Сочинение.
Мени анам.
Дюньяда лап да арив сёз — ана. Яш башлап «ана» деген сёзню айта. Ананы юреги лап да тюз, лап да тергевлю. Ана юрекде баласына бакъгъан сююв бир заманда да сёнмес.
«Ана» деген сёз, гьар адамны биринчи сёзю мен ойлашагъан кюйде. Дюньяда нече де кёп шиърулар, йырлар, пьесалар, кинолар, мультиклер бар, аналагъа багъышлангъан . Аналаны келпетини гьакъындан айтма тюшсе, кёп сёзлер бар, язылгъан ва айтылгъан. Оланы юреклеринден тайдырып болмас адамлар бир заманда да.
Мени Анам, мени айым, юлдузум,
яшавума нюр шавлалар яягъан!
Шу сёзлени мен азиз анама багъышлагъанман. Дюньядагъы лап арив адам магъа — мени анам. Шолай мени йимик бары да адамлар ойлашадыр. Мени анам арив , гьакъыллы, илиякълы, яхшы, юрекли адам. Мени анам къурдашым, ёлдашым. Не къуллугъум болсада магъа кёмек этер, гьакъыл бере ва тюз ёлгъа салыр. Лап дюньяда мени англайгъан, къыйынлыкъда кёмек этеген ва не болсада гечеген мени анамдыр. Мен анамны кёп сюемен. Бир заманда да ону хатирин къалдырмасман.
Аналар
кунюне багъышлангъан тедбир
ДЖАНДАН
АЗИЗИМ, СЕВИМЛИ АНАМ!
Макъсат: Ана
образыны ачыкъламакъ, адамнынъ аятында ананынъ эмиетини къайд этмек,
ана-бабаларгъа урьмет ве севги ашламакъ. Ана тилине меракъ догъурмакъ.
Тедбирнинъ
кетишаты
Оджа:
Саба олса турсата,
Сыджакъ емек ашата.
Чантамны алып бере
Дей: «Огълум, окъу эм де яз,
Сакъын олма ярамаз,
Эгер олсанъ ярамаз,
Дюньяда достунъ олмаз!»
— Бу шиир кимге
багъышлангъан? (анагъа)
— Бугунь,
балалар, биз тедбиримизни
дюньяда
энъ азиз,
энъ къыйметли, энъ
мукъаддес адамгъа багъышлайджамыз – озь аналарымызгъа. Эр бир
мемлекетлерде Ана куню байрамы ноябрьнинъ сонки базар куньде къайд этиле.
Оджа:
Чинъ юректен,
Саде сёзлернен,
Келинъиз, достлар,
Аналар акъкъында
Лаф юрьсетейик.
Ер юзюнде энъ татлы сёз — ана сёзю. Инсаннынъ
биринджи сёзю — ана сёзю. Бу сёз
дюньяда эр бир халкънынъ тилинде сайгъы ве
урьметнен айтыла.
Энъ назик, энъ чебер эллер — ананынъ эллери.
Бу эллер эр шей япа билелер. Энъ догъру ве элял юрек — ананынъ юреги. Онда ич
бир вакъыт севги сёнмей.
Сен беш я да элли яшында олсанъ да, санъа
даима ананънынъ севгиси, козьлери керек оладжакъ.
Ачыкъ кокдай темиз къальбинде
Инсан
ичюн мерамет толу.
— Ана, деген сёз — бу алемде
— Эр бир шейден, эр сёзден улу.
1
етекчи: — Эр бир ана озь баласыны айбетлей,
къорчалай, Алладан онъа яхшылыкъ истей, кельмесини беклей.
2
етекчи: — Ананынъ не къадар баласы олса да, о эр
бирини къайгъыра, эр бирине сыджакъ сёз тапа.
1
етекчи: — Аналарнынъ арекетлери иле биз озь
урф-адетлеримизни кутемиз, сабырлы, мерхаметли, адалетли инсан олмагъа
тырышамыз.
2
етекчи: — Ананынъ самимий севгиси бизге ильхам
бере.
Йыр «Севгили анам» Муз. С.Какура
1
етекчи: — Аналарымыз биз кульсек — къуваналар,
енъишлеримизден гъурурланалар, агъласакъ исе — ынджыналар.
2
етекчи: — Биз акъкъында тюшюндже-къасеветлерден
бизим севимли, сайгъылы, урьметли аналарымызнынъ сачларына чал тюшкенини дуймай
къаламыз.
ДЖАНЫМДАН АЗИЗИМ
Джанымдан
азизим, козюмде нурум,
Эр
шейден къыйметли, урьметли анам!
Бахтым,
къуванчым, къальбимде сырым,
Гуль багъчам, баарим, севимли анам! Сафие
Сабийлик чагъымнынъ саари анам,
Осьмюрлик девримнинъ баари анам.
Умютим,
хаялым, багълыдыр санъа,
Омрюмнинъ
гоньджеси, севимли анам! Куртсеит
Гедже юкъунъны чокъ кере больгенсинъ,
Ойнасам
— севинип, мен кульсем —
кульгенсинъ,
Кейфимни бозгъанда сарарып-солгъансынъ,
Дердимнинъ
девасы, севимли анам! Севинч
Сёзлеринъ денъизге, дерьягъа сыгъмаз,
Сен
ичюн ачылгьан гуллер де солмаз,
Дестанлар язсам да, эллерим талмаз,
Гонълюмни
охшагъан, севимли аннам! Ильяс
Джеваире Меджитова
Йыр «Аначыгъым» Муз. Зоре Кадыева
1 етекчи: — Аналар… Аналар — энъ мукъаддес сёз. Биз бир вакъыт аналарымызнынъ бизге
япкъан эйиликлерини одеп оламамыз.
2 етекчи: — Ялынъыз йыллар кечип, озюмиз аиле саиби олгъан сонъ, о гъайыпнынъ
агъырлыгъыны ис этемиз.
Аначыгъым
Джанымдан
да пек севем
Тувгъан
анамны.
Баба,
бита, дедемни,
Эм
къорантамны.
Эр
кунь саба тургъанда
Этем
мен дуа,
Эр
вакъыт анам олсун
Дейим
янымда. Мавилеханум
Аначыгъым,
азизим,
Насыл
дюльберсинь.
Назиксинъ
эм севгили,
Сен бир данесинъ.
Людмила
Мельникова
Оюн «Хайтарма»
— Ана сезюнен
башлангъан насыл аталар сезлерини билесинъиз?
Ана
киби яр олмаз, Ватан киби ер олмаз!
Ана
юртынъ – алтын бешик!
Ана
ичюн бала балдан да татлыдыр!
Ана
– юртнынъ тереги!
Ана-бабасыны
хорлагъан, озю де хорланыр!
Конкурс «Сен
ананы яхшы билесинъ?»
Оджа:
Балалар, сиз ананъызны яхшы билесиз? Шимди тешкерерим.
1. Ананынъ
козьлери насыл тюсте?
2. Севимли
емеги.
3. Севген
антери насыл тюсте?
4. Къаерде
чалыша.
5. Энъ
севимли байрамы.
6. Севимли
йыл мевсими.
7. Ананынъ
зенааты.
Анама ошадым
Мен анама ошадым,
Мен де эким
оладжам.
Саба турып
эзанда,
Ишке тез-тез
бараджам.
Хасталарны
бакъаджам,
Илядж оларгъа
язаджам. Алиме
Адиле
Берберова
Оджа:
Балалар, сиз ананъызгъа ярдым этесиз?
Саналаштырма
«Эв иншасы» (Алиме, Ильяс, Куртсеит)
Келинъиз
кулюшейик
Мен
анамнынъ антернинъ
Узунлыгъыны
кесип кийдим.
Энди
эр кес анълады
Насыл
анамны севем. Мавиле
Анама
бахшыш азырладым.
Бабамнынъ
янъы машнасында
«Аначыгъым,
мен сени севем»,
Яваш
мен тырнадым. Ахтем
Аджайип къуту
Тылсымлы пападие «Энъ, Энъ,
Энъ»
1 етекчи: — Аналар, аналар,
Къыйметли аналар,
Дюньяны яшаткъан сизлерсиз!
2 етекчи: — Кечкенлер ерине
Яратып янъылар,
Алемни яшарткъан сизлерсиз! Найле Сейдаметова
Эгер
менден: «Тиле тилегинъни, ерине кетирейик», — деселер, мен озюм ичюн окъув
юртуна кирмек, зенаат саиби олмакъ, белли инсан олмакъны тилемем. Чюнки бу шейлерни
озь арекетинънен кьазанмакъ мумкюн. Мен анама, аналаргъа сагълыкъ-селяметлик
тилер эдим! Лиля
(Талебелернинъ тилеклери)
язалар ве тахтагъа япыштыралар.
1
етекчи: — Ананъыз янында кечирген эр бир дакъкъаны,
эр бир саниени, эр бир аньни хатырынъызда сакъланъыз!
2
етекчи: — Биз, сизинъ балаларынъыз, огюнъизде тиз
чёкемиз, эллеринъизини опемиз, азиз АНАлар! (эписи)
(Балалар аналарына азырлагъан бахшышны берелер)
Видеофильм
Оджа:
Ананы айбетле,
къальбине тыныш бер,
эр саба
тургъанда, алыны сора.
Бир ань
кеч кельсенъ ишинъден эгер,
ананънынъ
къальбини гъам-къайгъы сара.
Ананы
ынджытма! Кельсе де юзге,
артынъдан
теляшнен тельмирип къала.
Арзу,
къуванчыны багъышлай бизге,
гъам иле
кедерни озюне ала.
Айбетле,
Ананы! Билял Мамбет
— Балалар, сиз ананъызны не къадар сайып севсенъиз, сизнинъ
омюринъиз о къадар къуванчлы ве бахтлы олур.
-Бизим сыныф тедбиримиз сонъуна етти. Сагъ
олунъыз!
«АНАМ»
Мен анамны пек севем,
Меним анам пек дюльбер.
Мектептен чапып келем,
Къучакълар мени эллер.
Анамнынъ чебер эллери
Эр шей япа билелер.
Иштен болдурып кельсе де,
Эм пишире, эм тикелер.
Анам иштен кеч къайтса да,
Эр шейге вакъты ете,
Манъа да вакъыт тапып,
Дерсиме ярдым эте.
Мен де четте турмайым,
Чамашыр, савут ювам,
Эм де гузель бааларнен
Анамны къувандырам.
Найле Сейдаметова, Чоюнчи (Урожайное) кою
«ЛЯЛЕ»НИ ЭР КЕС СЕВЕ
«Ляле», сени джандан севелер
Балалар ве аналар,
Эр кунь сени корьмек истейлер,
Сенинъле багълы арзулар.
«Ляле» каналы иле
Бильги алып осемиз,
Медениет, тилимизни
Биз сеннен огренемиз.
Кунь сайын яйынларынъ
Бизде меракъ догъура,
Сенсиз яшап оламайым,
Эр кунь сени къыдырам.
Яша бизим бахтымызгъа,
Чокъ йыллар девамында.
Къувандырып, шенълендир сен
Бизни Ана Ватанда.
Ление Хайбуллаева, Чоюнчи (Урожайное) кою
«Тебессюм Багъышлаймыз»
Цели: Вызвать у детей радостные эмоции и обогатить новыми
яркими впечатлениями.
Задачи: Развитие музыкальных и творческих способностей
детей, сплачение детского коллектива;
— формировать у детей умение эмоционально исполнять песни и
танцы;
— формировать любовь к матери, уважение к женщине;
— воспитание навыков культурного поведение детей.
Ведущая:
Селям Алейкум урьметли ана — бабалар, оджалар ве мусафирлер.
Бугуньки бизим текбиримиз ана кунюне багъышлана.
Мусульманларнынъ энъ мукъаддес сёзлери бу Ана- Бабадыр. Бала
догъулгъанда анам, аначыгъым сёзюни биринджи айта. Сёзлерни ана-
бабаларынъыз бугунь пек эеджанлылар. Эр вакъыт енъишлеринъизге
къуванып, мусибетлерге ынджынып юргенлерини ич акъылымыздан
чыкъарманъыз.
Диляра: Джанымдан азизим, козюмде нурум
Эр шейден къыйметли, севимли ана!
Бахтым, къуванчым, къальбимде сырым
Гуль багъым, баарим, севимли ана!
Ленур : Баба, бабам, бабачыгъым сизни джандан пек севем
Бир сезде ве бир бакъышта къорчалав сезги сезем
Сизни кучлю эллеринъиз ич ергъунлыкъ бильмейлер
Мераметли ккозьлеринъиз айдынлана сенмейлер
Баба мени багъышланъыз эгер сизни ынджытсам
Тюшюнмейип бир иш япсам, келишмеген сез айтсам.
Сыныф: « Севгили анам» + слайд ана-бабаларынынъ фото
Ведущая: Шимди исе келенъиз динълейикъ шиирлери.
Усеин: Ана тилинъни бильсенъ,
Эм де гузель лаф этсенъ,
Эр кес айтар: «Машалла»!
Не де гузель бу бала.
Эрвин: Мен анамнен лаф этем,
Мен бабамнен лаф этем,
Лаф эте, эте-осем,
Йылдызларгъа мен этем.
Эмине: Мен окъуйым эм язам,
Эзберден шиир айтам.
Достума мектюп язам,
Ана тилинде язам.
Тимур : Кезинтиге мен чыкъсам,
Эр шейнинъ адым тапсам,
Осе меним юрегим,
Яшасын меним тилим!
Ведущий : масал « Ана иле бала арасында» ( Сабина ве Мухаммед)
Ана иле бала арасында
Ана: — Бу китабны ким йыртты?
Бала: — Абу элим
Ана: — Нек шай эттинъ я балам а гузелим?
Китапны ич йыртмазлар тек окъурлар
Окъугъанлар гуллер дайын къокъурлар
Я бу череп не олды?
Бала: — Авдарылды.
Ана: — я о не черепке наптынъ сен?
Бала: — Шай къырылды.
Пенджереден къолларым джамгъа етти
Мени корюп череп да тайды кетти.
Ана: — Долапны ким ачты къанфет алды?
Бала : -Къолум алды кетирип агъызыма салды
Ана : — Ялан ялан къабаат сёзлеринде
Я бу хошаф не олды? Айт корейим
Бала: — Агъызым эткен анайым мен бильмейим
Ана: — Къабаатынъ чокъ ола тургъан сайын
Мен бир бала корьмедим ич сен дайын
Козюнъ корьген къол алгъан аякъ юрьген
Хошаф къанфет зевкъыны агъзынъ сюрьген
Бала : — Бакъма козьге анайым тийме къолгъа
Багъышлайыкъ буларны биз бир ёлгъа
Энди артыкъ козь корьмез къол да тутмаз
Сизден изин олмаса агъыз да ютмаз.
Ведущий : Харшыланъыз оюн « Хайтарма»
Ведущий: Келенъиз Украин тилинде шиирлер динълейикъ.
Тимур: Матусю, дай ручки твої поцілую,
За шийку тебе обійму
І щічки погладжу.
Ти знаєш, матусю,
Як дуже тебе я люблю!
І ти мене любиш, хоч я неслухняна,
Частенько і шкоду роблю.
Та ти все пробачиш, мене поцілуєш,
І я тебе дуже люблю!
Эрвин: Матінко моя єдина!
Ти для мене цілий світ!
І хоч я мала дитина,
Хоч мені лиш кілька літ,
Та тебе, матусю мила,
Я кохає над життя
І бажаю: будь щаслива,
Наче квітка весняна!
Ведущий : масал « Анамнынъ иши азджа олур» ( Акиме Садифе)
Джемиленен Зарема эв янындаки мейданчыкъта ойнай эдилер.
Бакъсалар Али анасы сипирип топлагъан чёпликлерни къопкъагъа
толдура. ( автор Ленур)
Зарема Джемилеге дей:
— Мен де бугунь анама ярдым эттим.
— Мен де, — дей Джемиле. — Сен не иш яптынъ?
— Мен къашыкъларны, чанакъларны, къазаны ювдым. Я сен?
— Мен чорапларымны ювдым.
— Тек озь чорапларынъны эвдынъмы? — деп сорай Зарема.
— Эбет, — дей Джемиле.
— Сен озюнъ ичюн ювгъансынъ да!
— Олса не? Бугунь анамнынъ иши аджа олур, — дей Джемиле.
Ведущий : ойнайыкъ
Угадай маму
Детям — участникам завязывают глаза. Перед ними
в шеренгу выстраиваются мамы. На ощупь, по рукам, дети должны найти
свою маму.
Лучшая певица
Мамам предлагается спеть под фонограмму детские
песни. Но иногда во время исполнения фонограмма затихает, а мамы
продолжают петь, ведь для них главное — не сбиться. Через некоторое
время фонограмма вновь прибавляется и становится понятно,
справилась участница с заданием или нет.
Эльмаз: Анама ярдым этем
Ишлемеге мен севем
Анама ярдым этем
Табан ювам сепирем
Айванларгъа ем берем
Медине: Чешмеден сув кетирем
Савут ювам ве сюртем
Чамашыр асам йипке
Барып келем отьмекке
Эмине: Эр ерге етиштирем
Болдурмайым бир дирем
Къувана анам бабам
Макътай меним къартанам.
Ведущий : масал « Анама ярдым» ( Элина ве Медине)
Анама ярдым
Бугунь анам пек болдурды. О, эвимизни тыш тарафындан сылады,
пенджерелерни сюртти, чамашыр ювды.
Анам сетке отурды ве:
— Найле, джаным балам, джезвени оджакъ устюне къой да, бир къаве
япса- деди,
Мен къаве яптым, фильджанларгъа текип ичине къаймакъ къойдым,
сонъ шекерликке шекер къойып :
— Буюр аначыгъым, къаве азыр! — дедим.
Анам манъа:
— Сагъ ол, къызым,сагъ ол меним ярдымджым! — деди ве мени озюне
сыкъты.
Къаве ичкен сонъ анам ятып раатланды. Мен исе эвимизни сипирдим,
къурургъан чамашырны утюледим.
Ведущий : йыр « Анам» ( Садифе, Диляра, Элина)
Эллеринъи мен оперим, меним джанымсын
Эписинден тек сен дюльбер ве назиксин
Бу дюньянынъ къыймети сен, юрегимдесин
Къучагъына ал мени, мен пек истейим
Анам, даима янымда ол сен
Анам, къуванчнен куньлеринъ толсун
Анам, кедерленме ич ялварам сени
Козьяшынъ ичюн багъышла мени.
Сен манъа таянч, сен къол тутарсын
Къазадан ве назардан сен къорчаларсын
Пек сени севем. анам, сеннен яшарым
Тешеккюр иле къолларынъ аларым.
Анам, даима янымда ол сен
Анам, къуванчненкуньлеринъ толсун
Анам, кедерленме ич ялварам сени
Козьяшынъ ичюн багъышла мени.
Анам, даима янымда ол сен
Анам, къуванчнен куньлеринъ толсун
Анам, кедерленеме ич ялварам сени
Козьяшынъ ичюн багъышла мени.
Огъланлар ве къызлар чечклерни багъышлайлар
аналаргъа .
Ведущий : сайгъылы ана-бабалар оджалар ве
мусафирлер! Бугуньки тантаналы байрамыз сонъуна етти. Чокъ сагъ
олунъыз.
1
Меним къорантам
2
Севимли анам — Гульмира ве бабам — Сейдамет
3
Къардашларым Адиле ве Нияра
4
Бу мен Мен 2-джи сыныф талебеси олам Кезинтиге бармагъа пек севем
5
Меним къартбабамлар ве къартанамлар Анамнынъ бабасы ве анасы Бабамнынъ бабасы ве анасы
6
Анамнынъ къардашы – Гульназ Гульназ тиземнинъ къорантасы. Меним аблаларым, агъаларым ве каделерим.
7
Мен къорантамны пек севем ве урьмет этем
8
Дикъкъатынъыз ичюн чокъ сагъ олунъыз!
Автор:
Якубова Мавиле ученица 7 класса 2017 г. МБОУ Сарыбашская школа с крымскотатарским языком обучения им. А.
Дюньяда инсанлар озь бахытларыны чокъ чешит ёлларнен тапалар. Мектепни битирип алий окъув юртларына кирелер. Оны битирген сонъ, зенаат саиби оларакъ чалышмагъа башлайлар. Озь къорантанынъ къурулышы акъкъында тюшюнелер. Йыллар, дередеки сув киби, тез акъып кете, лякин инсаннынъ омюринде кечкен узун ёлу киби, хатирде къала. Бу узун ве къыйын ёлларыны кечмек ярдым эткен — къорантадыр. Къоранта – бу меним Къырым дагълары киби къавий таянчым. Къоранта – бу сёзнинъ манасы о къадар сыджакъ ве севгинен, бахт ве къуванчнен толу, асылымда анълатып оламайым.
Скачать:
Предварительный просмотр:
Дюньяда инсанлар озь бахытларыны чокъ чешит ёлларнен тапалар. Мектепни битирип алий окъув юртларына кирелер. Оны битирген сонъ, зенаат саиби оларакъ чалышмагъа башлайлар. Озь къорантанынъ къурулышы акъкъында тюшюнелер. Йыллар, дередеки сув киби, тез акъып кете, лякин инсаннынъ омюринде кечкен узун ёлу киби, хатирде къала. Бу узун ве къыйын ёлларыны кечмек ярдым эткен — къорантадыр. Къоранта – бу меним Къырым дагълары киби къавий таянчым. Къоранта – бу сёзнинъ манасы о къадар сыджакъ ве севгинен, бахт ве къуванчнен толу, асылымда анълатып оламайым.
Къорантам 6 адамдан ибарет. Бабам, Ясер – къорантамызнынъ башы. О, къуруджы олып чалыша. Анам коюмизде тамирленген «Кунешчик» балалар багъчасында тербиеджи олып чалыша. Битам 40 йыл башлангъыч сыныфларда оджа олып чалышты. Шимди акълы пенсиягъа чыкъты. Меним учь яшлы огълан къардашым бар. 12 яшыма бакъмадан къардашымны эглендирем, тербиелейим. Къардашым агъласа, онынънен берабер мен де агълайым. Аджджыйым, къучагъыма алып олгъаным киби тынчландырам. Къардашымнынъ яшайышы – къасеветсиз. Эр кес эр вакъыт онынъ янында ойнай. Эвель буны корип мен пек ачувлана эдим, шимди исе текаран буюдым ве анъладым. Я мен, мен де ойле осьтим? Эльбетте, мен ве агъам къардашым киби севгиде осьтик ве осемиз. Келеджегимиз акъкъында бир вакъыт ойламайып, эр бир истеклеримизни ерине кетирген ве эр шейден къорчалагъан ана-бабамыз, догъмушларымыз бар. Тек оларгъа инанмакъ ве ишанмакъ керекмиз, олардан гъайры манъа ярдым этеджеклер ёкъ. Ана- бабанъ олса, неден къоркъаджасынъ?
Ана, бабам, Лейля къартанам бизлерни севгиде тербиелейлер. Ана тилимизге, урф-адетлеримизге севги дуйгъуларны джельп этелер. Севгиде – кучь, урьмет, бирлик киби дуйгъулар тербиелене. Севги ве урьметте къорантанынъ темели къурула. Севги деген шей бу дюньягъа кельгенде, козюмни ачып, анамнынъ бетине, козьчиклерине бакъканда догъды. Ана-баба севгиси пек кучьлю, атешли ола.
Бойле къавий, муаббетликте , севгиде къурулгъан къорантада мен пек бахтлым. Озь айлемнен гурурланам, чюнки меним къорантам – меним таянчым. Келеджекте мен де бойле къоранта къурмакъ истейим, чюнки яшайышта инсан ичюн энъ эсасы – бу къорантадыр.
Къартанам, анам, бабам, агъам — меним къалем, меним таянчым, меним гъурурым! Догъмушларыма къавий сагълыкъ, кучь-къувет, сагълыкъ-селяметлик тилейим.
метки: Ртібім, Тилимизнинъ, Шемие, Сербест, Инсан, Джоймакъ, Тильга, Онынъ
«Сочинение по крымскотатарскому языку «Ана тилим»»
Тилинъни джоймакъ — миллетни ред этмектир,
Буны сиз анълайсыз чокъ нефретке толып.
Миллетни джоймакъ да дюньядан кетмектир,
Келинъиз, яшайыкъ саф бир миллет олып!
(«Ана тилинде лаф этмеген аналаргъа» Ч. Али)
Эр бир халкънынъ озь тили, тарихы, дини бар, бу – миллетимизнин тамырыдыр. Эгер де бир де бириси джоюлса, бу миллет ер юзюнден ёкъ олуныр. Бунынъ ичюн не япмакъ керек?
Эбет бу вазиеттен къуртулмасы озюмизге багълы.
Тиль , урф – адетлер, эдебият, музыка, медениет — къырымтатар халкъынынъ рухий зенгинлигидир. Бу сырада тиль энъ муим ерни ала, не ичюн дегенде тильнен халкъ озь дюньябакъышыны, бедиий ве медений зенгинликлерни келеджекте эвлятларгъа мирас къалдыра. Биз къырымтатар тилини – ана тили деймиз . Инсан дюньягъа кельгенинен, онъа ана озь сютюнен, сёзлеринен, айненилернен тувгъан тильге севги ве меракъ ашлай. Аналарымыз къолунда тек догъуп осьтюрмек дегильде, тувгъан тильде лакъырды этмеге огретмек боюнуны борджудыр . Афсузки чокъ ана – бабалар озь къоранталарында рус тилинде лаф этелер. Яшлар арасында да озь ана тилинде дегиль башкъа тилинде лаф этмек мот деп саялар. Онынъ ичюн къырымтатар тили башкъа тиллерге бакъкъанда къуветсиз корюне.
Сюргюнликте къартана , къартбабаларымыз исе тувгъан тилимизни озь аилелеринде сакълап Ана Ватанымызгъа кетирдилер. Шимди исе биз озь юртумызда ана тилимизни джоймакъ арефесинде турамыз. Миллет халкъ олып озь ана тилинде лаф этмесе, миллетке, халкъкъа зарар ола. Бизлер миллет олып ана тилимизни миллет оларакъ ёкъ этемиз.
Тувгъан тиль – бу индже , назик бир йиптир, бизни эдждатларымызнен багълагаъан. Бизим улу эдиплеримиз: Ашыкъ Умер , Якъуп Шакир Али, Бекир Чобан -заде , Эшреф Шемьи- заде , Исмаил Гаспринский, Номан Челебеджихан , Идрис Асанин ве башкъалары бу гузель ве зенгин тилимизде шиирлер , эфсанелер, , масаллар, романлар ве дестанлар яраткъанлар. Оларнынъ эсерлери бизге мирасдир.Бу эдебий мирас исе бизни халкъымызнынъ тарихинен багълай . Къырымтатар языджылары ве шаирлери озь эсерлеринде бизим тувгъан тилимизни дюльберлигини, аэнеклигини ве зенгинликни косьтерелер.
Сюргюнлик деври языджыларындан миллий арекетте энъ фааль эштирак эткенлер Эшреф Шемьи –заде, Идрис Асанин, Сеитумер Эминдир. Аслында озь халкъына, къаны- джанынен садыкъ олгъан такъдиринен яшагъан, онынъ келеджеги ичюн янып-куйген Идрис Асанин о дередже кениш бильгили, окъумыш инсан ки, онынъ эр бир меселеге мунасебети ве фикирлеринен, чыкъаргъан хулясалары ве теклифлеринен разылашмакъ, оз фикринде къатты тургъанына, озь гъаелерининъ омюрге кечирилювинде айрыджа къатийлик косьтергенине сукъланмакъ мумкюн дегиль эди. Идрис Асанин эр не къадар миллий арекетнинъ фааль етекчилеринден бири олса да, о иджат адамы оларакъ эвеля шаир, языджы эди. О, озь шиирлеринде энди тек вакъианы тарифлемекнен къалмай, вазиеттен къуртулув чарелерини де изалап башлай.
5 стр., 2046 слов
Рассуждение Жаулукъ — миллет магъанасы болгъан белгиди. учащихся (9 класс)
… -963-390-84-26 Название конкурсной работы Сочинение – рассуждение «Жаулукъ — миллет магъанасы болгъан белгиди» Сведения о педагоге: Ф.И.О. руководителя … аны ариу чакъгъан бутакъларындан бири таулу тиширыуну сыфатыды. Ана!.. Мени анам! – Жылы, хычыуун, багъалы, огъурлу сёзле. … Слово твое идет по миру и учит мир радости» на лучшее литературное творчество среди детей и подростков, посвященное …
Бу дюньянынъ инджесидир
Меним азиз тувгъан Илим.
Сен олмасанъ, мен де ёкъым…
Бинъ яшайыкъ, Ана тилим!
Гурбетликте Идрис Асанин озь Ана тили язгъан.
- Догъмиуш тильге урьметсизлик- миллет хорламакътыр., — деген къартларымыз.
Ана тилимизнинъ бугунки вазиети пек къыен бир вазиетте, бизни джиддий бакъмагъа меджбур эте. Миллетимизнинъ энъ муим байлыгъыны, аслында миллет оларакъ къалмакъ ичюн энъ эсас шартлардан энъ муимини джоймакътамыз.Бу кетиште биз, озь-озьюмизни миллет оларакъ гъайып эте, миллетлер сырасындан чыкъарамыз.
Биз бугунь бирликте арект этип, келеджегимизни озюмиз къорчаламакъсакъ, биз озь тилини, динини, медениетни ве урф –адетлерини бильмеген сюрю оларакъ, башкъа миллетлернинъ аягъы астында къалып орьселенеджекмиз.
Тувгъан тилимизнинъ догъгъан ери Къырымдыр. Некъадар маниелерге огърасада огърасада эбедий къалгъаныны истейимиз.
Февральнинъ 21 – Халкъара ана тили куню. Озь ватаныны, халкъыны, ана-бабасыны севген инсан- озь ана тилини де севе.
Ана тилимизнинъ келеджегимиз бизим къолумызда. Биз тилимизнинъ, медениетмизнинъ ве урф – адетлеримизнинъ девамджыларымыз. Ана – бабаларымыз бизни догъру тербия бердилер, олар бизге ана тилимизни урьмет этмекни, севмекни ве тувгъан тильде сербест лаф этмеге огреттилер.. Биз къырымтатармыз, озь ватанымыз Къырымда яшаймыз. Келинъиз ана тилини севейик, огренейик, ана тилинде лаф этейик. Эпимиз ана тилинни сакълап къалмагъа, яшатмагъа тырышайыкъ, Озь тилин, адетлерни кутькен, къорчалагъан халкънынъ омюри де узун олур.
Мен истеим ки бизим тилимиз сокъакъларда, койлерде, шеэрлерде – бутюн Къырым топрагъында сербест янъырасын! Ватанны чечеклендирмек, оны гузеллендирмек, тильге къавий земин азырламакъ бизим боюнымиз борджудир.
Мен озюмнинъ юрек ферьядымны Юнус Къандым сёзлеринен битирмге истейим:
Агълама сен, Ана тилим,
Оксюз дегилсынъ.
Сен дегиль де санъа , тилим,
Башлар эгильсин.
Меним дувам, меним авам,
Меним бабам, меним анам,
Ана тилим.
Яшасын бизим тилимиз!