Сочинение на осетинском языке зымаг

Обновлено: 11.03.2023

Урок осетинского языка в невладеющей группе в 4 классе. Тема:Зима. Новый год.Этапы работы:

1. Фонетическая работа.

2. Опредлние темы урока по картинкам.

5. Работа с учебником.

6. Подведение итогов и новогодние пожелания.

Содержимое разработки

Темæ: Зымæг.Ногбон.

1. Проверить и закрепить навыки и умения аудирования с полным пониманием содержания.

2. Дать понятие имени существительного.

3. Знакомить детей с многозначными словами.

4. Учить детей правильно задавать вопросы чи? цы? к именам существительным.

5.Воспитывать любовь к зимней природе.

Бцæттæгæнæ рæстæг. Радгæсы дзуапп.

1а) Фонетикон куыст: (слайд 1)

Дымгæ урс мигътимæ хъазыд.

Дысон бонмæ мит фæуарыд,

Зæххæн урс хъæццул фæзынд.

Бакæс хъуыдыйæдтæ, нывтæ дзырдтæй ивгæйæ. (слайд 2)

(Выполнив этого задание, вам нужно будет узнать тему урока)

Арв бамбæрзтой мигътæ.

Зæхмæ хауынц митгæлæбутæ.

Дымы уазал дымгæ.

Хæхтæ, бæлæстæ, хæдзæртты сæртæ сты урс.

3) Урочы темæ: Зымæг. Ног аз. (слайд 3)

4) Распространи : (слайд 4)

Существительное – сущ-е + прилагательное – сущ-е- прилаг-е + глагол – сущ-е – прил-е – глагол + …

Зымæг Уазал зымæг Ралæууыд уазал зымæг.

Дымгæ. Уазал дымгæ. Дымы уазал дымгæ.

Мит. Урс мит. Уары урс мит. Зымæджы уары урс мит. Зымæджы арæх уары урс мит.

5) Аудирование: (слушайте внимательно. После прочтения, я буду проверять как вы поняли текст) (текст в аудиозаписи)

Ралæууыдис зымæг. Фæуазал ис. Арæх уары мит. Бæстæ у митæй æмбæрзт.

Зымæджы сывæллæттæ миткъуыбæрттæй фæхъазынц. Чызджытæ бырынц дзоныгътыл. Лæппутæ бырынц къахдзоныгътыл. (лыжи) Чызг æмæ лæппу бырынц къахкъæлæттыл. (коньки) Сывæллæттæ цин кæнынц зымæгыл.

Цавæр афæдзы афон ралæууыдис? (зымæг)

Цавæр у боныхъæд? (уазал, уары мит)

Зымæджы сывæллæттæ цы уарзынц кусын? (миткъуыбæрттæй хъазын)

Цы кусынц чызджытæ? (бырынц дзоныгтыл)

Сывæллæттæ цин кæныц зымæгыл? (о)

Работа с учебником. Стр.104 №10

Чтение текста учителем и детьми по очереди, перевод наиболее сложных предложений.

По прочтении каждого абзаца – коротко рассказать о чем речь.

Найти переводы предложений в тексте:

а. Снег падает крупными снежинками.

б. Природа надела свой зимний наряд.

в. Люди готовятся к Новому году.

г. Нарядили елку разными блестящими игрушками.

д. Дети очень любят зиму.

стр. 104 №11 ответить на 2, 3, 4, 1 вопросы

стр.106 №12 тест карандашом в книге

немного отдохнем и поиграем (нужно на магнитной доске с завязанными глазами из частей собрать снеговика)

Работа в группах:

Перед детьми на листиках предложения, их нужно расставить по порядку. Зачитать свой текст.

— Сабитæ хъæлдзæгæй æмбырд кæнынц бырæн къуыбырмæ. Данæ йæ гыццыл æфсымæр Давиды дзоныгъы ласы. Къæбыла сæ фæстæ згъоры æмæ рæйы. Иннæ сабитæ та митын лæг скодтой. Йæ сæрыл бедра, йæ цæстытæ – сау æвзалыйæ, фындзы бæсты та уырыдзы. Афтæ хъæлдзæгæй æрвитынц сывæллæттæ сæ зымæгон каникултæ.

(высвечивается на экране слайд 6)

Ну раз приближается Новый год, то мы с вами что то забываем. А забываем мы поздравить наших гостей с праздником. Давайте посмотрим, какие поздравления приготовила наша елочка.

(снимают игрушку – разворачивают и зачитывают поздравление, а конфетой угощают гостей)

Итог. Если вам понравилось, как вы работали на уроке, то похлопайте себе.

Дом.зад. на каникулах хорошо отдохнуть, подучить слова в словаре, и с новыми силами в школу

Получите свидетельство о публикации сразу после загрузки работы

Получите бесплатно свидетельство о публикации сразу после добавления разработки

Комплекты учителю

Качественные видеоуроки, тесты и практикумы для вашей удобной работы

Вебинары для учителей

Бесплатное участие и возможность получить свидетельство об участии в вебинаре.

Мё райгуырён бёстё — Республикё Ц ё гат Ирыстон – Алани у У ё р ё сейы Федерацийы субъект. Хауы Ц ё гат Кавказы федералон зылдмё. Йё сёйраг горёт у Дзёуджыхъёу. Зёгъён ис, рагон, культурон ёмё историон цыртдзёвён кёй у, уымён ёмё дзы фендзынё бирё зёрдылдарён бынёттё. Мё зёрдёйён у уарзон!

Диссаг ёмё рёсугъд у мё райгуырён Ирыстоны ёрдз дёр. Йё алыварс лёууынц бёрзонд хёхтё. Уёлдай удёнцой ёмё ёхсызгондзинад хёссы бёрзонд Хъазыбеджы хох – хёхты бёрзонддёр. Цы цёугёдёттё сё гуыры, уыдон уайынц хъёлдзёгёй, сё уылёнтё алырдёмыты пырхгёнгё. Фёлё дзы ёппёты стырдёрыл нымад у Терчы дон. Ёз дзы тынг сёрыстыр дён, уымён ёмё йыл нёхи поэттё нё, фёлё ма суанг Уёрёсейы хъуыстгонддёр генитё — Пушкин ёмё Лермонтов — ныффыстой се ‘нёмёлгё ёмдзёвгётё. Теркён йё фёндаг цёуы цалдёр кавказаг республикёйыл.

Ёвёццёгён, ёрдзёй рёсугъддёр ницы ис зёххыл. Зёрдё райы йё уындёй, алыхузон ёнкъарёнтё мём гуырын кёны нё хёхбёстё. Нё кёмттё ёлвасынц сёхимё адёмы се ’нёкёрон рёсугъддзинадёй, нё улёфён бынёттё бирётён баззайынц сё зёрдёты! Куыд мёхицён дёр!

Ирыстон канд йё рёсугъд ёрдзёй зындгонд нёу, фёлё ма у хъёздыг нё диссаджы хорз адёмёй дёр. Нё фыдёлты ном арвнёрёгау айхъуыст ёппёт дунейыл. Ныууагътой нын хъёздыг хёзнатё, истори ёмё культурё, кёцытё абоны онг ёрхёццё сты махмё, кёстёртём дёр. Ёма сё хъуамё хъахъхъёнём, ма сё бауадзём фесафын. Уыдонимё сты не ’взаг дёр ёмё не ’гъдёуттё дёр. Уыдон сты нё адёмы фарн. Уыдон сты мёнён дёр хъахъхъёнинаг!

Мах, ирёттё, стём Хуыцаумё кувёг адём. Нё бёрёгбёттём азёй — азмё ёнхъёлмё фёкёсём. Ёз тынг бирё уарзын Тымбыл къохы — Хетёджы бёрёгбон, Хоры Уациллайы бёрёгбон. Уёлдай кадджындёр бёрёгбон та на бинонтён у Джеоргуыбайы бёрёгбон. Мёнмё гёсгё дёр, уымёй сёйрагдёр, ахсджиагдёр бёрёгбон нёй. Лёгты дзуар у Хуыцауы минёвар ирон адёммё, нё фыдёлтё йыл кёддёриддёр ёмё кёмдёриддёр сёхи фёдзёхстой ёмё абон дёр фёдзёхсынц.

Уёдё куыд нё загъон нё хорз, фёзминаг фёсивёды тыххёй. Сё алыхуызон ёнтыстдзинёдтёй уыдон дёр хъуыстгонд ёмё зындгонд сты ёппёт дунейыл. Бирётё дзы суанг сё цард дёр суёлдай кодтой бёстёйы сабырдзинад ёмё хорзёхты тыххёй.

Ёз, мёхёдёг райгуырдтён ёмё цёрын Цёлычы хъёуы. Тынг зынаргъ мын у. Бирё йё уарзын, кёд дзы цыдёр чысыл хъуагдзинёдтё ис, уёддёр. Уёдё мё хъёуёй цы бирё хорз адёмтё рацыд, уыдонён та сё нымёц бёрёг дёр нёу. Фёлё дзы кёй зонын, уыдон сты, фыццаджыдёр, нё ветерантё, Фыдыбёстёйы хёсты архайджытё, Кодзырты Муслимёт – фёллойы ветеран, Мёскуыйы хъёууон-хёдзарадон равдысты архёйаг, Чекаев Вячеслав ёмё Эльджарты Руслан – Афганы хёсты хъёбатыртё, Сёбётхъуаты Светё ёмё Хёбёлаты Олег – Уёрёсейы Президенты Гранты лауреаттё, Хъантемыраты Рая- Бетъырбухы клиникёйы сёргълёууёг, Хъазыбегты Валерий ёмё Кочынаты Иринё – барадхъахъхъёныны оргёнты кусджытё, Боциты Ирё — Ирыстоны телекомпани ёмё радиойы журналист, Быценты Руслан, Хабёты Руслан, Музаты Сослан – Мёскуыйы цирчы аивады дёснытё, Уалыты Гиви – ирон театры сгуыхт актер, ёмё ма бирётё.

Мё дарддёры царды та цы нысантё сёвёрдтон, уыдон ёнгом баст сты мё Ирыстонимё. Никуыдём ацёуин ардыгёй. Кёмфёнды куы уон, уёддёр – иу мё мё зёрдё хондзён нёхимё!

1). Ахуыргæнæджы разныхас (абоны урочы тыххæй ,хъазт куыд цæудзæн, уый тыххæй).

Абоны нымæц? Къуырийы бон цавæр у? Знон та кæцы нымæц уыдис? Райсом та?

Ныртæккæ цавæр афæдзы афон у? Зымæджы размæ цавæр афон уыдис? Зымæджы фæстæ та?

Абон боныхъæд цавæр у?

2. Лексикон разминкæ.(СЛАЙДТÆ)(сывæллæттæ радыгай дзурынц нывтыл цы дзыртæ ис, уыдон. Иннæтæ йæ фæстæ хъæрæй дзурынц – аудирование).

(Дуар æрбахостæ уыд. Æрбахызтис Мад йæ 4 чызгимæ (сæрд, уалдзæг, фæззæг, зымæг).

Мад: — Уæ бон хорз, зынаргъ æмбæлттæ! Мæнæ адон мæ чызджытæ сты. Сæ иуæй — иннæ рæсугъддæр, сæ иуæй –иннæ хуыздæр! Мæ къонатæ, алкæйыдæр уæ тынг уарзын, алкæмæ дæр уæ бирæ хорздзинæдтæ ис, фæлæ ма мæн ацы адæмы раз зæгъут, чи уæ цæмæй хъал у?!

(Райхъуысы музыкæ, Зымæг æрзылд йæ бынаты)

Зымæг: — Мæн сывæллæттæ бирæ уарзынц. Æз æрхæссын бирæ мит, æмæ сывæллæттæ фæбырынц дзоныгътыл, къахдзоныгътыл, аразынц митынлæгтæ.Ноджы ма æз мемæ æрхæссын адæмы уарзон бæрæгбон — Ног аз.

(Райхъуыст æндæр музыкæ. Уалдзæг æрзылд йæ бынаты).

Уалдзæг: — Дæхицæй цы ‘ ппæлыс мæ разы? Уый мæ дын æз! Æз куы ралæууын, уæд райхъал вæййы æрдз. Кæрдæг, бæлæсты сыфтæ фæцъæх вæййынц, мæргътæ хъæлдзæгæй зарынц.

(Музыкæ, Сæрд æрзылдис).

Сæрд: — Ой, ой, ой! Худинагуæмнæ кæсы, мæ разы уæхицæй куы ‘ ппæлут, уæд?! Æз адæмæн хæссын хуры хъарм, бæстæ дидинæгфестын кæнын. Сывæллæттæм е’ рцыдмæ тынг фенхъæлмæ кæсынц, уымæн æмæ уæд скъоламæ нал фæцæуынц, фæулæфынц денджызы был, кæнæ æндæр рæтты.

(райхъуысы æндæр музыкæ. Фæззæг æрзылдис).

Фæззæг: — Цæуыл дзурут, цæ? Уæ ныхæстæм мæм худын æрцыд! Æз дæн уе ‘ ппæтæй хуыздæр, рæсугъддæр. Бæлæстыл скæнын алыхуызон сызгъæрин дарæс, æрхæссын адæмæн æмæ фосæн стыр бæркад, дыргътæ, халсартæ, нартхор, мæнæ уæмæ бирæ цыдæртæ. Адæм сæхъæздыг бæркадæй саразынц бæрæгбон Джеоргуыба.

Мад: — Ма быцæу кæнут, мæ хуртæ! Уе’ ппæтдæр хъæут адæмы, уе’ ппæты дæр уарзынц . Æз дæр уæ тынг уарзын!

(Ацыдысты музыкæйы фоныл).

Ахуыргæнæг:

— Чи уыдысты нæ уазджытæ? Цæуыл дзырдтой? (сыв. дзуæппытæ).

4. КРОССВОРД (Загадки).(СЛАЙДТÆ)

Утром мы во двор идём —
Листья сыплются дождём,
Под ногами шелестят
И летят, летят, летят.
(Фæззæг) этот кроссворд надо смотреть (урок КВН)

Летит, а не птица,
Воет, а не зверь.
(Дымгæ)

Всю зиму лежал,
Весной в реку побежал.
(Мит)

Можно купаться и рыбу ловить,

Можно по лесу с корзиной бродить,

Бегать по лужам под дождиком тёплым

И не бояться до нитки промокнуть.

(Сæрд)

Она приходит с ласкою

И со своею сказкою.

Волшебной палочкой взмахнёт —

В лесу подснежник расцветёт.

(Уалдзæг)

Радость детям подарила

И на санках прокатила.

(Зымæг)

5. Командæты самопрезентаци(капитантæ дзурынц 4-рæнхъон æмдзæвгæтæ)

Зымæг.

Зымæг нын æрхæссы

Уыимæ ма Ног аз, –

Уалдзᴂг.

Уалдзæгæн йе’ рцыдæй

Мæргътæн та хъæлдзæгæй

Сæрд.

Афæдзæн йæ афонтæй

Хъæлдзæг дæр у сæрд,

Фæззæг.

Фæззæг у бæркадджын,

Фæззæг у рæсцгъд,

Халсартæ’ мæ дыргътæй

Фæззæг у хъæздыг!

6. Капитантæ дзурынц цыбыртæй сæ хи тыххæй(чи у, цал азы йылцæуы, кæцы къласы ахуыр кæны).

(алы командæйæн дæр фæйнæ 2 тесты. Растдзуаппæн-стъалы.)

1. Кæд æртæхынц мæргътæ хъарм бæстæй:
1) зымæджы 3) сæрды
2) уалдзæджы 4) фæззæджы

2. Фæззæджы вæййы бæрæгбон :

3. Фыццаг уалдзыгон дидинæг у:

4. Цавæр бæлас вæййы Ног азмæ :

5. Æппæты зараг дæр маргъ у:

6. Афæдзы ис:

7. Ирон æвзаджы ис:

1) Сывæллæттæ бырынц дзоныгътыл.

2) Адæм æмбырд кæнынц дыргътæ, халсартæ.

3) Арæх уары къæвда.

4) Адæм улæфынц денджызы был.

8. Дзырдуатон диктант: (ахуыргæнæг дзуры уырыссыгау, сывæллæттæ фыссынц иронау, алы командæйæ дæр дыууæйæ фысдзысты фæйнæгыл. Иттæг раст фыстæн лæвæрд цæуы стъалы.Иннæтæ фыссынц сæ тетрæдты.)

Дождь, облака, Владикавказ, санки, погода, Осетия, родители, природа.

(Уæлдай стъалы жюри саккагкæндзæн, хуыздæр, цымыдисагдæар хай чи равдиса, уымæн).

10. Хæслæвæрдтæ: (СЛАЙДТÆ)

1. Дамгъæтæй сараз дзырдтæ:

1) в, æ, къ, а, д — къæвда

2) г, ы, з, м, æ — зымæг

3) р, æ, дз – æрдз

4) м, æ, г,ы, д — дымгæ

2. Сраст кæн рæдыдтытæ:

1) Сымах уыдысты хъæды.

2) Ды уарзын зымæг.

3) Æз дæ зондджын ахуырдзау.

4) Знон мах уыдыстут дуканийы.

3. Дзырдтæй саразут хъуыдыйæдтæ.Бир. нымæцы хауæнтæ бацамонут:

Уазал, бырынц, фæлæ, абон, сывæллæттæ, у, дзоныгътыл, гыццыл.

Цæрынц, хъæдты, цæрæгойтæ, Ирыстоны, алыхуызон, хъæддаг.

Абон у уазал, фæлæ гыццыл сывæллæттæ бырынц дзоныгътыл.

Ирыстоны хъæдты цæрынц алыхуызон хъæддаг цæрæгойтæ.

4. Сараз раст дзырдбæстытæ:

Фæззæг адджын

Сывæллон уалдзыгон

Райсом зондджын

дыргътæ сызгъæрин

Ирыстон тæвд

5. Сраст кæнут рæдыдтытæ:

1) И. х. кæмæ? цæмæ? кæцæй?

2) Х. х. кæуыл? цæуыл? куыд?

3) Г. х. кæй? цæй? кæм? цæм?

4) Ц. х. кæимæ? цæимæ? кæдæм?

6. Ссарут рæдыдтытæ:

1) Д. х. кæмæн? хотæн

2) Æ.-б. х. кæуыл? хотыл

3) Г. х. кæй? хотæй

4) А. х. кæмæ? хотмæ

12. Текстыл куыст (æмдзæвгæ 69 фарс)

1. Текст аив кæсынц сывæллæттæ радыгай æмæ тæлмац кæнынц цы бакæсынц, уый.

2. Сæргонд æрхъуыды кæнын æмдзæвгæйæн.

3. Бафæрсын æмдзæвгæйы хицæн дзырдты, дзырдбæстыты тæлмац.

шуба-дублёнка, играя-смеясь, вынесли, искра, красные щеки, теплые дома, не страшно, облака, небо, снежинки, заболел).

4. Ссарын тексты хъæугæбынæттæ(Ахуыргæнæг дзуры уырыссагау скъуыддзаг, сывæллæттæ йæ ссарынц æмæ йæ кæсын циронау, стæй та – ахуыргæнæг иронау кæсы скъуыддзаг, сывæллæттæ йæ тæлмац кæнынц уырыссагау.)

Кто из них шубу снял и на снегу кувыркается.

Таким на земле совсем не страшно заболеть.

Играя- смеясь выбежали на улицу соседские мальчики.

Ахуыргæнæг кæсы иронау, сывæллæттæ тæлмац кæнынц уырыссагмæ. (69 фарс).

5. Ссарын бирæон нымæцы номдартæ тексты æмæ сын бацамонын сæ хауæн, кæрон.

Æрдз, мит, Ирыстон, дымгæ, бæрæгбон, боныхъæд, денджыз, зымæг.

(13, 14 конкурс иумæ цæуынц.Гæххæттыл рагацау фыст ис дзырд. 1 сывæллон алы командæйæ дæр рацæуы æмæ сисы гæххæтт. Кæмæ цы дзырд æрхауа, уый тасындзæг кæнынц).

15. ЖЮРИ бæрæг кæнынц 13, 14 конкурсы хæслæвæрдтæ.

(Иугай ахуырдзауы ра цæуы алы командæйæ дæр.Ахуыргæнæг сын уырыссагау дзуры дзырдтæ алы темæтæй, сывæллæттæ сæ уайтагъд хъуамæ зæгъой иронау).

Сова, гвоздика, осень, фасоль, Родина, верблюд, тарелка, шарфик, дуб, сыр, ягоды, тыква, понедельник, брат, ёлка, лук, огород, Россия, времена года, мята, падежи, доска.

Нымæцонтæ(сывæллæттæ дзурынц иронау):

35, 19, 97, 246, 3521

Третий, первый, второй, 52-ой, 21 – ый, 33 – ий.

18. Урокæн хатдзæгтæ скæнын(ахуыргæнæджы кæробæттæн ныхас).

Шопен Ф. Ф. — (Chopin, Szopen) Фридерик Францишек (1 III, по метрич. записи 22 II 1810, Желязова Воля, близ Варшавы 17 X 1849, Париж) польский композитор и пианист. Сын француза Николб (Миколая) Шопена, участника Польского восстания 1794, преподавателя … Музыкальная энциклопедия

Российская Советская Федеративная Социалистическая Республика — РСФСР. I. Общие сведения РСФСР образована 25 октября (7 ноября) 1917. Граничит на С. З. с Норвегией и Финляндией, на З. с Польшей, на Ю. В. с Китаем, МНР и КНДР, а также с союзными республиками, входящими в состав СССР: на З. с… … Большая советская энциклопедия

Римский-Корсаков Н. А. — Николай Андреевич (6 (18) III 1844, Тихвин 8 (21) VI 1908, усадьба Любенск, близ Луги, ныне Псковской обл.) рус. композитор, педагог, дирижёр, муз. обществ. деятель. Род. в дворянской семье. Первоначальное общее и муз. образование получил … Музыкальная энциклопедия

Япония — I КАРТА ЯПОНСКОЙ ИМПЕРИИ. Содержание: I. Физический очерк. 1. Состав, пространство, береговая линия. 2. Орография. 3. Гидрография. 4. Климат. 5. Растительность. 6. Фауна. II. Население. 1. Статистика. 2. Антропология. III. Экономический очерк. 1 … Энциклопедический словарь Ф.А. Брокгауза и И.А. Ефрона

Пушкин, Александр Сергеевич — — родился 26 мая 1799 г. в Москве, на Немецкой улице в доме Скворцова; умер 29 января 1837 г. в Петербурге. Со стороны отца Пушкин принадлежал к старинному дворянскому роду, происходившему, по сказанию родословных, от выходца «из… … Большая биографическая энциклопедия

Китай государство в Азии — Содержание: География. История общая. История сношений К. с Европой. Язык и литература. Китайская музыка. Великая империя восточной и центральной Азии известна среди своих обитателей под названиями, ничего общего с европейскими (Китай, China,… … Энциклопедический словарь Ф.А. Брокгауза и И.А. Ефрона

Китай, государство в Азии — Содержание: География. История общая. История сношений К. с Европой. Язык и литература. Китайская музыка. Великая империя восточной и центральной Азии известна среди своих обитателей под названиями, ничего общего с европейскими (Китай, China,… … Энциклопедический словарь Ф.А. Брокгауза и И.А. Ефрона

Япония* — Содержание: I. Физический очерк. 1. Состав, пространство, береговая линия. 2. Орография. 3. Гидрография. 4. Климат. 5. Растительность. 6. Фауна. II. Население. 1. Статистика. 2. Антропология. III. Экономический очерк. 1. Земледелие. 2.… … Энциклопедический словарь Ф.А. Брокгауза и И.А. Ефрона

Стравинский И. Ф. — Игорь Фёдорович (5 (17) VI 1882; Ораниенбаум, ныне г. Ломоносов 6 IV 1971, Нью Йорк, похоронен в Венеции) рус. композитор и дирижёр. С ранних лет приобщился к высоким достижениям отечеств. иск ва в доме отца певца (бас) Мариинского т ра Ф … Музыкальная энциклопедия

Читайте также:

  

• Нынешнее телевидение может все сочинение

  

• Вечные вопросы в поэме 12 сочинение

  

• Сочинение про консерваторию саратов

  

• Сочинение на тему прав ли чацкий

  

• Сочинение мое отношение к героям повести станционный смотритель

Презентация по осетинскому языку на тему «Зымаег»

Описание презентации по отдельным слайдам:

Наступила холодная зима Ралæууыдис уазал зымæг

Снег большими хлопьями падает Мит стыр тъыфылтæй уары

Реки и озёра замерзают Цаугæдæттæ æмæ цадтæ ныссалдысты

Животные меняют шкурку Сырдтæ сæ кæрц ивынц

Люди катаются на санках Адæм бырынц дзоныгътыл

Дети играют в снежки Сывæллæттæ миткъуыбæрттæй хъазынц

Мальчики лепят снеговика Лӕппутӕ митын лæг амайынц

Спортсмены катаются на коньках Спортсментӕ къахкъæлæттыл бырынц

Люди готовятся к встрече Нового года! Адæм Ногбонмӕ сæхи цæттæ кæнынц!

Нарядили ёлку ИГРУШКАММИ Сфӕлыстой заз бæлас хъазӕнтӕй

Дед Мороз идёт с подарками Митын Дада йæ лæвæрттимæ æрбæцæуы

31-го декабря наступает Новый Год Цыппурсы мæйы 31-æм бон ралæууы Ног Аз

Ралаеууыдис уазал зымаег.Мит стыр тъыфылтаей уары.Урс гаелаебутае уаелдаефы зилдух каенынц аемае заеххыл абадынц. Уынгтае,хаедзаерттае,баелаестае-иууылдаер урс-урсид адардтой.Цадтае аемае цаеугаедаеттае ныссалдысты.АЕрдз скодта йае зымаегон паелаез.

Адаем тынг уарзынц зымаег.Уыдон аембырд каенынц быраен къуыбырмае аемае дзоныгътыл бырынц.Сываеллаеттае миткъуыбаерттаей хъазынц.Лаеппутае митын лаег амайынц.Спортсментае къахкъаелаеттыл бырынц.Афтае хъаелдзаегаей аервмтынц сае раестаег.

Адаем Ногбонмае саехи цаеттае каенынц.Сфаелыстой заз баелас алыхуызон аерттиваег хъазаентаей.Митын Дада йае лаеваерттимае аербацаеуы.Цыппурсы маейы 31-аем бон ралаеууы Ног аз!

Номер материала: 395178

Не нашли то что искали?

Оставьте свой комментарий

Подарочные сертификаты

Ответственность за разрешение любых спорных моментов, касающихся самих материалов и их содержания, берут на себя пользователи, разместившие материал на сайте. Однако администрация сайта готова оказать всяческую поддержку в решении любых вопросов, связанных с работой и содержанием сайта. Если Вы заметили, что на данном сайте незаконно используются материалы, сообщите об этом администрации сайта через форму обратной связи.

Все материалы, размещенные на сайте, созданы авторами сайта либо размещены пользователями сайта и представлены на сайте исключительно для ознакомления. Авторские права на материалы принадлежат их законным авторам. Частичное или полное копирование материалов сайта без письменного разрешения администрации сайта запрещено! Мнение администрации может не совпадать с точкой зрения авторов.

Источник

Урок по осетинскому языку «Афадзы афонта.Зымаг»4 класс

«Афæдзы афонтæ. Зымæг». Номдар

Темæ: «Афæдзы афонтæ. Зымæг».

Грамматикон темæ: Номдар.

Урочы нысан: 1. Рацыд лексикон-грамматикон æрмæг рафæлхат кæнын.

2. Ног лексикон-грамматикон æрмæгыл бакусын.

3. Ныхасы рæзтыл куыст.

4. Скъоладзауты разæнгард кæнын мадæлон æвзаг ахуыр кæнынмæ.

Урочы фæлгонц: скъоладзауты конд нывтæ афæдзы афонтыл,

слайдтæ текстмæ, интерактивон фæйнæг, карточкæтæ.

Урочы хуыз: рацыд æрмагыл кусыны урок.

Урочы эпигрæф: Нарты Уæрхæгæн –

дыууадæс фырты æмæ

I . Бацæттæгæнæн рæстæг.

— Уæ бон хорз сывæллæттæ.

— Сывæллæттæ абон нæ урокмæ нæм æрбацыдысты зынаргъ уазджытæ æмæ сын салам раттут.

— Сывæллæттæ абон къласы радгæс чи у?

— Уæ бон цы у зæгъын боныхъæды тыххæй?

— Ацы миниуджытæ цавæр афæдзы афонмæ хауынц? (Зымæг)

— Уæдæ абон мах дарддæр нæ урочы зонгæ кæндзыстæм афæдз афонтимæ. Лæмбынæг дæр та æрныхас кæндзыстæм зымæджы тыххæй, стæй номдар ныффидар кæндзыстæм.

( Бакæсын эпигрæф,æрныхасыл кæнын.)

III . Фонетикон зарядкæ.

Фæйнæгыл фыст æмдзæвгæ:

Урс митæй та урс къоритæ скодтон!

Урс митыл та къахдзоныгътыл згъордтон!

— Зондджын мын дæ! – бацин кодта ус.

Лæппу худгæ аныхта йæ хъус.

— Фæйнæг мæ ма æрбакæсут, æмæ æмдзæвгæйы ссарут дзырдтæ кавказаг мыртимæ. Бакæсут дзырдтæ. Цавæр кавказаг мыртæ ис ацы дзырдты? (къ, дз, гъ, дж.)

— Дзырдтæй сæ иуимæ æрхъуыды кæнут хъуыдыйад.

IV . Хæдзармæ куыст сбæрæг кæнын.

— Хæдзармæ куыст та уын цы уыди? ( Ныффыссын цыбыр тексттæ « Мæ уарзон афæдзы афон». ) ( Цалдæр скъоладзауы кæсынц сæ хæдзармæ куыст)

Афæрсын цалдар скъоладзауы, цæмæн ныффыстой уыцы афæдзы афоны тыххæй.

Сывæллæттæ ма хъуамæ сныв кодтаиккой нывтæ афæдзы афонты тыххæй.

(Фæйнæгыл скъоладзауты нывтæ æрцауындзын.)

— Æрбакæсут фæйнæгмæ. Цал афæдзы афоны ис?

— Уæдæ цал сты афæдзы афонтæ?

— Загъут ма, афæдзы афонтыл æмдзæвгæтæ фыст ис?

— Нæ зæрдыл ма сæ æрлæууын кæнæм. ( сывæллæттæ дзурынц æмдзæвгæтæ)

— Куыд уæм байхъуыстон, афтæмæй уæ фылдæр зонут Хетæгкаты Къостайы æмдзæвгæтæ.

— Зæгъут – ма цæмæн? ( 1.Уый тыххæй æмæ гыццылæй нырмæ нæ хæдзары хъусын Къостайы æмдзæвгæтæ. Йе мдзæвгæтæ йын куы фæдзурын, уæд мæ цæстытыл фæуайы, цы фæдзурын уый. 2. Æз уый тыххæй бахъуыды кодтон ацы æмдзæвгæ æмæ фыст у тынг хуымæтæг æвзагыл.)

— Зæгъут ма Къоста æрмæст фыссæг уыдис? (Нæ нывгæнæгдæр)

— Кæм ахуыр кодта нывкæнынады дæсныйадыл?

— Цы æвдыст цæуы Къостайы нывты æмæ æмдзæвгæты?

— Уæдæ ма нæ бон цы у зæгъын Къостайы тыххæй? ( Мах не скъолайы æнæхъæн къуыри дæргъы архайдтам Къостайы къуырийы. Уыдис нæм нывты конкурс, кæсджыты конкурс. Æз архайдтон кæсджыты кокурсы æбацахстон 2-аг бынат).

— Афæдзы афонтыл æрмæст Къоста нæ фыста, фæлæ æндæр фысджытæ дæр. Афæдзы афонтыл ис бирæ æмдзæвгæтæ, таурæгътæ, æмбисæндтæ.

— Цал афæдзы афоны зонæм? (4)

— Хæдзармæ ма уын уыдис сахуыр кæнын дзырдуатæй дзырдтæ.

а). Лæмбынæг байхъусут æмæ æрхъуыды кæнут текстæн сæргонд.

æ). Тексты сæйраг хъуыды зæгъут.

б). Текст бакæсын дыууæ хатты.

в). – Æрдз куыд дары йæхи зымæджы.

г). – Зымæгон хъæды цавæр сырдтимæ фембæлдыстæм?

д). – Зымæгон хъæды арсимæ фембæлæн ис?

2. Скъоладзауты каст текст. Цæггай каст.

а). Тексты сæргонд куыд хуыйны?

æ). Æрдз куыд дары йæхи зымæджы?

б). Цæуылнæ нал фехъусæм мæргъты зарын?

в). Цавæр сырдтимæ фембæлдыстæм тексты?

3. Тексты мидисыл куыст.

Ахуыргæнæг текстæй ист хъуыдыйæдтæ кæсы уырыссагау кæнæ иронау. Скъоладзаутæ сæ агурынц тексты æмæ йæ кæсынц.

* Выпал белый пушистый снег.

* Райдыдтой уазал бонтæ.

* Медведь спит в своей берлоге.

* Æхсæрæг бады бæласы мæрайы, æхсыны æхсæртæ.

4). Кæронмæ ахæццæ кæн хъуыдыйад.

а). Арф мит йæ урс пæлæз …….

æ). Фæмынæг мæргъты хъæлдзæг зард, ……

б). Æрмæст бирæгъ æмæ рувас смудгæ ……

æ). Сæрды рауарыд урс мит.

б). Адæм фæззæджы æрæмбырд кодтой халсартæ.

в). Уалдзæджы бæрæг кæнынц ног бон.

Грамматикæйыл куыст. Номдар.

— Бакæнут уæ тетрæдтæ æмæ ныффыссут абоны нымæц, къласы куыст.

1. Мæнæ ма фæйнæгмæ æрбакæсут:

Фæйнæгыл фыст дзырдтæ дыууæ цæджындзæй

— Дзырдтæ баиу кæнут стрелкæтæй æмæ уæм рауайдзæн дзырдбæстытæ.(интерактивон фæйнæгыл).

2. Карточкæтимæ куыст.

— Сывæллæтты дих кæнын 4 къордыл. Алы къордæн дæр лæвæрд цæуы карточкæ хæслæвæрдимæ. Æмхæццæ дзырдтæй аразынц хъуыдыйæдтæ. Хъуамæ сæм рауайа гыццыл текст. Уæ текстæн æрхъуыды кæнут сæргæндтæ. Цъиутæн раттут нæмттæ.

— Цæмæн хуыйнынц цъиутæ афтæ? ( уымæн æмæ цъиутæ сты мæйтæ).

— Уæдæ ма йæ баиу кæнут.

— Ацы текст куыд схондзыстут? ( Афæдзы афонтæ).

— Цал хаты ратахтысты цъиутæ? ( 4 ).

Уыдон ратахтысты лæджы дысæй (цъиутæ)

Уый æруарыд зымæджы (мит).

Зымæджы фестынц их ( дæттæ).

Алыхуызон хъæлæстæй ныззарыдысты (мæргътæ).

Уыдон быдыры фæзындысты ( дидинджытæ)

— Цавæр фæрстытæн дзуапп дæтты?

— Цал нымæцы ис номдарæн?

— Кæцы нымæцы æвæрд сты?

— Куыд ма ивы номдар?

— Цал хауæны ис ирон æвзаджы?

Зæгъæм: ацы дзырдтæ сæвæрут дæттынон хауæны.

Цавæр хъæлæстæй ныззарыдысты мæргътæ? ( алыхуызон хъæлæстæй)

Цы адардта цъæх – цъæхид? (кæрдæг)

Кæд райдыдта уазал дымгæ? (фæззæджы)

Цал цъиуы ратахт æдæппæт? (12)

— Ацы дзуæппытæн текстæй пайда гæнгæйæ раттут раст фæрстытæ.

— Уæдæ ма мæнæ æрбакæсут нæ эпигрæфмæ æмæ зæгъут.

— Чи сты йæ дыууадæс фырты? (мæйтæ)

— Уæд йæ чызджытæ та цы хуыйнынц?

3. Хъазт «Дзырдтæ ныппырх сты»

-Сывæллæттæ, самбырд кæнут дзырдтæ, цамæй сæ хъуыдыйад рауайа.

Тынг, зымæг, афæдзы, у, афон, рæсугъд. ( Зымæг у тынг рæсугъд афæдзы афон).

V . Урочы хатдзæгтæ (рефлексии)

-Цы фехъуыстат ногæй урочы?

— Номдары тыххæй нæ зæрдыл цы æрлæууын кодтам?

— Кæм уæ бахъæудзысты, уæ зонындзинæдтæ?

-Кæцы куысты хуыз фæцыд уæ зæрдæмæ? Цæмæн?

— Кæмæн уæ цы бантысти абон урочы?

— Цы бахъуыды кодтат урокæй?

VI . Кæронбæттæн (бæрæггæнæнтæ сæвæрын).

VII . Хæдзармæ куыст: текст хи ныхæстæй дзурынмæ

Номер материала: ДБ-301329

Не нашли то что искали?

Вам будут интересны эти курсы:

Оставьте свой комментарий

Подарочные сертификаты

Ответственность за разрешение любых спорных моментов, касающихся самих материалов и их содержания, берут на себя пользователи, разместившие материал на сайте. Однако администрация сайта готова оказать всяческую поддержку в решении любых вопросов, связанных с работой и содержанием сайта. Если Вы заметили, что на данном сайте незаконно используются материалы, сообщите об этом администрации сайта через форму обратной связи.

Все материалы, размещенные на сайте, созданы авторами сайта либо размещены пользователями сайта и представлены на сайте исключительно для ознакомления. Авторские права на материалы принадлежат их законным авторам. Частичное или полное копирование материалов сайта без письменного разрешения администрации сайта запрещено! Мнение администрации может не совпадать с точкой зрения авторов.

Источник

Презентация по осетинскому языку на тему:»Зымаг».

Описание презентации по отдельным слайдам:

Хорз æмбал зын сахат сбæрæг вæййы.

Тест 1.Сæйраг архайджытæ сты: а)бирæгъ б)æхсæрæг в)рувас г)тæрхъус 2.Стъолы бæсты Тæкку æрбахаста: а)тæгæр бæлас б)тулдз бæлас в)сусхъæд г)заз 3.Цал хатты арвыста Æхсæрæг Тæккуйы хъæдмæ: а) дыууæ б)æртæ в) цыппар г)фондз

4.Æхсæрæг йæ ныхас нæ сæххæст кодта, уымæн æмæ уыд: а)чъынды б) хинæйдзаг в)æнæрхъуыды г)зивæггæнаг 5.Тæкку уыди: а)зæрдæхæлар б)мæстыгæр в)тæригъæдгæнаг г)æнæзивæг

Цæрукъаты Валодя Заз

Дзырдуат Зачъеджын хордзен фæччи

Нæ нæзы у хуызæнæн. ПАЛИНДРОМ

Хæрзбон! Хæдзармæ куыст: ф.72, «Заз» наизусть сахуыр кæнын.

Номер материала: ДВ-316517

Не нашли то что искали?

Вам будут интересны эти курсы:

Оставьте свой комментарий

Подарочные сертификаты

Ответственность за разрешение любых спорных моментов, касающихся самих материалов и их содержания, берут на себя пользователи, разместившие материал на сайте. Однако администрация сайта готова оказать всяческую поддержку в решении любых вопросов, связанных с работой и содержанием сайта. Если Вы заметили, что на данном сайте незаконно используются материалы, сообщите об этом администрации сайта через форму обратной связи.

Все материалы, размещенные на сайте, созданы авторами сайта либо размещены пользователями сайта и представлены на сайте исключительно для ознакомления. Авторские права на материалы принадлежат их законным авторам. Частичное или полное копирование материалов сайта без письменного разрешения администрации сайта запрещено! Мнение администрации может не совпадать с точкой зрения авторов.

Источник

ФÆЗЗÆГ

Ногæй та нæм æрцыдис фæззæг.

Æнтæф фæсаст æмæ адæймаг æппæт йæ буарæй æнкъары сатæг уæлдæфы æхцондзинад. Хур арвыл хуссарæрдæм акъул æмæ раздæрау нал æндавы зæхмæ. Йæ тынтæ судзгæ нал кæнынц, фæлæ ныр сæ рæвдаугæ хъармæй узæлынц, æрдзы кæдæм æххæссынц, уыдоныл. Æртыхсынц зайæгойтыл, цыма сын сæ цъæх хуызæн хæрзбон зæгъынмæ фæхъавынц, уыйау. Арвыл тар уæззау мигътæ арæхдæр зынын райдыдтой æмæ сæ уагæй æмбарын кæнынц, фæззæг йæ тыхы кæй цæуы, хуры хъарм тынтæн сæ фæндаг ахгæнынц царддæттæг зæхмæ æмæ та фæстæмæ сæхи айсынц арвы кæрæттæм. Фæлæ уыцы рæстæг бирæ нæ ахæссы, ногæй та ракæсы хур райгæйæ æмæ барухс вæййынц бæлæсты, зайæгойты зæрдæтæ, сæхи цингæнгæйæ банкъусынц, нырма уазал чи нæ хæссы, уыцы дымгæйы æрбаныдзæвдæй.

Гъе, фæлæ сæ царды кæрон æввахс кæны, сæумæрайсомы уазал йæ дæрзæг арм кæуыл æруадзы, уыцы сыфтæртæн. Иутæ дзы фæивтой сæ хуыз, фæбур сты æмæ фæлмæн дымгæйы æрбаныдзæвдæй нырризынц, ныззыр-зыр кæнынц сæ мидбынаты, сæ уддыл ма дæндагæй бæргæ ныххæцыдысты, фæлæ…къалиутæй фæиппæрд вæййынц æмæ зæххыл æнцойад ссарынц. Афтæ згъæлынц кæрæдзийы фæстæ æмæ зæххы сыгъзæринхуыз гауызы бын æркæнынц.

Цæй диссаг у фæззыгон нæ хæхбæсты æрдз… мин-мин хуыз дарæсы йæхи сфæлыста æмæ фæлгæсы нæртон æфсинау, йæ бæркад адæмыл рæдауæй таугæйæ. Дардыл йæ цæст хæссы, цыма йын ххæххон рагуазæлттæ æппындæр ницы хъом сты, уыйау. Бонтæ куыд цæуынц, афтæ йæ цъæххуыз ивы сыгъзæрин хуызмæ. Уыцы бур зæрин хуыз ын цыбыр рæстæгмæ кæй у, уый бæргæ зоны, фæлæ уæддæр у сæрыстыр, æмæ нæ ивы йæ райзæрдæйы уаг. Гъе, фæлæ куыдфæнды ма уа, уæддæр алы зайæгой дæр æнкъары, фæззыгон бонтæй иу иннæмæй уазалдæр кæй у æмæ фæззæджы æрбалæудимæ кæй æрцыдис сæ адзал.

Æнусон бæлæстæ сæ хомысджын цæнгты ныууигъынц æмæ æнæвгъауæй æрызгъалынц зæхмæ сæ сыфтæртæ… фæлæ, æвæццæгæн, уыдонæн нæ вæййынц хуымæтæджы сыфтæртæ, фæлæ вæййынц, схъæлбæрзæй хъæды къохы бæлæсты цæсты сыгтæ, тагъд сæ фæлыст кæй азгъæлдзæн æмæ бынтон бæгънæгæй, æгъуызæй кæй аззайдзысты, ууыл хъынцъымы цæссыгтæ.

Уæдæ куыд не сты диссаг Ирыстоны быдыртæ дæр: сæрвæтты кæрдæг сихсыди æмæ фосæн фæзын ис сæхи æфсадын. Æрдз цыма æрæнкъард, йæ хъус адардта уазал зымæджы ‘рдæм. Уалдзæг ын цы æхсидгæ цард радта, уый цадæггай нымæгæй нымæгдæр кæны. Æрмæст ма алчидæр тыхсы ууыл, цæмæй зымæгмæ йæхи бацæттæ кæна. Адæймаджы хъуыдытæ дæр вæййынц уыимæ баст. Афæдзы ацы афон тыллæг æфснайыны афон у, æмæ зæхкусæг тагъд кæны йæ тыллæг æфснайыныл. Цæмæй йæ карз зымæг æдзæттæйæ ма æрыййафа.

…Уæлдæфы разыны адæймаджы хъарм комулæфт, хæххон хъæуты цæрджыты уæлхæдзæрттæй уæларвмæ, æзфæраздæронæй згъорынц фæздæ-джы хъуымбылтæ, адæймаджы йæхимæ æрбасайы хъарм пец, æрæнкъард вæййы зæрдæ… Фæстейæ аззадысты сæрдыгон тæвд бонтæ, рагвæззæджы хурбонтæ, ныр та фæззæг йæ бартæ йæхимæ райста æххæстæй æмæ ма иуæй-иу хатт хуры рæвдаугæ хъарм тынтæ, кæд зæрдыл æрлæууын кæнынц ивгъуыд бонтæ, уæддæр уайтагъд асæтты сæ тых, амбæхсынц тар мигъты ‘хсæн æмæ уæлдæфы æрзилдух кæны фæззæджы комулæфт. Фæззæг цæуы. Æввахсæй æввахсдæр кæны уазал зымæг…

Æрдзы ацы хуызивæнтæй алы адæймаджы зæрдæйы дæр сæвзæры æндæр æмæ æндæр æнкъарæнтæ. Æрдзы фæззыгон хуызæй йæ зæрдæ кæмæн райы, йæ алæмæтаджы фæлыстæй æхцондзинад сты райсы, сæумæрайсомы халасæппæрсты йæ къæхтæ бауымæл кæнынæй æхцондзинад чи райста, æмæ фæззыгон дымгæйы сыгъдæг уæлдæфмæ йæ зæрдæйы монцтæ кæмæн райхæлынц, уыдонæй дæн æз дæр …

Фæззæг… сыгъзæрин æвдылд фæззæг… куыстуарзаг адæймаджы зæрдæ йæ афæдзы куыстæй куы фæрухс кæны, афæдзы уыцы афон.

Эхх, искуы ма хæххон уыгæрдæнтæ байдзаг уыдзысты хосдзæуттæй æмæ сæ зард, сæ хъæлæба кæмтты хæхты араудзæн… Фæскуыст хъазтизæрты, уæларвмæхъуысæг ирон фæндыры зæлтæй бахъæлдзæг уыдзæн зæрдæ…

Источник

Виды сочинений на осетинском языке

ЦÆГАТ ИРЫСТОН-АЛАНИЙЫ АХУЫРАДЫ КУСДЖЫТЫ ЗОНОНДЗИНÆДТÆ УÆЛДÆРГÆНÆН ИНСТИТУТ

Ирон æвзаг æмæ литерæтурæйы кафедрæ

Темæ: «Сочиненийы хуызтæ æмæ сæ ахадындзинад скъоладзауты ныхасы рæзтыл куысты»

Куыст бацæттæ кодта Калоты Ларисæ

Ирон æвзаджы ахуыргæнæг.

Хи æнкъарæнтæ æмæ фиппаинæгты бындурыл фыст сочинени.

Скъолайы ахуырты сочиненитæ фæфыссынц куыд æвзаджы урочы, афтæ литерæтурæйы урочы дæр.Уыимæ æвзаджы урочы арæхдæр пайдагонд цæуы хи æнкъарæнтæ æмæ фиппаинæгты бындурыл фыст сочиненийæ.

Æвзаджы урочы цы фысгæ куыстытæ æххæстгонд цæуынц, уыдон иууылдæр баст сты грамматикон æрмæгтимæ, сæ нысан у рацыд æрмæг хуыздæр бафидар кæнын, скъоладзаутæ æвзаджы иугтæй ныхасы мидæг пайда кæнынмæ куыд арæхсынц, уый сбæрæг кæнын. Арæхдæр сфæлдыстадон фысгæ куыстытæ лæвæрд фæцæуынц рагацау сыл нæ бакусгæйæ, скъоладзауты сæ ныффысынмæ ис сразæнгард кæнгæйæ. Афтæмæй та цæмæй ахуырдзау зæрдиагæй бавнала сочинени фыссынмæ, фæцарæхса лæвæрд темæмæ гæсгæ йæхи æнкъарæнтæ æмæ фиппаинæгтæ раргом кæнынмæ, уый тыххæй ахуыргæнæджы фæхъæуы сæрмагонд куыст бакæнын.

Скъолайы ахуырты сочиненитæ фæфыссынц куыд æвзаджы урочы, афтæ литературæйы урочы дæр. Уыимæ æвзаджы урочы арæхдæр пайдагонд цæуы хи æнкъарæнтæ æмæ фиппаинæгты бындурыл фыст сочиненийæ.

Æвзаджы урочы цы фысгæ куыстытæ æххæстгонд цæуынц, уыдон иууылдæр баст сты грамматикон æрмæгимæ, сæ нысан у рацыд æрмæг хуыздæр бафидар кæнын, скъоладзаутæ æвзаджы иуæгтæй ныхасы мидæг пайда кæнынмæ куыд арæхсынц, уый сбæрæг кæнын. Арæхдæр сфæлдыстадон фысгæ куыстытæ лæвæрд фæцæуынц рагацау сыл нæ бакусгæйæ, скъоладзауты сæ ныффыссынмæ не сразæнгард кæнгæйæ. Афтæмæй та, цæмæй ахуырдзау зæрдиагæй бавнала сочинени фыссынмæ, фæцарæхса лæвæрд темæмæ гæсгæ йæхи ’нкъарæнтæ æмæ фиппаинæгтæ раргом кæнынмæ, уый тыххæй ахуыргæнæджы фæхъæуы сæрмагонд куыст бакæнын.

Сочинени цы темæйыл фыст цæуы, уый скъоладзаутæн хъуамæ æнгом баст уа сæ кар æмæ сæ цæттæдзинадимæ, хæстæг уа сæ цард æмæ дунеæмбарынадмæ.

Скъоладзауты хи æнкъарæнтæ æмæ фиппаинæгты бындурыл сочинени ныффыссынмæ бацæттæгæнæн ис, куыд иу сæрмагонд урочы, афтæ урокæй-урокмæ дæр.

Хи æнкъарæнтæ æмæ фиппаинæгты бындурыл сочинени фысгæйæ ахадгæдæр сты экскурситæ, туристон балцтæ. Экскурсийы рæстæг бацархайын фæхъæуы, цæмæй скъоладзаутæ сæ цæст æрдарой æрдзы алы фæзындтытæм, æрдзы ахорæнтæм, йæ рæсугъддзинадмæ,

адæймагæн æхцондзинад цæмæй хæссы, уымæ. Уавæртæ куыд амонынц, афтæмæй фæсурокты рæстæг аразын хъæуы цымыдисаг адæймæгтимæ фембæлдтытæ, этикон æмæ эстетикон темæтыл беседæтæ. Арæхдæр скъоладзауты разæнгард кæнын фæхъæуы бакаст чиныджы (кинонывы, спектаклы) темæйыл аныхас кæнынмæ, хи хъуыдытæ, хи æнкъарæнтæ раргом кæнынмæ цыбæл кæнын. Иу ныхасæй, пайда кæнын фæхъæуы скъоладзауы цымыдисдзинад райрæзынмæн æххуыс чи у, йæ дунеæмбарынад ын парахатдæр чи кæны, ахæм куысты хуызтæй.

Хи æнкъарæнтæ æмæ фиппаинæгтæм гæсгæ сочинени ныффыссынæн скъоладзау хъуамæ бамбырд кæна, фысгæйæ цæуыл æнцой кæндзæн, ахæм æрмæг.

Цавæрфæнды нывæцæныл куыст дæр райдайы темæйæ. Темæ у, нывæцæны ныхас цæуыл цæуы, уый æвдисæг, ууыл дзурæг. Ахуыргæнæг хъуамæ арæхса темæ равзарынмæ, йæ нысан æмæ мидис скъоладзаутæн раст бацамонынмæ.

Нывæцæны темæтæ вæййынц уæрæх (иумæйаг) æмæ къуындæг (бæлвырд). Зæгъæм, уæрæх темæ «Уалдзæг», раргом кæнæн ис ахæм бæлвырд темæты фæрцы: «Фыццаг уалдзыгон дидинджытæ», «Фыццаг уалдзыгон бон», «Нæ дыргъдон уалдзæджы», «Не скъолайы кæрт уалдзæджы», «Хъæд райхъал» æмæ а.д. Уæрæх темæ «Фæззæг» раргом кæнынæн спайдагæнæн ис темæтæй: «Фæззыгон дыргъдоны», «Фæззæг ралæууыд йæ рады», «Фæззыгон хъæд», «Хъæд йæ сыгъзæрин пæлæз скодта», «Фæззыгон дидинджытæ», «Цæмæн уарзын æз фæззæг?», «Æнкъард дæн æз …», «Сыфтæрты сусæг ныхас», «Мæ рудзынгæй акастæн иу хатт …» æмæ а.д.

Ахуыргæнæджы бон у иумæйаг (уæрæх) темæ раттын дæр, фæлæ практикæ куыд амоны, афтæмæй скъоладзаутæн йæ ныффыссын зындæр вæййы. Афтæ, æрвылаз дæр ахуыры азы райдайæны ирон æмæ уырыссаг æвзаджы ахуыргæнджытæ скъоладзаутæн бабар кæнынц сочинени темæ «Куыд арвыстон мæ сæрдыгон каникултæ»-мæ гæсгæ ныффыссын. Ахуырдзаутæ æвæндонæй бавналынц ацы куыстмæ, тынг зын сын вæййы сæ хъуыдытæ æххæстæй раргом кæнын. Куыст фæрогдæр кæнынæн ацы уæрæх темæ хуыздæр у цалдæр къаннæг темæйы хуызы раттын. Зæгъæм: «Зæрдылдарæн сæрдыгон бон», «Сæрды фæстаг бонтæ», «Хосгæрдæнты», «Кæсаг ахсынмæ», «Ленк кæнын куыд базыдтон», «Мæ сæрдыгон балц», «Мæ уарзондæр сæрдыгон хъæзтытæ», «Ног æмбæлттæ мын куыд фæзынд» æмæ а.д.

Скъоладзаутæ сочинени фысгæйæ арæх ахизынц лæвæрд темæйæ, кæнæ та, темæ хорз нæ бамбаргæйæ, ныффыссынц бынтон æнтæр темæйыл дзурæг куыст. Ахуырдзауты ахæм рæдыдтытæй бафæдзæхсынæн пайдагæнæн ис куысты хуызтæй:

— ныхмæвæрд темæтæ кæрæдзиуыл абарын, сæ хицæндзинæдтыл сын æрдзурын;

— темæ чи нæ раргом кодта, ахæм текст равзарын, йæ хъæндзинæдтыл ын бæстон æрдзурын, ома цы дзы ис уæлдайæ, темæмæ чи нæ хауы, ахæмæй æмæ а.д.

Скъоладзауты фæцалх кæнын хъæуы темæтæ кæрæдзийæ иртасыныл, сæ хицæндзинæдтæ сын фиппаиныл. Зæгъæм, фæйнæгыл рагацау ныхæй-ныхмæ ныффыссын темæтæ:

«Куыд арвыстон мæ сæрдыгон каникултæ» «Зæрдылдарæн бон»

«Мæ тезгъо хъæдмæ» «Куыд фæдзæгъæл дæн хъæды»

«Сæрдыгон хъæды» «Гагадыргътæ тонынмæ»

«Цæугæдоны был» «Кæсаг ахсынмæ»

Темæтыл дзургæйæ, скъоладзауты бафæрсæн ис сæ хицæндзинæдтæй, ахуыргæнæджы фæрцы бæрæггонд цæуы, галиуæрдыгæй фыст темæтæ уæрæхдæр кæй сты рахизæрдыгæй фыст темæтæй. Афтæ, темæ «Цæугæдоны был» æргом кæнгæйæ, радзурæн ис канд кæсаг ахсыны тыххæй нæ, фæлæ ма цæугæдоны был фæллад куыд фæуадзынц, ленк кæнын куыд ахуыр кæнынц, уый тыххæй дæр. Темæ «Кæсаг ахсынмæ» æргом кæнгæйæ та дзурын хъæуы æрмæст кæсаг ахсыны тыххæй.

Ахæм аналитикон куыст бакæнгæйæ, скъоладзаутæн раттæн ис хæслæвæрд: уæрæх темæйæн «Сывæллæтты фæлладуадзæн лагеры» йæ къуындæг темæтæ ранымайын.

Ахуырдзаутимæ аныхас кæныны фæстæ фæйнæгыл фыссæм:

«Сывæллæтты фæлладуадзæн лагеры»:

«Куыд ацыдыстæм балцы»,

«Лагеры ленк кæнын куыд сахуыр дæн»,

«Ног æмбæлттæ мын фæзынд».

Ахуырдзаутæн раттæн ис хибарæй æххæстгæнæн хæс: уæрæх темæ «Зымæг»-ы бæлвырддæргæнæн темæтæ сбæрæг кæнын. Уыдон уыдзысты:

«Цæмæн уарзын æз зымæг?», «Зымæгон хъæзтытæ», «Зымæгон хъæды», «Зымæг нæ хæхты цух нæ уадзы» (Къ.), «Зымæгон бон», «Иу хатт зымæджы…» æмæ а.д.

Кæрæдзиуыл абарынæн равзарæн ис ахæм темæтæ дæр: «Фæззыгон хъæды рæсугъддзинæдтæ», «Фæззыгон хъæды хъæздыгдзинæдтæ». Фыццаг темæмæ гæсгæ радзурын хъæуы бæлæстæ, зайæгойтæ фæззæджы сæ хуыз кæй скалынц, хъæд алыхуызон ахорæнтæй кæй сæрттивы, уый тыххæй.

Дыккаг темæйыл дзургæйæ зæгъын хъæуы, фæззыгон хъæд рæдау къæбицау йе дзаг кæй вæййы алыхуызон гагадыргътæй, хъæдæй æрхæссæн кæй вæййы хъæддаг фæткъуытæ æмæ кæрдотæ, æхсæртæ, зокъотæ æмæ а.д. Фæззыгон хъæды лæвæрттæ се дзаг сты витаминтæй, стыр пайда хæссынц адæймагæн, æххуыс сты алыхуызон низты ныхмæ тох кæнынæн.

Æмбалдзинадыл дзургæйæ, скъоладзауты размæ рахæссæн ис дыууæ ныхмæвæрд темæйы «Уыимæ кæдæмдæриддæр ацæуин» æмæ «Ахæм адæймаг æрдхордæн нæ бæззы». Диспуты хуызы равзарынæн, уый фæстæ та хъуыдытæ ныффыссынæн хорз сты темæтæ: «Ном лæггæнæг нæу» æмæ «Номæй лæгмæ дзурынц».

Афтæ скъоладзаутæн бацамонæн ис темæйы (сæргонды) нысаниуæг, куыд æй райхалын хъæуы, уый.

Сочиненийы сæйраг хъуыды баст у, автор йæ куысты цы зæгъынмæ хъавы, цæй ныхмæ дзуры, кæнæ та цы хъуыды ныффидар кæныныл архайы, уыимæ.

Мæнæ куыд фыссы скъоладзау йæ цыбыр сочиненийы:

Уыцы бон райсомæй уæлдай бæрæгбондæрхуыз уыд нæ хæдзар. Нæ фыд хъæлдзæгæй кæрты зилæнтæ кодта. Нæ мад рагацау арынджы цур балæууыд. Мæ хистæр хотæ сыгъдæг ныммарзтой, бафснайдтой агъуыстытæ. Уаты стъолыл æрвхуыз вазæйы дидинджыты баст дæр фæзындис.

Цавæр бон у, цымæ, абон? Цæмæн афтæ райдзаст у нæ хæдзар? Æрхъуыды йæ кодтон! Абон нæм хохæй уазджытæ уыдзæн, нæ фыды хорз æмбал Аслæнбег йæ фырт Черменимæ æрцæудзысты. Чермен у ме ’мгар лæппу, скъоламæ дæр иу аз бацыдыстæм. Фæлæ хохы кæй цæры, уымæ гæсгæ арæх не ’мбæлæм.

Уалынмæ нын чидæр нæ дуар æрбахоста. Нæ уазджытæ æрхæццæ сты!

Ацы нывæцæны сæйраг хъуыды у – бинонтæ æхсызгонæй æнхъæлмæ кæсынц уазджытæм.

Сæйраг хъуыды раргом кæнынæн скъоладзау фыссы, сæ хæдзар бæрæгбонхуыз кæй у, бинонтæ иууылдæр зилæнтæ кæй кæнынц, хæдзар райдзаст кæй у. Фембæлд æхсызгон кæй уыдзæн, ууыл дзурæг сты тексты хъæрон хъуыдыйæдтæ дæр. Сæйраг хъуыды æргомгонд цæуы мивдисджыты фæрцы дæр: зилæнтæ кодта, бафснайдтой, фæзындис, æрхæццæ сты.

Куыд бафиппайдтам, афтæмæй скъоладзауы куысты сæйраг хъуыды æргомгонд æрцыд алыхуызон лексикон æмæ синтаксисон мадзæлттæй.

Нывæцæны сæйраг хъуыды раргом вæййы йæ сæргондæй дæр – «Æхсызгон фембæлд». Фæлæ ахæм сæргæндтæ, куыд: «Ногæй та скъолайы», «Куыд арвыстон мæ фыццаг бон скъолайы», «Нæ къласы къулын газет», «Мæ фыццаг ахуыргæнæг» нæ дзурынц тексты сæйраг хъуыдыйыл, нæ амонынц, нывæцæн фысгæйæ, хъуыдытæ кæцырдæм саразын хъæуы, уый.

Абарæм-ма темæтæ: «Кæсаг ахсгæйæ хъæрæй дзурæн нæй» æмæ «Кæсаг ахсынмæ», «Хурмæ бирæ бадæн нæй» æмæ «Хур судзы, …» (Къ.), «Мады ныхасæн аргъ кæнын хъæуы» æмæ «Мад». Бафиппайæн ис, се ’ппæт скъоладзауæн кæй не сты æнцон раргомгæнæн, бæлвырддæргонд темæмæ гæсгæ æнцондæр фыссæн кæй у.

Цæмæй скъоладзау раст раргом кæна йæ нывæцæны сæйраг хъуыды, уый тыххæй йын ахуыргæнæг хъуамæ бацамона сæйраг хъуыдыйы æмбарынад, куыд æй раргомгæнæн ис, уый. Ам дæр та хорз у ныхмæвæрддзинадæй пайда кæнын. Зæгъæм, нывæцæны темæ (сæргонд) «Не скъолайы кæрт» ахуырдзаутæн ратгæйæ, фæйнæгыл ныффыссæн ис темæ алыхуызы æргомгæнæг дыууæ хъуыдыйады:

1.Æз уарзын не скъолайы кæрты тезгъо кæнын.

2. Мах хъуамæ бацархайæм, цæмæй не скъолайы кæрт уа хуыздæр.

Афтæмæй ахуыргæнинæгтæ бамбардзысты, темæ дыууæ хуызы раргомгæнæн кæй ис. Сæ иутæ фысдзысты, се скъолайы кæрт бирæ кæй уарзынц æмæ дзы æхсызгонæй кæй фæтезгъо кæнынц, уый тыххæй. Иннæтæ та ныффысдзысты, се скъолайы кæрт зилинаг кæй у, цæуджытæ æмæ дзы машинæтæ кæй рацу-бацу кæнынц, кæй дзы нæй хъазæн фæз, фæлладуадзæн бынат, уый тыххæй.

Сочинени ныффыссынæн хорз æххуыс сты æнцойгæнæн дзырдтæ æмæ дзырдбæстытæ. Уыдон сты, темæ райхалынæн, йæ раргом кæнынæн спайдагæнæн кæмæй ис, ахæм дзырдтæ, дзырдбæстытæ. Зæгъæм, темæ «Мæ хуыздæр æмбал»-мæ гæсгæ раттæн ис æнцойгæнæн дзырдтæ æмæ дзырдбæстытæ: æмбалдзинад, хæлардзинад, зæрдæ дарын, æнæхин адæймаг, хорз æмгар, æрдхæрдтæ, кæрæдзиуыл æууæндын, кæрæдзийы æмбарын, бахъуаджы рæстæг, æнгомæй цæрын æмæ æнд.

Скъоладзауты ацы темæмæ гæсгæ сочинени фыссынмæ бацæттæгæнæн ис ахæм фæлтæрæнты фæрцы:

Источник

Видео

ХОРЗ

БОН

У Ӕ

молоко

Ӕ ӕ

Ӕ ХС Ӕ РТ Ӕ Ӕ ХСЫНЫН

Ӕ ХСЫР Ф Ӕ НУАЗЫН,

« Ӕ » ДАМГЪ Ӕ Д Ӕ Р

ЗОНЫН

ХЪ хъ

Хъ ыбыл хъ ыллист к ӕны хъ ӕрӕй

ӕ ппын нӕ уарзы уый фынӕй

ДЗ дз

Дз аг- дз аг дз ул,

Афт ӕ, бир ӕ дз ур.

Уары урс

мит

1.

тъыфылтӕ

Миты

2.

цъупп

хохы

3.

Дымы уазал

дымг ӕ

4.

бӕлӕстӕ

Гомхих

5.

миткъуыбӕрттӕй

Хъазынц

6.

ӕртахти

митмитгӕнаг

7.

ДЗЫРДУАТ

ӔРТХУРОН

А

2, 24, 26, 30, 28, 24, 21, 20.

БОЛЬШОЙ ПИРОГ

Раздӕр-иу хӕдзары ӕфсинтӕ скодтой стыр гуыдынтӕ – , гуылтӕ – басылтӕ ӕмӕ дедатӕ. Сывӕллӕттӕ, заргӕйӕ, хӕдзӕрттыл зылдысты. Фысымтӕ та сын арфӕтӕ кодтой

ӕртхуронтӕ

«Хӕдзаронтӕ»

ӕмӕ – иу сӕ адджын

:

басылтӕй ӕмӕ дедатӕй хорз федтой.

«Циндзинад ад ӕмӕн х ӕссут!»

БАСЫЛТӔ

ӔФСИНТӔ

СКОДТОЙ

ЦАЙ

БИНОНТӔ

СЫВӔЛЛӔТӔ ЗАРЫНЦ

ХӔДЗАРОНТӔ

АРФӔТӔ

ФЫСЫМТӔ СЫН

ЗАГЪТОЙ

ЗАРДЖЫТӔ

Абон дз ӕбӕх куыста …

Тынг хорз куыста…

Хуызд ӕр хъуаг уыди …

Слайд 1
з
æ
г
ы
м

Слайд 2

Слайд 3
Зымæгон хъæзтытæ

Слайд 4

Хорз æмбал зын сахат сбæрæг вæййы.

Слайд 5
Тест
1.Сæйраг архайджытæ сты:
а)бирæгъ б)æхсæрæг
в)рувас г)тæрхъус

2.Стъолы бæсты Тæкку æрбахаста:
а)тæгæр

бæлас б)тулдз бæлас
в)сусхъæд г)заз

3.Цал хатты арвыста Æхсæрæг Тæккуйы хъæдмæ:
а) дыууæ б)æртæ
в) цыппар г)фондз

Слайд 6
4.Æхсæрæг йæ ныхас нæ сæххæст кодта,

уымæн æмæ уыд:
а)чъынды б) хинæйдзаг
в)æнæрхъуыды г)зивæггæнаг

5.Тæкку уыди:
а)зæрдæхæлар б)мæстыгæр в)тæригъæдгæнаг г)æнæзивæг

Слайд 7
Цæрукъаты Валодя

Заз

Слайд 8

Дзырдуат

Зачъеджын хордзен

фæччи

Слайд 9

Слайд 10

Нæ

нæзы у хуызæнæн.

ПАЛИНДРОМ

Слайд 11
Хæрзбон!

Хæдзармæ куыст: ф.72, «Заз» наизусть сахуыр кæнын.

Презентация к уроку по осетинскому языку к теме » Зима- зымаг» для учащихся 3 — 4 классов ( дифф. группа). С помощью презентации учащиеся узнают названия зимних месяцев по- осетински. Так же почему наши предки осетины назвали зимние месяцы именно так.

Материалы на данной страницы взяты из открытых истончиков либо размещены пользователем в соответствии с договором-офертой сайта. Вы можете сообщить о нарушении.

сочинение на тему зима

Ничего не найдено.