы у нас было больше кислорода, больше еды и больше укрытий для животных. Мы также должны сажать деревья возле рек, чтобы уменьшить эрозию почвы.
Берегите родную природу
Несколько интересных сочинений
- Особенности языка комедии Горе от ума Грибоедова художественные особенности, стиль произведения
Комедийная пьеса Александра Сергеевича Грибоедова «Горе от ума» обладает множественными стилистическими особенностями, главной из которых является стиховая форма.
- Сочинение Описание внешности человека 7 класс (Подруги, друга, мамы, бабушки)
Откровенно говоря, у меня есть много хороших, верных друзей. Они мои одноклассники, мальчики и девочки из моего города. Но моей лучшей подругой уже более чем 5 лет есть Елизавета
- Сочинение на тему Почему я люблю зиму?
Человек интересное существо. Ему очень трудно угодить. Редко кто знает, что он хочет. Летом человеку жарко и он хочет зиму. А зимой ему холодно и он хочет, чтобы поскорее настало лето. Но всё-таки я зиму люблю больше
- Сочинение Проблема совести
В современном мире проблема совести очень актуальна. Люди перестали испытывать муки совести при совершении плохих поступков. Чиновники врут на всю страну о состоянии города, на работе врут о заработной плате
- Сочинение Описание Дуба в романе Война и мир Толстого
При описании внутреннего состояния Андрея Болконского Л.Н. Толстой использует образ дуба.
Сочинение на тему Берегите родную природу
Әйе, чыннан да, нәрсә соң ул бәхет? Һәркем үз-үзенә шушы сорауны бирәдер. Кемдер бәхетне рухи байлыкта, кемдер сау-сәламәт булуда, кемдер дуслар күплектә, мәхәббәтен табуда, гаиләдә, хезмәттә, әти-әнисе исән булуда, матди яктан тәэмин ителүдә күрә. Алар, бер-берсе белән тоташып, бәхет чылбырын тәшкил итәләр. Санаганнарның берсе генә булмаса да, бу алтын чылбыр…
Кош — очар, кеше бәхет өчен яратылган, ди бит халкыбыз. Әйе, чыннан да, кеше гомере буе үз бәхете өчен көрәшеп яшәргә хаклы. Татар теленең аңлатмалы сүзлегендә дә бит: бәхет — тулы канәгатьләнү халәте һәм хисе, диелгән. Бәлки, бәхет — азрак михнәт күреп, күбрәк рәхәт кичерүдер. Ләкин, бәхетсезлек күрмичә, бәхетле булып булмый бит. Күрәсең, бәхет төшенчәсенә кешеләр үз тормышы тәҗрибәсеннән чыгып бәя бирә.
«Зур бәхетләр сызганып эшкә бирелгәннән килә», «Бөтен илнең тормышы яхшырганда гына без бәхетле була алабыз икән», «Бәхетсезләргә ярдәм итү, аларга кул бирү — бәхетле булуның бер шарты ул» дигән сүзләрне дә әйткән олуг әдипләребез Габдулла Тукай һәм Фәтхи Бурнашлар. Шулай ук татар әдәбиятында да бәхет төшенчәсе һәм аның кеше тормышында нинди роль уйнавы турында язылган әсәрләр бик күп. Мәсәлән, Кол Галинең «Кыйссаи Йосыф», Габдрахман Әпсәләмовның «Ак чәчәкләр», Туфан Миңнуллинның «Әниләр һәм бәбиләр», Муса Җәлилнең «Ана бәйрәме», Фәнис Яруллинның «Җилкәннәр җилдә сынала» һәм башкалар.
«Нәрсә соң ул бәхет?» — дигән сорауга депутат һәм яраткан шагыйребез Разил Вәлиевнең дә фикере бик урынлы: «Бәхет ул һәрвакыт алда була. Гомумән, бәхетле мизгел генә булырга мөмкин. Сагынып сөйләрлек гамәлләрең, дусларың булсын. Бәхет, оҗмах шикелле, һәрвакыт алда. Оҗмах һәрвакыт алга дәшеп тора. Ул шундый хыялый, серле бер көчтер инде. Бүген үзен бәхетле дип санаган кеше, минемчә, бәхетле түгелдер. Ул фәкать шатлык, канәгатьләнү кичерә.Бәхет ул матди хәлдә була алмый, аны тотып карап булмый. Күңел түрендәге хис, рухи халәт ул. Сау-сәламәт, бәхетле булыйк!»
Гомумән, бәхетне мин гел алга омтылып яшәүдә күрәм. Кеше үз алдына куйган ниндидер максатларга ирешеп, яңадан үз-үзенә максатлар куеп, шуңа омтылып яшәве белән көчле. Кешене хыял, өмет яшәтә, диләр бит.
Шәхсән үземә килгәндә, өйдә мин — үз балаларыма, тормыш иптәшемә, ә инде эштә укучыларыма, хезмәттәшләремә кирәк булуымны тоеп яшәвем белән бәхетле.
Аллаһ Раббыбыз Җирне һәм күкләрне, алар арасында булган барча мәхлукатны нинди гүзәл итеп яралткан. Бу гүзәллек эчендә иң камил итеп адәм баласы яралтылган. Үзеңнең кеше булуың, барча мәхлукаттан өстен булуың бәхет түгелмени? Әмма без күп вакыт канәгать була белү хисен югалтып, үзебезне бәхетсез сизәбез. Бу дөньяда яшәү — ул бер сәяхәт. Сәяхәт итүче үзе белән никадәр күп әйбер алса, аңа хәрәкәтләнү өчен уңайсыз була. Ул иркен сулап, рәхәтләнеп йөрсен өчен әйберләренең җиңелчә һәм җитәрлек кенә булуы шарт. Ә без еш кына бик күпне телибез, теләгебез үтәлгән саен, нәфсебез тагын да арта төшә, һәм тынычлыгыбызны югалтабыз, азапланабыз, алдашабыз, урлашабыз, җинаять юлына басабыз, кешегә бирелгән гүзәл сыйфатларны да югалтып бетерәбез. Хәтта үзебезнең иң якыннарыбыз булган әти-әниебез, туганнарыбыз белән дошманлашабыз һәм араларны өзәбез. Иң кызганычы — барча нәрсәне юктан бар иткән һәм ике дөньяның хуҗасы булган Аллаһ Раббыбызны дә онытып җибәрәбез, иманыбызны байлыкка алыштырабыз.
Аллаһ Раббыбыз Коръәни Кәримдә (14 нче «Ибраһим» сүрәсе, 7 нче аять): «Минем биргән нигъмәтләремә шөкрана кылучыларга Мин нигъмәтләремне арттырып бирермен, көфранә кылучыларга, зарланучыларга газабым каты булыр», — диде. Димәк, нигъмәтләребез күп булсын, үзебез дөньяда һәм Ахирәттә бәхетле булыйк, дисәк, иң элек барына канәгать булырга һәм шөкрана кылырга кирәк. Күзләребез күрә, колаклар ишетә, ис сизәбез, тәм тоябыз, йөрибез, кулларыбыз белән төрле эшләр эшли алабыз, бәхет түгелмени? Матур-матур йортлар төзеп, матур келәмнәр, җиһазлар алабыз. Аларны күзебез күрмәсә, бу гүзәллектән безгә рәхәтлек булыр идеме? Кош сайрауларын, чишмә челтерәвен, яңгыр шыбырдавын тыңларга яратабыз. Әгәр ишетмәсәк, болар безгә шатлык китерер идеме? Матурдан-матур киемнәр алып, кешеләр янында мактанып йөрергә яратабыз. Аякларыбыз йөрмәсә, өйдә утырсак, кирәк булыр идеме икән безгә кыйммәтле туннар? Сау-сәламәт булуыбыз зур бәхет икән, ә без шуңа шөкрана кылабызмы? Канәгатьме?
Пәйгамбәребез Мөхәммәд Мостафа (с.г.в.) үзенең бер хәдисендә:
«Һәркем үзенең һәр буыны өчен һәркөнне сәдака бирсен. Ике дошманны килештерү — сәдака, юлчыга ярдәм итү — сәдака, яхшы сүз — сәдака, намазга баручының һәр адымы — сәдака, юлда кешеләргә комачаулык ясаучы әйберне алып куюың — сәдака», — дип әйтте.
Бу хәдистә иң беренче итеп ике дошман кешенең арасын төзәтү турында әйтелә. Кайсы да булса бер җирдә, бер авылдамы, бер коллективтамы, үзара дошман ике кеше бар икән, аларны килештерү — фарыз-кифая. Әгәр алар дошман хәлендә яшиләр икән, авылның бар халкы, яки бөтен коллектив гөнаһлы була, һәркем көченнән килгәнчә аларны дуслаштыру өчен тырышырга тиеш. Бу очракта ялганлау да гөнаһ түгел. Ә без нишлибез? Ике кеше арасында низаг чыкканын, яки үпкәләшкәнен белсәк, әле бер якка, әле икенче якка куәт биреп, шуннан сөенеч табып яшибез.
Оныта күрмик, бервакыт безгә дә шулай «куәт» бирүчеләр табылыр. Әмма изгелек эшләү өчен дуслаштыру нияте белән үзара дошман булган кешеләрне эзләп йөрү дә кирәкми. Кайберәүләр әйтер: «Безнең авылда андый кешеләр юк, мин ничек итеп сәдака бирим, кемне дуслаштырыйм», — дип. Пәйгамбәребез: «Сәдаканы үзеңнән башла», -диде. Әйдәгез, үзебездән тотыныйк. Бәлки күңелебездә күпмедер көнчелек, хөсетлек, кемгәдер үпкәбез, кемнеңдер уңышыннан көнләшү бардыр. Менә шушы хисләр безне эчтән корт кебек кимерә бит. Гүзәл дөньяда яшәвебезне кыенлаштыра, авыруга сабыштыра. Гаеп кемдә? Үзебездә бит. Хисләребезне тезгенли белмибез, кемгәдер юл куя белмибез, кеше сөенеченә шатлана белмибез. Башкаларга килгән сөенечкә ихластан шатлана белсәк, безгә начарлык кылганнарны чын күңелдән гафу итә алсак, шөкрана кылучы да, сәдака бирүче дә, араларны төзәтүче дә булырбыз, иншаллаһ.
Юлаучыга, сәфәрдәге кешегә булышу, ярдәм итү дә — сәдака. Юлга чыккан кеше үз авылыннан, танышларыннан читтә була, һәм инде ниндидер уйламаган-көтмәгән мәшәкать килеп чыкса, бөтенләй ят булган бер кеше аңа ярдәм кулы сузса, әлбәттә, юлаучы чиксез шатлана. Ярдәм итүче дә — зур игелек кылучы, ягъни сәдака бирүче санала. Бүген әле һәркемнең дә машинасы юк, кешеләр очраклы машинага ышанып юлга чыгарга да мәҗбүр.
Машинада баручылар истә тотсын иде: юл кырыенда кул күтәреп торучыны игътибарсыз калдырмыйк. Килер бер көн, кулларыбызны күтәреп Аллаһтан нидер сорарбыз. Безнең күтәрелгән куллар ул көнне буш калмаслармы? «Теләгем кабул булмады», — дип ул көнне кемгә үпкәләрбез? Без Аллаһның биргән нигъмәтенә шөкрана кылучы булырбызмы?
Халык: «Яхшы сүз — җан азыгы, начар сүз — баш казыгы», — ди. Ә без күркәм сүзләр әйтәбезме? Аны кемнәргә әйтәбез? Өйдә якыннарыбыз белән матур итеп сөйләшеп утырабызмы, әллә хуҗаларыбыз алдында ялагайланыр өчен генә итагатьле булып, игелекле сүзләр кулланабызмы? Бүген: «Бик саваплы бер дога укыйсым, өйрәнәсем килә, сүрәләрнең кайсын укысам, саваплырак булыр икән?» — дип йөрүчеләр күп. Әгәр саваплы буласың килә икән, башкалар белән күркәм мөгамәләдә бул, ихлас сүзләреңне кызганма, башкаларны хөрмәт ит, кимчелекләрен гафу ит. Үзеңне яныңдагы кеше урынына куеп кара. Үзеңне яратасың икән, башкаларны да ярат. Үзең күркәм сүзләр ишетәсең киләме, башкаларга да шундый сүзләр ишеттер. Берәр кешенең кимчелеген күреп, эчең поша икән, ә синең үзеңдә дә күпмедер кимчелек бардыр, башкаларның да сиңа ачуы чыгадыр, шуңа тизрәк төзәлергә тырыш. Әллә үзгәрә алмыйсыңмы? Алайса, башкаларга ник үпкәлибез?
Әти-әниебезгә, хатыныбыз, балаларыбызга матур сүзләрне күпме әйтәбез? Хәлләрен сорашып, сөйләшеп утырабызмы? Пәйгамбәребез: «Үзеңнән соң сәдака гаиләңә тиеш», — диде. Кешеләр янында матур булып кылансаң да, Аллаһ каршында тәкъва булам, дип тырышсаң да, гаиләңне кайгыртмасаң, алар белән күркәм мөгамәләдә була алмасаң, яки кешеләрнең үзеңә файдалы булганнары белән генә үзеңне күркәм тотсаң, бу изгелекме, әллә монафикълыкмы? Аллаһ кешене гүзәл сурәттә яралтты, аның сүзләре дә үзенең асылына муафикъ булырга, Аллаһ аңардан канәгать калырлык күркәм булырга тиеш. Аллаһ Раббыбыз Коръәндә (2 нче «Бәкара» сүрәсе, 263 нче аять): «Яхшы сүз рәнҗеп биргән хәердән яхшырак», -диде.
Әлбәттә, сәдаканың иң әҗерлесе һәм мәҗбүрие — фарызларны үтәү һәм хәрамнан тыелу. Акылның шөкранасы — намаз, сәламәтлекнеке — ураза, байлыкныкы — зәкят, хаҗ. Аллаһның биргән нигъмәтләренә шөкрана кылучы фарызларны үтәүдән, хәрамнардан тыелудан зур сөенеч таба, аның барча күзәнәкләренә дә шатлык иңә, чөнки Раббылары каршындагы бурыч үтәлде. Дөнья яралтылганда яралтылып, Раббысын күргән һәм иман китергән җан Җир йөзендә намаз вакытында Хак Тәгалә белән кавыша. Шуңа күрә дә намаз укучылардан нур бөркелеп тора. Намаз укучының җаны тантана итә. Ә укымаучының җаны — хәсрәттә. Ул әллә нинди байлыклар, кәеф-сафа корулар, исерткеч эчемлекләр белән җанын тынычландырмакчы була, әмма булдыра алмый. Җаны тынычсыз кеше канәгать була алмый, андый бәндәдә нур булмас. Шуңа күрә намаз укучы гыйбадәткә бәйрәмгә әзерләнгән кебек хәстәрен күрә, җаны Раббысы белән очрашуга әзерлек тантанасын кичерә. Ихластан намаз укучы кеше гыйбадәт урынында үзен Раббысы белән янәшә хис итә. Ул вакытта аның өчен Аллаһ кайдадыр еракта түгел, ә каршысында, янында, һәм инде ул үзе гүя җирдә түгел, ә күкләргә күтәрелә. Намаз укучы инде үзен дөньяның барча мәшәкать-борчуларыннан, ваклыкларыннан өстен итеп сизә, аның күңеле аркылы Раббысының барча сыйфатлары һәм гүзәл исемнәре үтә һәм ул чиксез бәхетле булу хисен кичерә. Андый кешенең намазда әйткән һәр зикере, догасы, һәр укыган сүрәсе аның үзенә генә түгел, ә янәшәсендәге кешеләргә, барча мәхлукатка сөенеч-шатлык китерә. Менә шул инде чын намаз була һәм без шуңа омтылырга тиеш. Ашыгабыз, чабабыз, дөнья куабыз, әйдәгез, әз генә тукталыйк, ял итеп алыйк, тәнебезгә генә түгел, җаныбызга да Раббысы белән очраштырып, рәхәтлек бирик. Бер көн килер, без куа торган дөнья безне үзеннән куар. Аллаһ кушканча яшәмәсәк, җаныбыз Раббысы каршына ничек кайтыр, мәңгелегебездә үзен ничек хис итәр?
Һәр буынның сәдакасы — намазны мәчеткә барып укуда. Бер көн килер, йөри алмабыз. «Аллаһны искә алырга җыелган кешеләр, шул җыелудан шифа табарлар», — диде Пәйгамбәребез. «Мәчеткә баручының һәр адымына бер савап булыр һәм адымы табан озынлыгы белән үлчәнер» һәм «Мәчеткә баручыга да, аннан кайтучыга да, барган саен да, кайткан саен да Аллаһ Җәннәттә табын әзерләр», — дигән хәдисләр бар. Күзләребез күрә икән, әле аякларыбыз йөри икән, аларның шөкранасы итеп, әлбәттә, мәчеткә йөрик. «Шөкрана кылучыларга арттырып бирермен», — диде Аллаһ Тәгалә. Сәламәтлекне хастаханә юлында гына түгел, ә мәчет юлында күбрәк эзлик. Хакыйкатьтә дә шулай бит: мәчеткә еш йөрүче өлкәннәребез хастаханәгә сирәгрәк баралар. «Караңгыда мәчеткә баручыларның Кыямәт көнендә йөзләре якты булыр», «Азапланып мәчеткә баручыларга әҗер-савап икеләтә булыр», — дигән хәдисләр дә бар. Ә без әле караңгылыкны, әле пычракны, әле яңгырны, әле эссе кояшны сәбәп итеп, мәчеткә бармаска тырышабыз. Әйткәннәр бит: «Теләгән кеше әмәлен таба, теләмәгән кеше сәбәбен таба», — дип. Сәбәпне табарбыз, әмма барысын белеп, күреп торучы һәм Кыямәт көнендә гадел хөкем чыгаручы Аллаһ бар. Аның хозурына баргач, тел түгел, сүзләр түгел, кылган гамәлләребез генә кыйммәткә ия булачак. Шулай булгач, мәчеткә йөрмәвебезгә, намаз укымавыбызга ураза тотмавыбызга, сәдака бирмәвебезгә аклана торган сүзләр сәбәпләр тапмыйк, Аллаһ каршында аларның кыйммәте юк. Тизрәк тәүбәгә килик һәм изге гамәлләр кылыйк, җаныбыз тыныч булыр.
Бүген һәркем диярлек юлда. Кешегә комачаулаучы әйберне алып кую яки чүп ташламау — менә бу да сәдака. Трамвайдан төшкәч, билетыңны җиргә ташладың икән, менә инде бу да иманның зәгыйфьлегенә бер дәлил. Без бүген ничек яшибез соң? Ике күрше, өендәге чүпне нинди дә булса савытка тутырып, урамга чыгарып түгә дә, янәшә утырып урамнарның пычрак, чүпле булуыннан зарлана, тәртип урнаштырмый, дип, авыл җитәкчесен, хөкүмәтне сүгә. Урамнардагы, чирәмлекләрдәге, елга буйларындагы, урман кырыйларындагы чүп өемнәренә карап та иманыбызның ни дәрәҗәдә икәнен билгеләп була. Хәдистә әйткәнчә, без юлда комачаулый торган әйберләрне алып куючы булсак, хәзерге кебек чүпләүче булмасак, үзебез өчен дә, иманыбыз өчен, җәмгыять өчен дә яхшы булыр иде. Җәмгыятькә файдалы икән, димәк, сәдака.
Нәрсә генә эшләсәк тә, әлбәттә, Аллаһ ризалыгы өчен эшләү кирәк. Аллаһ риза булсын өчен тырышып тормышын алып баручы, башкалар сөенгәннән шатлык хисе кичерүче чын бәхетле кеше була. Аллаһ Раббыбыз хакыйкый бәхетебездән аермасын, вакытлыча гына булган дөнья байлыкларын гына бәхеткә санап, җәннәт нигъмәтләреннән мәхрүм кала күрмик. Бәхет ул — дөнья һәм Ахирәт байлыкларын тигез күреп, икесеннән дә тәм таба белүдә.
Ахирәт өчен дип, дөньядан бөтенләй ваз кичү дә дөрес түгел. Дөнья малына Ахирәтеңне алыштыру да акылсызлык. Барысына канәгать булып, шөкрана кылып, Аллаһ кушканнарны үтәп, тыйганнарыннан тыелып яшәргә насыйп булсын.
Җәлил хәзрәт ФАЗЛЫЕВ,
Обновлено: 11.03.2023
- Для учеников 1-11 классов и дошкольников
- Бесплатные сертификаты учителям и участникам
Кеше була бел ү иң зур бәхеттер!
Сабирова Розалия, Әлмәт шәһәре
17нче урта мәктәбенең 10 сыйныф укучысы
Сүземне мәрхәмәтлелек турында сөйләүдән башларга уйладым. Мәрхәмәтлелек – ярдәм итүгә әзер булу, башкалар өчен үзеңне аямау ул. Авырлыкка дуча булган кешенең хәлен аңлау һәм аңа сүз яки гамәл белән ярдәм итә белгән кешене шәфкатьле, игелекле кеше диләр.
Кайберәүләр өчен мәрхәмәтлелек итү тумыштан бирелә, андыйлар омтылып торалар. Ләкин андый Тереза аналар кебекләр бик сирәк шул. Икенче берәүләр өчен – характер үзенчәлеге. Андыйлары исә күбрәк. Алар да кешеләргә ярдәм итәләр. Мөлкәтләре бай булган һәм популяр кешеләр хәйриячелек белән актив шөгыльләнә. Өченчеләр авырлык белән “маңгайга маңгай” очрашкан туганына булыша.
Ләкин безнең арабызда итәгатьле һәм ярдәмчел булу нормаль кешеләргә хас сыйфатлар икәнен онытучылар бар. Замана үзгәрә барган саен кешелеклелек, шәфкатьлелек артта калуын танырга мәҗбүрбез. Безнең заман – ул акча заманы, табыш һәм шәхси уңышлар. Болар артынна чабып кеше башкалар турында оныта, аның вакыты юк. Еш кына андыйлар хәтта якыннары турында да кайгыртмый башлыйлар. Ә бит туганнары кайгыра, газаплана, үзләрен кирәксез, ташланган кеше итеп хис итәләр. Кая монда чит кеше турында уйлану?
Бүгенге көндә картларга юл аша чыгарга булышу, авыр сумкаларын кайтарып бирү бик сирәк күренеш. Кем бүгенге көндә җәмәгать транспортында картларга яки кечкенә балага урын бирер икән?! Бу гади генә булган гамәлләрне кирәксез дип исәплиләр.
Бер-беребез турында кайгыртып яшәсәк, йөзләребез якты булыр иде, кайгы-борчулар качыр иде. Кешеләргә изгелек күрсәтмиче, без үзебезнең дә беркемнең ярдәмен тойган юк дип уйлыйбыз, үз-үзебезне шуңа ышындырабыз. Бу эчке тоемлау кешеләрдә шомлану, кыюсызлык, агрессия, бәхетсезлек хисләрен көчәйтә.
Тормышка шатлану, кешеләр белән берләшү безне бәхетле итә, ләкин шәфкатьсезлекне югалкач, бәхет кача. Үзеңне бәхетле итеп хис итәр өчен күп тә кирәми, ләбаса. Бары тик син күрсәткән ярдәмнән йөзгә чыккан елмаю, бары тик яхшылыкның кадерен белгән кешедән ишеткән “рәхмәт” сүзе.
Башкалардан карата яхшы мөнәсәбәт теләсәк, үзебез дә игелекле булыйк. Шушы бөек акыллылык банал ьлек, хакыйк әт ь эченә яшеренгән.
Әни – һәр кеше өчен иң якын, иң кадерле кеше. Ул безгә әлеге дөньяда яшәү хокукын, тормыш биргән. Бала иң беренче сүзендә “әни” дип, юкка әйтмидер. Һәр әни үзенең баласы турында кайгыртып калмыйча, анда кешелеклелек, әдәплелек сыйфатларын да тәрбияли. Әни безне мөстә – кыйль фикер йөртергә, үзебезнең хаталарны танырга ярдәм итә. Тормышның булачак һәм үткән көннең кадерен белергә өйрәтә. Нәкъ әни безгә кешенең кадерен белергә, туганнарың турында кайгыртырга, өлкәннәрне хөрмәт итергә өйрәтте. Бары әни генә синең уңышларыңа һәм ирешкән дәрәҗәләреңә чын күңелдән куана.
Әни – безнең киңәшче.Ул безгә дөресен әйтүче, хаталарыбызны төзәтеп, туры юлга бастыручы. Хәтта өлкән кешеләр дә еш кына әниләренә мөрәҗәгать итәләр. Һәр кеше үз әнисен үзенчә ярата: кемдер аңа матур сүзләр белән эндәшсә, кемдер өй эшләрен эшләргә ярдәм итә, әнисе турында кайгырта. Начар әниләр булмый. Әни кеше беркайчан да үз баласын алдамый. Җир йөзендә һәр әни баласы өчен хәтта сәламәтлеген дә кызганмый. Әни безнең яратуны таләп итмичә, чын күңеленнән, ихластан ярата.
Әлбәттә, мин үземнең әниемне яратам һәм хөрмәт итәм. Ул минем бик яхшы, юмарт һәм гадел. Үзеңең серләреңне сөйләп була торган, гел киңәшләр сорап була торган кешең булуы – зур бәхет. Әнием кояш кебек, гел балкып, һәрберебезнең күңелен күрүче нур кебек. Аннан башка дөньяны күз алдына китерергә дә куркам. Әнием мине бик күп нәрсәләргә өйрәтте. Мин аңа бик рәхмәтле.
Һәрберебез дә әниләрнең эшләгән яхшылыклары өчен рәхмәтле булырга тиеш. Беркайчан да үз әниеңне онытма, чөнки аны дуслар да, акча да алыштырга алмый.
Әниегезнең кадерен белегез һәм яратыгыз!
“САМЫЙ ДОРОГОЙ ЧЕЛОВЕК”
Мама – это самый родной, близкий и дорогой человек для каждого из нас. Она дала нам самое ценное, что мы имеем – нашу жизнь. Не зря первое слово, которое произносит ребёнок — “мама”. Каждая мама не только заботится о своём ребёнке, но и старается привить ему самые лучшие человеческие качества. Мама учит нас самостоятельно принимать решения, признавать свои ошибки. Она учит нас ценить жизнь и каждое прожитое мгновенье. Именно она научила нас ценить людей, заботиться о близких и уважать старших. Только мама всегда будет искренне радоваться нашим успехам и достижениям.
Конечно же, я очень люблю и уважаю свою маму. Она у меня очень добрая и справедливая. Какое же это счастье осознавать, что есть человек, которому в любой момент можно рассказать что-либо или поделиться каким-то секретом и быть уверенным в том, что всё это останется между вами. Моя мама, как солнце, светит каждому в нашем доме. Я даже боюсь представить, что бы я без неё делала. Мама научила меня многому, я безумно благодарна ей за это.
Каждый из нас благодарен своей маме за всё, что она делает для нас. Не нужно никогда забывать о своих матерях, ведь никакие друзья, деньги не смогут заменить нам нашу родную маму.
Читайте также:
- Талант пример из жизни сочинение
- Традиции чехова и самобытность драмы горького на дне сочинение
- Кто в страхе живет тот и гибнет от страха сочинение премудрый пескарь
- Церковь лурдской богоматери сообщение
- Сочинение послание потомкам великой победы