VI Республиканский конкурс «Ыллаа-туой, уол о5о!».
Информация о
IX Республиканском вокальном конкурсе среди мальчиков и юношей
«Ыллаа-туой, уол о5о!»
Республиканский вокальный конкурс среди мальчиков и юношей «Ыллаа-туой, уол о5о!» проводится с 2001 года, конкурс 2009 года посвящен Году молодежи в Республике Саха (Якутия).
Учредитель – Министерство образования Республики Саха (Якутия)
Организаторы:
• Республиканский Центр дополнительного образования и гражданско-патриотического воспитания детей МО РС(Я)
• Муниципальное образование «Усть-Алданский улус»
• Центр дополнительного образования детей Усть-Алданского улуса
• Саха – Бельгийская гимназия Усть-Алданского улуса
Авторы проекта — Лугинова Зинаида Петровна, учитель музыки Туора-Кюельской СОШ Таттинского улуса и специалисты РЦДО и ГПВД МО РС(Я).
Цель конкурса:
— выявление одаренных, талантливых детей и молодежи.
Задачи:
— поддержка и дальнейшее развитие юношеского движения, новых стилей и форм вокального искусства;
— дальнейшее развитие исполнительского мастерства среди юношей;
— представление вокального искусства как олицетворение силы духа, мужества народа Саха и прославление мужской силы и красоты духа сынов земли Олонхо;
— воспитание у юношей чувства патриотизма и любви к Родине.
Дата проведения: 19 — 20 февраля 2009 г.
Место проведения: с. Кэптэни Усть-Алданского улуса, Саха-Бельгийская гимназия.
1 категория – солисты (7- 11 лет);
2 категория – солисты (12 – 14 лет);
3 категория- солисты (15 – 18 лет).
Кроме солистов в конкурсе приняли участие дуэт, трио, ансамбли.
Для участия в конкурсе должны быть представлены два произведения:
1. Песня 60-70- ых годов;
2. Свободная тематика.
Конкурсные произведения были исполнены под аккомпанемент музыкального инструмента – баяна, с использованием фонограммы.
Жюри определило лауреатов и дипломантов среди солистов — по 3 возрастным категориям, дуэт, трио, ансамблей- деления по возрастным категориям не было.
По программе конкурса прошел круглый стол, семинар для руководителей, на семинаре участвовали 30 руководителей и организаторы конкурса.
Критериями оценки жюри были:
1) сценическое и исполнительское мастерство;
2) оригинальное исполнение, раскрытие тематики песен;
3) чистота интонации, дикция, диапазон;
4) сценический костюм исполнителя, качество фонограммы.
Всего приняли участие 107 мальчиков и юношей с 14 улусов и города Якутска и 30 руководителей вокальных ансамблей, студий:
1. Верхневилюйский улус – 3
2. Вилюйский – 5
3. Жиганский -3
4. Кобяйский – 5
5.Мегино-Кангаласский- 17
6 Намский – 2
7. Нюрбинский- 10
8. Оймяконский — 1
9. Оленекский – 2
10. Сунтарский -5
11. Томпонский -5
12. Таттинский – 5
13. Усть-Алданский -40
14. Чурапчинский -3
15. г. Якутск – 1
В жюри работали:
1. Терютин Николай Николаевич, заместитель директора Республиканского Центра дополнительного образования и гражданско-патриотического воспитания детей МО РС(Я), отличник образования Республики Саха (Якутия) – председатель жюри
2. Архипова Александра Саввична, заведующая отделом развития детского творчества Республиканского Центра дополнительного образования и гражданско-патриотического воспитания детей МО РС(Я), отличник образования Республики Саха (Якутия)
3. Угарова Варвара Николаевна, заместитель главного редактора Республиканских детских газет «Кэскил», «Юность Севера», заслуженный работник культуры Республики Саха (Якутия)
4. Нафанаилов Петр Сергеевич, мастер-педагог Республики Саха (Якутия), педагог дополнительного образования детей ЦДОД Усть- Алданского улуса, отличник образования Республики Саха (Якутия)
5. Сафонова Людмила Ивановна, редактор радио Национальной вещательной компании «Саха»
6. Иванов Валерий Герасимович — педагог дополнительного образования детей, руководитель вокальной группы «Иэйии» детского центра эстетического воспитания «Айылгы» г. Якутска, отличник просвещения Российской Федерации, отличник культуры Республики Саха (Якутия).
Гран — при получил Олесов Афоня, ученик 10 класса Саха-Бельгийской гимназии Усть-Алданского улуса за исполнение песен «До5оруом, дабай куох сыырдаргын», мелодия Аркадия Алексеева и песню на мелодию «А5ам алааьа», награжден дипломом, кубком, изготовленным мастером- педагогом Республики Саха (Якутия), педагогом дополнительного образования детей ЦДОД Усть-Алданского улуса Нафанаиловым Петром Сергеевичем.
Всего прослушано 214 песен.
В 1 категории всего за два тура прослушано 42 песни.
Соло:
Лауреат 1 степени – Ермолаев Айтал, Таттинский
Лауреат 2 степени – Семенов Ньургун , ученик 5 класса, воспитанник детской музыкальной школы Вилюйского улуса, руководитель Евсеева Туйаара Терентьевна, преподаватель Д.М.Ш.
Лауреат 3 степени – Лукачевский Владик, ученик 5 класса Онерской СОШ, Усть-Алданский улус, за песни «Сээдьэ», «О5о саас» на мелодию Петра Федорова
Дипломант 1 степени- Сивцев Владик, ученик 1 класса по классу «баян», Борогонская детская музыкальная школа, Усть-Алданский улус, руководитель Луковцев Станислав Николаевич, аккомпанировал на баяне Слепцов Рома.
Дипломант 2 степени – Иванов Айсен, ученик 2 класса Танаринского лицея Кобяйского улуса, руководитель Макарова Айталина Григорьевна.
Дипломант 3 степени – Старков Ваня, ученик 5 класса Оймяконской СОШ Оймяконского улуса, руководитель – Готовцева Агафья Степановна, учитель начальных классов
2 группа:
Лауреат 1 степени — Павлов Андрей, ученик Саха-Бельгийской гимназии Усть-Алданского улуса
Лауреат 2 степени – Корякин Тимур, ученик 6 класса Харьялахской СОШ Оленекского эвенкийского национального района, руководитель Кодоева Валентина Ивановна.
Лауреат 3 степени — Федоров Володя , Сунтарский улус, руководитель Тихонова Клара
Степановна, учитель музыки
Дипломант 1 степени — Михайлов Гоша, Усть-Алданский улус
Дипломант 2 степени – Попов Илья, ученик 6 класса Тойбохойской СОШ Сунтарского улуса, руководитель —
Дипломант 3 степени – Черкашин Архип, Оймяконский улус
3 группа:
Лауреат 1 степени — Бястинов Гера, Таттинский улус
Лауреат 2 степени – Жирков Илья, Саха-Бельгийская гимназия, Усть-Алданский улус
Лауреат 3 степени – Пухов Миша, Усть-Алданский улус
Дипломант 1 степени – Филиппов Влад, ученик Табагинской СОШ, руководитель Иванов Валерий Герасимович.
Дипломант 2 степени – Румянцев Гена, Ученик 11 класса Бейдигинской СОШ, Усть- Алданский улус, руководитель Румянцев Иван Иннокентьевич.
Дуэт:
Лауреат 1 степени – Дуэт, Сунтар
Лауреат 2 степени – Карманов Федор, Горохов Степан, Чэриктэй Усть-Алданского улуса, руководитель Алексеев Николай Васильевич
Лауреат 3 степени – Павлов Рустам, ученик 5 класса, воспитанник детской музыкальной школы, Корякин Тимур, ученик 6 класса Харьялахской СОШ Оленекского эвенкийского национального района, руководитель Кодоева Валентина Ивановна.
Трио:
Лауреат 1 степени –Нам, Намская гимназия, руководитель Сивцева Нюргуяна Николаевна, педагог дополнительного образования
Лауреат 2 степени – Трио в составе –Тимофеев Аркадий, ученик 9 класса, Иванов Дьулустан, ученик 11 класса, Лазарев Григорий, ученик 11 класса Дюллюкюнской СОШ Верхневилюйского улуса, руководитель Аталларов Владислав Васильевич.
Лауреат 3 степени – трио в составе – Осипов Дьулустан, Осипов Алексей, Осипов Ким Тасагарская СОШ Вилюйского улуса, руководитель Дорофеев Федор Николаевич, учитель музыки.
Ансамбли:
Лауреат 1 степени – вокальный ансамбль «Сыккыс» Малыкайской СОШ Нюрбинского улуса, руководитель – Иннокентьева Анидора Игнатьевна
Лауреат 2 степени – вокальный ансамбль «То5ус Тойон» Туора-Кюельской СОШ Таттинского улуса, руководитель Лугинова Зинаида Петровна.
Лауреат 3 степени – вокальный ансамбль «Айхал» детской школы искусств Кобяйского улуса, руководитель Макарова Айталина Григорьевна.
Были присуждены номинации:
1. «Приз зрительских симпатий» — Павлов Андрей, Саха-Бельгийская гимназия Усть-Алданского улуса
2. «Открытие конкурса»- Макаров Айаан, ученик 5 класса Мукучинской гимназии Кобяйского улуса.
3. «Кэскиллээх ырыаьыт»- Черкашин Архип. Оймяконский улус
4. «Пропагандист песен 60-70-ых г.г. «Айан ырыата» — Березкин Ян, ученик 5 класса Тюнгюлюнской СОШ , Мегино-Кангаласский улус, руководитель Находкина Альбина Антоновна.
5. «Лучшая патриотическая песня» — Владимиров Кеша, ученик 10 класса Томторской СОШ Мегино-Кангаласского улуса, руководитель Находкина Альбина Антоновна.
6. «Лучшая спортивная песня»- песня «Спортсменнар марштара» — Николай Иванов, ученик 4 «Б»класса Жиганской СОШ, руководитель – Сыроватская Лена Николаевна.
7. «Эдэр ыччат ырыата» -Захаров Анатолий, ученик 11 класса Хатылынской СОШ, Чурапчинский улус, руководитель Захарова Анастасия Федотовна.
8. «Надежда конкурса»- Винокуров Коля, Томпонский улус
9. «Чуор куолас» — песня «Оранчикан» — Васильев Антон, ученик 6 класса Жиганской СОШ, руководитель – Иванова Изабелла Константиновна, Жиганский улус
10. «Лучший руководитель ансамбля»- Иннокентьева Анидора Игнатьевна, учитель музыки, руководитель вокальной группы детского ансамбля «Сыккыс» Малыкайской СОШ Нюрбинского улуса.
Спецпризами от редакций детских газет «Кэскил», «Юность Севера» (гл. редактор- Протопопова Нина Иннокентьевна )награждены:
Захаров Ваня (Томпонский улус) – «Самый маленький участник» — спецприз Варвары Николаевны Угаровой, зам. гл. редактора газеты «Кэскил» и Жирковой Татьяны Ильиничны_ корреспондента «Кэскил». Годичную подписку на газету «Кэскил» получили:
• Аянитов Айсен, ученик 5 класса Туора-Кюельской СОШ Таттинского улуса, руководитель Лугинова Зинаида Петровна, учитель музыки.
• Петров Миша, ученик 3 класса Онерской СОШ им. Героя России М.М. Стрекаловского Усть-Алданского улуса,
• Иванов Насим, ученик 3 класса Танаринского лицея Кобяйского улуса, руководитель Макарова А.Г.
• Стручков Вова, ученик 5 класса Тюнгюлюнской СОШ Мегино-Кангаласского улуса, руководитель Находкина Альбина Антоновна.
2. Трио из Намской гимназии Намского улуса в составе — Афанасьев Айтал, Попов Алексей, Нератов Толя – спецприз Бурнашева Анатолия (Кубок и календарь лауреата Международного конкурса «Хрустальная лира» и Всероссийского конкурса «Голоса России», 2-кратного лауреата Республиканского конкурса «Этигэн Хомус».
С каждым годом расширяется география конкурса, за восемь лет проведения конкурса сложились и сохраняются традиции этого конкурса, кубок конкурса передан Усть-Алданскому улусу.
За последние годы отмечается проведение этого конкурса на региональном и улусном уровнях:
• регионального конкурса для Вилюйской зоны улусов в с. Верхневилюйск, организатор- детский Центр «Тускул» Верхневилюйского улуса, директор Иванова Екатерина Спиридоновна
• улусного конкурса Оленекского эвенкийского национального района в с. Оленек,
(директор ЦДОД Степанова Дария Васильевна)
• улусного конкурса в с. Сунтар.
Итоги конкурса освещены в образовательной программе радио НВК «Саха» ( редактор Л.И. Сафонова), на страницах детских газет «Кэскил» и «Юность Севера», на сайте РЦДО и ГПВД МО РС(Я).
Информация подготовлена заведующей отдела развития детского творчества, членом жюри
Архиповой А.С.
Мин ийэм
Сир үрдүгэр ийэттэн ордук ким да суох…Ийэ Ийэ барахсан! Мин ийэм наһаа кыраһыабай, өйдөөх, үтүө санаалаах. Асчыт бэрдэ, үлэһит үтүөтэ. Кини мин үтүө сүбэһитим, доҕорум…мин кинитэ суох сатаан олорбоппун. Ийэм барытын сүбэлээн — амалаан биэрэр. Инники олохпор тугу билиэхтээхпин үөрэтэр – такайар. Мин ийэбинэн киэн туттабын уонна олус таптыыбын.
Омукова Диана, 6 кылаас
Ийэбин таптыыбын!
Таптал баар буолан туох баар тыынар – тыыннаах дьоллоох…Мин ийэм аата Прокопьева Елена Семеновна, ийэбин наьһаа таптыыбын! Киниттэн ураты кимиэхэ даҕаны итэҕэйбэппин. Кырабыттан ийэбэр көмөлөһөбүн: мас хайытабын, иһит сууйабын, ас астыыбын, оһох оттобун.
Мин таптыыыбн – мин дьоллоохпун?
Прокопьев Дьулус, 6 кылаас
Мин ийэм
Ийэ киһи – сырдык аанньал, тыыннаах таҥара буолар. Хас биирдии кыыс ийэ буолар аналлаах.
Мин ийэм аата Петрова Любовь Геннадиевна диэн. Кини тохсунньу томороон тымныытыгар күн сирин көрбүтэ. Ийэм күүстээх санаалаах, көрсүө-сэмэй майгылаах. Үс оҕо күн күбэй ийэтэ. Биһиги туспутугар кыһаллар, таптыыр киһибит – ийэбит. Ийэлэр күннэринэн эҕэрдэлиибин, дьолу-соргуну баҕарабыт.
Петрова Кристина, 9 кылаас
Мин ийэм барахсан!
Күн күбэй ийэбин Ийэлэр күннэринэн итиитик-итсиҥник эҕрдэлиибин! Баҕарыам этэ уһун дьоллоох олоҕу. Хаһан да ыалдьыма, үөрэ-көтө сырыт!
Мин ийэм аата – Мухаметова Алла Егоровна. Кини “Успех” маҕаһыыҥҥа үлэлиир. Нарын–намчы саҥалаах, мип-минньигэс астаах хаһаайка. Мин кинини убаастыыбын, сыаналыыбын оҕолорун туһугар олус кыһаллар, сүүрэр – көтөр. Киниэхэ мин көмөлөһөбүн. Кини миэхэ дьүөгэ курдук. Оҕолоор, ийэҕитин харыстыы сылдьыҥ, таптыы сылдьыҥ. Хаһан да хомотумаҥ үөрдэ – көтүтэ сылдьыҥ.
Ийэбин олус таптыыбын!
Сидорова Альбина, 8 кылаас
Ийэм
«Ийэ»… Бу тылга сатаан ааҕыллыбат таптал уонна олох кээмэйдэммэт оҕо үөрүүтэ баар… Оҕоҕо саамай күндүтэ кини ийэтэ буолар.
“Саамай амарах сурэхтээх киһи кимий?” – диэн ыйыттахтарына – Ийэ диэҕэ…Ийэ барахсан оҕотугар таптала муҥура суох, эрэлэ улахан. Оннооҕор кус оҕолорун көмүскээри эһэни үүрэрин курдук, ийэ оҕотун харыстыыр. Кини дьиҥнээх ийэ.
Мин ийэбин олус таптыыбын.
Яковлев Сергей, 9 кылаас
Саамай чугас киһим
Биһиэхэ саамай чугас киһибит ийэбит буолар. Мин ийэбин таптыыбын, олус харыстыыбын. Кини үлэлиир сирэ – оскуола. Оҕолору үҥкүү кэрэ алыбар уһуйар. Кини олус кыраһыабай, тулуурдаах, дьулуурдаах. Ып-ыраас санаалаах, сып-сылаас илиилээх. Ийэбин таптыыбын, хаһан да хомотуом суоҕа!
Еремеев Данил, 7 кылаас
Мин ийэм
Биһиги дьиэ кэргэммитигэр үспүт: ийэм, убайым, мин. Дьоллоохпут, иллээхпит. Ийэбит биһигини харыстыыр, бүөбэйдиир. Ийэм биһигини 2008 сыллаахха иитэ ылбыта. Мин кинини өр кэтэспитим…олус да дьоллоохпун. Санаабар тулам барыта сырдаабыта. Ийэбит икки оҕолоох буолбута, олус үөрбүтэ. Хас биирдии күн ас астыыр: алаадьы, бэрэски уо.д.а.
Ийэбин таптыыбын, убаастыыбын. Кинитэ суох мин эмиэ суохпун. Ийэм барахсаны таптыыбын.
Кириллина Арина, 6 кылаас
Ийэм саамай күндү киһим
Ийэм олохпор саамай күндү уонна таптыыр киһим… Мин санаабар, ийэтэ суох мин сатаан олоруом суоҕа этэ.
Ийэм барахсан… Кини элбэх оҕолоох, олус тулуурдаах, үлэһит. 6 оҕотун көрөн-харайан бүөбэйдиир. Киниэхэ кыаҕым баарынан көмөлөһө сатыыбын. Улаатан баран биирдэ өйдөөтүм, ийэм миэхэ саамай чугас, саамай эрэллээх доҕори буоларын… Ардыгар хомотон кэбиһэн кэмсинээччибин. Кини хараҕын уутун көрдөхпүнэ бэйэм эмиэ ытыах курдук буолабын.
Киниэхэ ыарахан буоллаҕына – миэхэ эмиэ ыарахан. Ол эрээри кини күүстээх санаалаах буолан, хараҕын уутун хаһан да көрдөрбөт, сылайбытын биллэрбэт. Ийэм туох баар үтүөҕэ үөрэппитин наар саныыбын уонна кууһан баран, хомотуом суоҕа диэн эрэннэрэбин.
Иванова Лияна, 8 кылаас
Мин ийэм
Ийээ – оҕо бастакы тыла, доҕоро уонна таптыыр киһитэ. Мин ийэм туһунан кылгастык кэпсиэхпин баҕарабын.
Ийэм аата – Сусанна Николаевна диэн. Кини Бордоҥ олохтооҕо, учуутал, мин үһүс оҕобун. Убайдаахпын, эдиийдээхпин. Ийэм биһигини элбэххэ үөрэтэн, олоххо бэлэмниир: дьону убаастыырга, үчүгэйи оҥорорго, көмөҕө кэлэргэ. Кинини кытта ас астыыбын, от оттуубун, үлэлиибин. Дьоҕурдаах үлэһит, дьоҥҥо үтүө санаалаах улааппыппар ийэбэр махтанабын! Кини эйэҕэс майгыта, ыраас санаата дууһабын үөрдэр.
Оҕолоор, ийэҕитин харыстааҥ, хомотумаҥ, үлэһит, чиэһинэй, сиэрдээх буола улаатыҥ!
Павлов Василий, 9 кылаас
Ийэбин таптыыбын
Ийэ диэн тылы иһиттэхпинэ санаабар тулам барыта сырдыыр… Мин күн күбэй ийэбин олус таптыыбын. Кини эрэ баар буолан мин бу орто дойдуга баарбын. Хайдах да, туох да түгэн буоллун, аттыбар кини эрэ… наар өйдүүр, өйүүр киһим. Төһөлөөх элбэх киһини көрсөбүтүй, алтыһабытый?! Ол эрээри саамай истиҥ киһибит биһиги ийэбит буолар.
Ийэм аата Лена диэн. Кини аата, бэйэтин даҕаны миэхэ Улуу өрүһү санатар. Ол курдук кини күүстээх санаалаах, ыарахан кэммэр көмөлөһөр, кыһаллар.
Мин кинимнэн киэн туттабын уонна таптыыбын!
Гуринов Мирослав, 8 кылаас
Ийэм
Ийэм миэхэ олус күндү, чугас киһим буолар. Ыраах тэлэһийэ бардахпына ийэм наар күүтэр, ахтар. Мин эмиэ ийэбин олус суохтуубун. Ийэбит барахсан биһигини хаамарга, ааҕарга, суоттурга үөрэппитэ. Кини аата Элеонора… кини баар буолан дьоллоохпун. Мин ийэбин олус-олус таптыыбын!
Евсеева Анэля, 7 кылаас
Күн күбэй ийэм барахсан
Мин ийэбин олус күүскэ таптыыбын. Кини ыраас, кэрэ, нарын майгылаах, асчыт дьоҕурдаах уонна наһаа үчүгэй хаһаайка. Кини баар буолан биһиги дьиэбит куруутун ыраас, сылаас, хаһан да киртийбэт. Оскуолабыттан дьиэбэр тиийэрбэр, дьиэ таһа астык сытынан туолбут буолар.
Төһө даҕаны арыт миигин өйдөөбөтөр, мин ийэбин син биир таптыыбын, олус убаастыыбын. Хаһан да ыалдьыма, хомойума, сарсыардааҥы саҥа тахсыбыт ньургуһун курдук үөрэ-көтө сырыт. Мин эрэнэбин биирдэ бэриллэр олоҕу хас биирдии сөкүүндэни харыстыахха… Мин ийэбин таптыыбын.
Докторова Анна, 8 кылаас
Ийэм
Ийэлээх буоламмын, күн сирин көрбүтүм, бу орто дойдуну, күөх далай халлааны!
Мин ийэм күн курдук сып-сырдык санаалаах, эйэҕэс мичээрдээх, эдэркээн бэйэлээх. Ийэбин таптыыбын да таптыыбын, күҥҥэ тэҥниибин. Кини олус күндү!
Ийэни харыстыаҕыҥ, киниэхэ көмөлөһүөҕүҥ!
Данилов Павел, 8 кылаас
Ийэбин олус күүскэ таптыыбын!
Ийэ диэн сир үрдүгэр саамай кэрэ киһи буолар. Кини баар буолан биһиги бары баарбыт.
Ийэм аата Мария Михайловна диэн. Кини оскуолаҕа алын кылаас учууталынан үлэлиир. Оҕолору кэрэҕэ-үтүөҕэ угуйар. Ийэм айылҕаҕа сылдьарын, сир астыырын наһаа сөбүлүүр. Кинилиин иккиэн дьэдьэнниибит, сир астыыбыт. Иллэҥ кэмигэр дьиэҕэ үлэбин ааҕарбар, билбэт сорудахпын эппиэттииргэ көмөлөһөр.
Мин ийэбин олус күүскэ таптыыбын!
Алексеев Григорий ,9 кылаас
Мин ийэм
Мин ийэм – саамай чугас до5орум. Кини миэхэ барытыгар көмөлөһөр. Сарсыарда эрдээ үлэтигэр балыыһаҕа барар, хойут кэлэр. Сылайан кэллэҕинэ мин наар көмөлөһөөччүбүн.
Биһиги ийэбитин күүскэ да күүскэ таптыыбыт. Дьиэ кэргэммитигэр алта оҕобут. Онон ийэм дьоллоох.
Васильев Афоня, 6 кылаас
Мин ийэбин күүскэ-күүскэ таптыыбын
Ийэ диэн бу сиргээйигин таптыыр, үчүгэйгэ үөрэтэр, куһаҕан суолтан туоруурга такайар күндү киһи… мин наһаа үчүгэй ийэлээхпин.
Кини аата – Екатернина Николаевна диэн, кулуупка үлэлиир. Ийэм аттыбар баарыгар дууһам чэпчиир, санаам үөрэр. Суох кэмигэр соҕотохсуйабын. Онтон кэллэҕинэ – үөрэбин! Ийэм ыарыйдахпына, сүүспүттэн сыллаатаҕына үтүөрэн хаалабын.
Мин ийэбин күүскэ-күүскэ таптыыбын.
Семенов Саша, 7 кылаас
Сочинения ко дню матери «Моя милая мама»
Сочинение
«Моя милая мама»
Мама – это самый родной и близкий человек для всех людей. Мою маму зовут Виктория Федоровна. Она среднего роста. У нее были длинные черные волосы, но она их немножко укоротила. Глаза моей мамы темно карие. Они всегда приветливые и ласковые. Говорит мама спокойным тоном. Разговаривать с ней интересно и приятно. Мамочка моя очень терпеливая, покладистая, добрая веселая, энергичная и уникальная. Её все уважают и любят. У нее очень много детей, потому –что она работает воспитателем. Каждый день она учить малышей как одеваться, кушать, как вести себя за столом. Учит их играть в разные игры.
Мама моя объясняет нам простые, но удивительные вещи, рассказывает, как важно быть добрым и честным, любить себя и своих близких. Она всегда хвалит нас. Например, с моим сестренкой Камиллой мы часто рисуем и очень много тратим бумагу. Если мы говорим: «Мама, закончилась бумага А4». Мама всегда говорит: «Молодцы, вы много трудились».
Мама всегда старается ради нас. Когда я ходила в детский сад во многих различных конкурсах мы занимали 1и 2 места. Она иногда ночами делала разные поделки, картины из разных материалов.
Мама моя у меня спортсменка. Она рассказывала, что она любит играть в баскетбол и была лучшей нападающей в своей школе. А так же она первая чемпионка республики Саха (Якутия) по соревнованию сенокоса «Куулэй».
Мы с мамой очень любим природу. Особенно осень. Около нашего дома есть протока реки Вилюй и каждый год мы наблюдаем за растениями как они меняют окраску, играем в песке. Мы любим собирать грибы и ягоды. В этом году я впервые пошла собирать с мамой голубику.
Я очень люблю когда мама меня заплетает. Она делает разные красивые прически, а иногда делает самодельные заколки, браслеты для нас.
Мама так вкусно готовит особенно мучные изделия и пироги. Я всегда помогаю ей делать пирожки, научилась еще в прошлом году.
Удивляюсь, как мама все успевает: работает, готовит еду, убирает за нами, стирает, помогает мне сделать домашние задание и всегда выглядит красиво. Правда, когда мы с Камиллой балуемся, она бывает строгая, и может нас иногда поругать.
Я очень люблю свою мамочку, она — моя лучшая подруга. Я рассказываю свои секреты. Мама всегда поймет меня и поможет, и защитит. Я стараюсь не огорчать ее своими поступками, стараюсь учится очень хорошо, помогать во всех делах. Делаю дома сюрпризы-открытки для мамы, чтобы у нее всегда было хорошее настроение. Моя мамочка лучше всех!
Написала сочинение
Ученица 2-ой «г» класса
Вилюйской начальной школы №1
Алексеева Констанция.
Моя милая мама.
Самый дорогой человек для меня — это мама.
Моя мамочка привлекательная, добрая, нежная, ласковая, жизнерадостная. Она умеет поддержать в трудную минуту и дать дельный совет. Моя мама среднего роста. У нее темные волосы. Глаза у моей мамы карие. Они всегда ясные, излучающие тепло и доброжелательность. Лицо ее всегда озарено улыбкой, которая поднимает мне настроение. Говорит мама спокойным ласковым голосом. Слушать и разговаривать с ней всегда интересно и приятно. Мою маму уважают и любят.
Я очень горжусь своей мамой. Она у меня самая -самая!
Выполнила Данилова Арина
Ученица 2 г класса
МБОУ «ВНОШ№1»
Күндү киһим –мин ийэм.
Күндүттэн күндү
Кэрэттэн кэрэни
Төлөннөөх сир баайын
Таптыаҕын ийэни.
Эллэй
Ийэ….. Күн сиригэр киниттэн күндү киьи суох.Ийэ барахсан түүннэри –күнүстэри утуйбакка, көмүскээн-харыстаан иитэн,улаатыннаран чыычаах гынан көтүтэр кун күбэй көмүс ийэм.
Тымныы,сирилэс тыаллаах күҥҥэ ийэ сылаас илиитэ куустаҕына, сылааһынан илбийэр.Ыалдьан кыайан утуйбат буоллахха , аттыбар баар буоллаҕына,үтүөрбут курдук сананабын. Сатаабатах түгэммэр сүбэ- ама биэрдэҕинэ, барытын сатыах буолабын.Оҕо сааһым саамай кэрэ кэмэ ийэбэр чугас сылдьарым. Ийэ баар буолан мин дьоллоохпун.
Кун аайы сарсыарда эрдэ туран ас астаан, остуолга миигин ийэ ыҥырара наһаа да күндү.Өрөбул аайы куруук минньигэс,сылаас бэрэскитэ бэлэм буолан,биьигини остуолга күүтэр.Балтыбынаан таһырдьа оонньуу сылдьан остуолга сүүрэн тиийэн, сып –сылаас алаадьыны үөрэ- көтө сиэн, бэйэ- бэйэбитигэр бэрсэн,тотон, күүс- күдэх ылан,оонньуу тахсарбын туохтааҕар да ордоробун.
Саҥа саҕалаабыт олохпор сөптөөх суолу ыйан биэрэр суолдьут сулуһум-мин ийэм.Саамай өйдүүр, өйүүр, таптыыр-ахтар чугас киһим ийэккэм, эн эрэ буолаҕын.
Хас биирдии киһиэхэ ийэ саамай күндү киһи буолара буолуо дии саныыбын.Туох барыта ийэттэн саҕаланар. Кыыллар кытта ийэлээхтэр. Ол иһин “ Ийэ” диэн өйдөбүлү төрөөбүт дойдуну кытта сибээстииллэр. “Ийэ сир”,” Ийэ дойду “,диэн ааттыллар. Суруйааччылар үгүс айымньыларыгар ийэҕэ истиҥ тапталларын хоһуйан , тэҥнээн суруйаллара көстөр.Мин ийэ туһунан сөбүлээн аахпыт хоһоонум Иван Гоголев Кындыл “Тапталлаах ийэккэм” диэн буолар . Бу хоһооҥҥо автор ис дууһатын иэйиитин айылҕа көстүүтүгэр хоһуйара көстөр.
Сылайбыт санныбар
Сымнаҕас тыал буолан
Эн илииҥ тайанар.
Мунчаарар киэһэбэр
Уу чуумпу буолаҥҥын
Быар куустан аттыбар
Нөрүйэн тура5ын.
Мин улааттахпына, эмиэ ийэм курдукүчүгэй хаһаайка буолуохпун баҕарабын.
Биһиги ийэбит дьиэни –уоту дьаһайар,бэрээдэги сөбүлүүр,ол иһин дьиэбит мэлдьи ыраас, сырдык барыта орун оннугар турар.Арааһы астыыр буолан,остуол куруук толору астаах.Сайын ахсын сибэкки эриэккэһин,оҕуруот аһын сөбүлээн олордор буолан,тиэргэммит иһэ толору сибэккилээх күөх үүнээйи.Бэйэтин идэтин сөбүлүүр , бэриниилээх үлэһит.Үөрэппит оҕолоро кинини олус убаастыыллар.Миигин дьон ардыгар : “Ийэтин курдук диэтэхтэринэ,”-үөрэ истэбин, киэн тутта саныыбын. Улэни таптыырга,туохтан да куттаммат,бэриммэт буоларга барыбытынүөрэтэр.Ол иһин мин дьиэ кэргэммэр” Киһини үлэ киэргэтэр” диэн өс хоһоону бэйэбит тус олохпутугар тутуһабыт.Итинник иитиини барытын ийэбит сирдиир буолан,биһиги дьиэбит тутаах киһитэ- күндү ийэбит буолар. Эдьийим ийэм үтүө холобурунан билигин быраас үөрэҕэр үөрэнэр.Мин эмиэ үчүгэйдик үөрэнэн,үлэһит киһи буолан,туһаны эрэ аҕалларбын, бу мин эйиэхэ тапталым,махталым туоһута диэм этэ дии саныыбын. Оччоҕо мин бу сир үрдүгэр ийэбин үөрдэр саамай дьоллоох киһинэн ааҕыныам этэ.
Ийэ барахсан баарын тухары олох баар, ийэ баарын тухары орто дойдуга үөрүү- көтүү , дьол , урдуккэ талаһыы , ил , эйэ баар.Туох барыта сайдар, салҕанар кундуттэн кунду киһиттэн-Күн Күбэй ийэттэн.
Ийээ, эн олус да күндүгүн
Биһигини үөрдэҕин.
Эн баар буолаҥҥын мин баарбын
Эн баар буолаҥҥын биһи баарбыт.
Эн биһигини үрдүккэ угуйаҕын
Эн туохтааҕар да күндүгүн
Туохтааҕар да кэрэҕин.
Бүлүүтээҕи начальнай оскуола
4 б кылаас үөрэнэччитэ
Федорова Милена
Моя милая мама
Мама – первое слово, главное слово, в каждой судьбе! Мама – жизнь подарила, мир подарила, мне и тебе! Это слово, с которого начинается жизнь, именно мама и дарит нам эту яркую для каждого человека жизнь.
Моя мама – самый дорогой человек для меня. Я ее очень люблю. Люблю не за что – то, а просто за то, что она у меня есть. Я очень горжусь и дорожу своей мамой. Мою маму зовут Ирина Александровна. Мы у нее трое, так что она у нас многодетная мама. Она у нас самая красивая, нежная и добрая. Мама – великая труженица. У нее есть любимая работа, в которую она вкладывает все силы. И дома мама – заботливая хозяйка. Ну а в свободное время она у нас любит читать книги, вязать и рисовать. Почти все наши шапки и шарфики она сама связала для нас. А в каждый новый год она для нас рисует новые плакаты, стенгазеты. Да и я всегда стараюсь ей помочь чем – то. Я помогаю ей мыть посуду, мыть пол и вытирать пыль. Мама учит нас нужным и полезным знаниям, которые пригодятся нам в жизни.
Любимое занятие у нас с мамой это печь пирожки, ходить за ягодами и грибами в лес и самое главное купаться. Ее любимое время года весна и лето. Весной она любит смотреть лужи на улицах и как оживает природа после длинной спячки. А летом любит дождь, она говорит, что воздух очищается и становится легко дышать. Ее любимый свет зеленый и синий. Она очень добрый человек. У нее сердце разрывается, когда мы плачем, и она ночами не спит когда мы болеем. Она всегда подбирает брошенных щенят и котят, хотя она не любит кошек. И после она всегда находит для них новый дом. Мамин собственный пример много значит для меня. И глядя на маму, которая всегда работает, не тратит время зря, которая творит какие – то, пусть даже и маленькие хорошие дела, я уверена что она у нас самая лучшая.
Мама очень любит получать подарки, и для нее мы всегда делаем различные подарки и открытки своими руками. Мы даже научили младшую сестренку делать открытки для мамы, хотя ей только два года. Мама говорит что подарок, сделанный своими руками, лучше всего доказывает любовь и благодарность.
Мне кажется, что без мамы этот мир был бы неинтересным, скучным, потому что мама – это солнышко, которое светит нам каждый день. Хочу, чтобы мама никогда не огорчалась, всегда была радостной и веселой, а ее глаза светились. Хочу, чтобы ее улыбка чаще радовала нас. Дорогая мамочка мы очень сильно тебя любим!
ученица 4 «а» класса ВНОШ №1
Иванова Дарина
Для меня моя мама-это самый дорогой, самый любимый и близкий человек не свете.
Мою маму зовут Федосия Прокопьевна.Она у меня умная,красивая,милая,добрая и ласковая. За это наша папа любит маму.У меня есть брат и маленькая сестра.Мы очень любим нашу маму,а мамина любовь и забота хватает нам всем.
Профессия моей мамы-Акушерка.Она работает там где рождаются маленькие ангелочки.Мама очень любит свою работу,но не больше чем,свою семью. Я очень горжусь ,что у нее такая хорошая профессия.
МАМА – это мое первое и самое дорогое слово,которое я произнесла.Когда я была маленькая учила меня
ходить,говорить,читать первые стишки,песни.Перед сном читает
разные сказки.Мама моя очень заботливая,дарит всю свою доброту,нежность и материнскую любовь.Я очень благодарна маме за все,что она делает для нас.
Мы с мамой две лучшие подруги на свете!Мне с ней разговаривать очень интересно и приятно.Только ей я могу рассказать и доверить свои секреты.Чем старше становлюсь тем больше я нуждаюсь маминой внимании и любви.Мама всегда поддерживает меня в трудную минуту,учит и дает полезные советы,объясняет мне непонятные вопросы.Она у меня самая лучшая и замечательная!
Моя мама очень- очень вкусно готовит,шьет красивые платья,кофты,занимается огородом.В свободное время и праздничные дни готовим разные выпечки,сладости и я люблю помогать ей в этом .Маме нравится, когда я ей в чем-то помогаю,иногда для нее мою полы,посуду и поливаю цветы. Вместе гуляем по городу,читаем книги иногда помогает делать уроки.В будущем я хочу быть похоже на свою маму.
Дорогая мама,я очень сильно тебя люблю!Хочу сказать тебе большое спасибо за все, что ты для нас делаешь много хорошего!
Мамочке милой ,желаю крепкого здоровья ,успехов в работе.
Оставайся такой ласковой,нежной,счастливой и всегда молодой! Спасибо за то, что ты есть!
Моя мама,как цветок
Красивая,стройная.
Ее руки нежные,
Как лепестки розы.
Моя мама,как солнце
Греет и ласкает.
Ее любовь бесконечная,
Как воздух на земле.
Николаева Нелли ученица 4 а класса
Мин ийэм
Ийэ кыьаллыгас
Ийэ ейдеех
Ийэ эйэгэс
Ийэ кыраьыабай
Мин ийэбин олус таптыыбын. Мин ийэм барахсан мин туспар еруу кыьаллар, баар суох чугас киьим. Учугэй майгылаах, уерэхтээх, дьоллоох киьи буолан уулаатыахпын багарар.
Ийэбэр мэлдьи кемелеье сатыыбын — хомойботун, ыалдьыбатын, сылайбатын диэн.
Мин ийэм улэтэ сылаалаах, уустук, эппиэтинэстээх. Ол иьин киэьэ аайы сылайан кэлэр. Оччогуна мин ийэбэр кемелеьебун, танаьын сааьылаан уурабын, сытан сынньаннын диэн сыттык ууран биэрэбин, давлениятын кэмниибин. Ийэм давленията урдук буолааччы. Оччогуна мин давлениятын эмин, ууну агалан биэрээччибин. Ийэм утуйуон иннинэ ватсап керееччу, онтон миигин сыллааччы, кэпсэтэ туьээччибит, онтон утуйан хаалааччыбыт. Сарсыарда ийэм аьылыкпын бэлэмнээн баран улэтигэр барааччы. Саамай себулуур аьылыгым эттээх ыьаары уонна алаадьы. Ийэм алаадьыта олус минньигэс буолааччы.
Мин ийэм кыраьыабай уонна эйэлээх, ырыа истэрин себулуур.
Ийэбэр багарабын мэлдьи уерэ сылдьарыгар, хомойботугар, ыалдьыбатыгар, кырдьыбатыгар, мэлдьи харчылаах буоларыгар.
Ийэтэ суох ого кыайан олорбот, онон ийэгитин харыстаан, хомотуман уонна таптаан! Ийэ кемус киьи курдук, ийэ кемустээгэр ессе наадалаах!
Кун кубэй ийэбин, эйигин, кемускэ, алмааска биэрбэппин!
Павлов Владислав, 2 б класс
Мин кунду киьим — ийэм.
Мин кунду киьим- ийэм
Кини мичээрэ,
Кини куолаьа,
кини мессуенэ
Туохтаа5ар да кунду мин-ийэм!
Аан дойдуга саамай кунду киьи – Ийэ буолар. Ийэтэ суох олох суох. Кини баар буолан биьиги дьоллоохтук, кун сиригэр тереен киьи буолан уерэ-кете олоробут.Уеруу буолла5ына-ийэ, хомолто буолла5ына – ийэ. Барыта ийэ, ийэ, ийэ!!! Биьи ыарыйдахпытына ийэ барахсан тэннэ ыалдьан тууннэри – куннэри утуйбахха тэннэ ыарытыйар. Уеруулээх тугэммитигэр уеруубутун тэннэ уллэстэн тэбис тэннэ кулэн сандаарар. Кини сылаас илиитэ имэрийэн-томуруйан хайдахтаах да урун халааттаах аанньаллартан ордуктук эмтиирэ, кини аптаах-алыптаах тыллара туохха да тэнниспэттии минньийэн иьиллэллэр, кини сырдык мичээрэ сырдык олоххо талаьарга дуоьутар. Ити барыта кун кубэй ийэбит утуетэ. Ийэ баар бу сиргэ кундуттэн кунду киьим. Мин ийэм аата Диана Семеновна. Кини Эбээн-Бытантай улууьуттан Кустур диэн беьуелэктэн теруттээх. Кини сааьа 31.Идэтинэн кыра кылаас о5олорун учуутала. Билигин Булуутээ5и тулаайах о5олор иитэр дьиэтигэр баспытаатылынан улэлиир. Кини ийэтэ суох хаалбыт о5олорго ийэ сылааьын, ийэ тапталын биэрэр, олоххо бэлэм буоларга уерэтэр. Мин ийэм аьыныгас, амарах сурэхтээх буолан бэйэтин о5олорун курдук сыьыаннаьар.
Кини тууннэри –кунустэри бэйэтин доруобуйатын умнан туран улэлиир.Биьи туспутугар кыьаллан.
Биьи дьиэ кэргэммитигэр ус бииргэ тереебут о5обут Мин ыал улахан о5ото буолан ийэбэр, а5абар ордук кемелеьебун.
Мин 4 кылааска уерэнэбин.
Мин ийэбин наьаа таптыыбын. Мин ийэм саамай кунду киьим буолар миэхэ.Кини баар буолан биьи дьиэ кэргэн иллээх, дьоллоох олохтоохпут.
Ийэттэн сал5аннар олохпут,таптыа5ын,харыстыа5ын ийэни!
Мин ба5арыам этэ ийэбэр ыалдьыбатын, куруук биьигинниин бииргэ буоларыгар.
4 кылаас уерэнээччитэ
Харлампьев Петя
“Моя милая мама” өйтөн суруйуу конкурсугар анаан,
Бүлүүтээҕи 1 сүһүөх оскуола
4 “б” кылааһын үөрэнээччитин
Айита Чукрова үлэтэ
Ийэбэр сылаас тылларым!
Миэхэ саамай чугас, истиҥ киһим – күн күбэй ийэкээним! Ийэм кууһара, сыллыыра, мичээрдиирэ мин олохпор саамай үчүгэй түгэннэр. Ыал соҕотох, мааны оҕото буоламмын, бу үчүгэй түгэннэр атын оҕолортон быдан элбэхтэ миэхэ тиксэллэр. Миэхэ оонньуу кэлбит оҕолор наар: «Мааман наһаа элбэхтэ эйигин сыллыыр», — диэн соһуйааччылар. Ол аата мин дьоллоох оҕобун!
Мин харахпын симэн баран, тыһыынча киһи быыһыттан ийэбин булан ылыам этэ. Кини минньигэс сытынан. Чахчы, мин эрэ ийэм дьикти, хатыламмат минньигэс сыттаах. Эбэтэр кини илиитин сылааһынан булуом этэ.
Хас сарсыарда аайы: «Мамино счастье, тур, кытаат», — диир уонна миэхэ эрэ анаабыт таптал ырыабын ыллыыр. Миэхэ анаммыт таптал ырыата элбэх. Сорох ырыалара аан дойдуга суох тылынан ылланар, ол ырыалар ис хоһооннорун бэйэбит эрэ билэбит.
Уопсайынан, мамам дириҥ фантазиялаах. Аҥардас ону мин аатым да кэрэһэлиир. Айыыта диэн ааттаах мин соҕотохпун. Ол аата, «айыылар бэлэхтэрэ”, “ийэм айыыта” диэн суолталаах. Кэлин интернетинэн көрөн билбиппит, “айита” диэн былыргы кытайдарга кыһыл көмүс манньыаттара эбит. Онон ийэбэр кыһыл көмүһэбин, харчытааҕар күндүбүн диэхпин сөп. Таптал ааттарым эмиэ эриэккэстэр уонна туох эмит суолталаахтар. Ийэм, аҕам, эбэм, эһэм уонна чугас дьүөгэлэрим бары ол ааттарынан ыҥыраллар.
Мин олохпор саамай хомойбут, хоргуппут, ытаабыт түгэним эмиэ мамабын кытта сибээстээх. Ийэм кылгас кэмҥэ Дьокуускайга үлэлээбитэ. Мин онно Бүлүүгэ эбээлээх, эһээбэр олорбутум.
Ийэбин ахтааччыбын аҕай, эбээлээхпиттэн кистээн, хас түүн аайы ытааччыбын. Куколкабыныын мамабыныын кэпсэтэр курдук кэпсэтээччибин, оонньооччубун. Саамай хомолтолооҕо, телефонунан кэпсэтэр буолааччы. Бэйэтэ аттыбар суох, куолаһа эрэ баар. Кыра буолан, мамам телефон иһигэр олорор курдук санааччыбын. Дьоннор ийэбин ыйыттахтарына, телефону көрдөрөөччүбүн. Санаабар кып-кыра телефон иһигэр олорон, эрэй бөҕөнү көрөрө буолуо диэн.
Арай биирдэ түүн ийэбининиин сытабын диибин, кууспуппар салгыны кууһан кэбистим. Уһуктан баран ытаабытым аҕай, наһаа хомойбутум түүл эбит диэн.
Мин мамам – дьиҥнээх мама! Тастыҥ бырааттарым кытта мин ийэбин «мама» диэн ыҥырааччылар. Кэлин улаатан, «эдьиий мама» диэн ааттыыллар. Аҕам “күнүм” диэн ыҥырар.
Ийэм саамай сөбүлүүр дьарыга – ас астааһын. Араас аһы барытын астыыр уонна миигин үөрэтэр. Итальянскай, японскай, корейскай, узбекскай бүлүүдэлэри бэркэ табыллан буһарабыт. Дьиэ кэргэммит лагманы, билимбабы, бэрэскини, бифроллу, араас салаттары уонна балыктан оҥоһуллар бүлүүдэлэри сөбүлээн буһаттараллар. Аҥардас соботтон аҕыс араас аһы буһарабыт.
Түмүккэ, ийэбэр этиэм этэ күүстээх тапталбын уонна ыалдьыбакка, хомойбокко сылдьарыгар баҕарабын.
Моя милая мама
Мою маму зовут Зинаида Алексеевна. Она работает в Россельхозбанке. Я очень ее люблю. У мамы трое детей: я, Алик и Ярик. Она нас сильно любит. Моя мама очень красивая, умная и добрая. Мама очень вкусно готовит. У нее очень вкусный борщ. Мама любит делать разные салаты. Она любит отдыхать и ходить в кино вместе с нами. Еще ей нравится ходить по магазинам. Маме очень нравятся кошки. Нашу кошку зовут Принцесса. У мамы есть мечта научиться водить машину. Еще она хочет собственный дом с гаражом и огородом. Я очень люблю свою семью. Я хочу, чтобы мама была здоровой. Когда я вырасту я куплю маме собаку. Я буду всегда помогать маме, и любить ее.
Работа ученика 2 «а» класса ВНОШ №1
Чиряева Александра
Моя милая Мама
У меня есть мама. Она очень красивая, умная и очень трудолюбивая. Она очень вкусно готовит. Я очень похожа на маму лицом. А она на меня похожа волосами. Мама меня много целует и сильно любит. Я тоже ее люблю – дорогую, самую красивую. Ее зовут Сивцева Мария Ивановна. Она учится в Вилюйском педагогическом колледже на воспитателя. Я всегда слушаюсь свою маму, стараюсь порадовать ее. Часто делаю разные подделки и открытки. Помогаю ей: помыть посуду, убраться в комнате. А летом сажать цветы, поливать цветы, и собирать ягоды. Стараюсь никогда не огорчать.
У меня мама самая замечательная! Всегда объяснит мне не понятные вещи, помогает уроки. Когда я прихожу из школы, мама интересуется, как прошел день. Старается всегда выполнять мои желания. Покупает мне разные игрушки, красивую одежду и разные книги. Мама мне подруга, потому что она говорит со мной, как со своей подружкой. Мама меня любит. Заплетает мне косы. Мне нравится вместе с мамой читать, писать, готовить, петь, танцевать. Мы вместе с ней любим, играть в прятки, смотреть мультики и отгадывать загадки. Когда мне плохо или грустно, я всегда иду к маме. С ней мне никогда не скучно. С мамой жить хорошо, а без мамы плохо. Как хорошо, что в доме есть мама. Тогда нам нечего не страшно: она поможет вылечить болезнь, спасет от бед. Мама никогда не ругает без причины и не накажет без повода.
Милая мамочка, хочу, чтобы ты долго жила и была здорова. И наполнялась счастьем. Когда я вырасту, буду как мама доброй, ласковой, красивой и заботливой. Я желаю тебе счастья, здоровья и успехов в учебе. Я буду тебя очень сильно любить и радовать. Ты у меня самая, самая лучшая на свете!!!
Сочинение Сивцевой Аизы,
ученицы 2 «а» класса ВНОШ №1
Моя мама
Мою маму зовут Нюргуяна Алексеевна. Она работает в моей школе. Моя мама красивая и умная. Она мне всегда помогает с уроками если я чего-то не понимаю. Моя мама всегда рядом со мной. У нее золотое сердце и она очень сильно любит меня, моего брата и папу.
Мы с мамой свободное время проводим очень интересно и весело. По традиции всей семьей на выходные ходим в кинотеатр смотреть новые фильмы и мультики. На каникулы ездим в Якутск и посещаем музеи, театры и разные мероприятия. Мама нас всегда фотографирует, чтобы когда мы вырастим, будет что вспоминать. А еще она очень вкусно готовит. Я очень люблю пиццу которую приготовила моя мама. Пусть всегда будет МАМА!
Работа: Гоголевой Серафины,
ученицы 2в класса.
Сочинение про маму ( Афанасьева Сайаана 2 «а» кл.)
Мою маму зовут Яна. Ей 37 лет у нее карие глаза и длинные ресницы как у меня. Мы очень похожи друг на друга. Я очень очень люблю свою маму, для меня мама самое дорогое, и она меня очень любит меня.
Когда она уходит на работу, я обязательно целую свою маму в щечку и она меня тоже. Когда я ложусь спать, она делает мне массаж ног и я быстро засыпаю.
Мама очень переживает, если я приношу плохую оценку, поэтому я стараюсь не огорчать свою маму, стараюсь приносить хорошие оценки из школы. Если Она самая красивая и трудолюбивая.
Мама работает продавцом в магазине одежды, когда я к ней прихожу на работу, она обязательно купит мне что нибудь новое.
Она любит животных и маленьких детей, ко мне всегда приходят мои друзья и братья. Мы играем, бегаем, кричим и даже плачем. Мама всегда угостит моих друзей вкусными сладостями. Она очень- очень вкусно готовит.
Я люблю помогать маме — делать салат и лепить пирожки, они получаются очень вкусными. Когда я выросту большой я хочу быть как мама. Она всегда мне помогает с уроками. Я помогаю своей маме мыть посуду и убираться в доме, иногда помогаю на работе. Я всегда стараюсь помочь маме, когда ей трудно.
Мы с мамой ходим в магазин, мы там покупаем продукты, и мама обязательно купит мне сладости там соки игрушки. Мама всегда просыпается раньше всех и ложится поздно вечером, потому что наверно смотрит кино.
Летом и осенью мы всей семьей или с друзьями родителей любим выезжать на природу купаемся на речке, собираем грибы, собираем смородину. Мама собирает всегда очень много грибов чем мы с папой. Мама находит грибы очень красивые. Моя мама умеет водить машину и у нее есть права. Когда папы нет, всегда мама меня везет в школу и забирает из школы, иногда мы подвозим моих одноклассников домой. Мы катаемся по городу ходим по магазинам.
Я никогда не обижу и не брошу свою маму, потому что она очень хорошая, добрая, внимательная. Я очень ее люблю.
Моя милая мама.
У каждого человека мать самый близкий и родной человек. Ведь она родила, кормила своим молоком и вырастила нас.
Мама – первое слово,
Главное слово
В каждой судьбе.
Мама жизнь подарила,
Мир подарила мне и тебе.
Юрий Энтин.
Мою маму зовут Светлана Игнатьевна. По профессии она учитель. В настоящее время мама не работает: нас в семье четверо детей.
Наша мама очень добрая, чуткая. С ней можно поговорить на любые темы. Мама учит меня, что делать можно, что нельзя. Она меня всегда поддержит, всегда успокоит.
Мамочка, милая мамочка,
Как хорошо, что есть ты у меня!
Моя мама прекрасная хозяйка. Наш дом всегда чистый и уютный. Мама очень вкусно стряпает. Очень люблю её торты, пироги, кексы, пирожки. Она учит меня и сестрёнку Настю готовить. Также мама хорошо шьёт, вяжет.
Моя мама красивая, всегда одевается со вкусом. Она всегда старается, если возможно, одевать нас по-модному и делать красивые причёски.
Мама помогает нам готовить уроки, объясняет непонятное, советует. Она для меня служит хорошим примером. Когда я вырасту, хочу быть похожей на свою маму. Мы с ней лучшие подруги.
Милая мама, как я тебя люблю! Хочу, чтоб ты всегда была счастливая.
Буслаева Надя 4в класс
Моя милая мама
Лобашева Марина
Мою маму зовут Валентина. Мама – самое важное слово в жизни человека. У каждого человека есть своя мама. Даже если кто-то думает, что у него нет мамы, то все равно она у него есть, в его сердце, в его воображении.
Мне без мамы становится скучно. Даже если она уйдет на одну минутку, я все равно сразу скучаю. Но если мама рядом, то даже в самый пасмурный день она будет согревать своим теплом. В такой день так хочется обнять маму сильно-сильно, поцеловать ее в щечку и сказать: «Мама, как я тебя люблю!». Я всегда буду ухаживать за моей мамой и стараться делать так, чтобы она дожила до ста лет.
Иногда меня не понимают многие люди, а вот мама – всегда поймет и обязательно поможет, если у меня что-то не получится. Мама – лучшая подруга, которой можно доверять все тайны и секреты. Если мне грустно, то мама всегда меня развеселит и успокоит.
У мамы почти нет свободного времени для отдыха, поэтому я ей помогаю, чтобы у нее нашлось хотя бы пять минут на то, чтобы отдохнуть. Я всегда помогаю маме и делаю ей подарки. А если я болею, то мама пропускает работу, чтобы меня вылечить. Мама всегда появится вовремя и поможет в беде. Когда мама рядом, я спокойна, ведь знаю, что мама сможет меня защитить. Мама всегда знает, как и что для меня сделать, как мне будет лучше. Она всегда слушает меня очень внимательно, чтобы понять, в чем у меня проблема, и помочь. Мама всегда старается сделать так, чтобы я была счастлива, и я очень стараюсь сделать то же самое для нее.
Без мамы моя жизнь была бы другой: скучной, грустной. Мама всегда делает добро для меня, и я рада, что она у меня есть, что она дала мне жизнь. Мама всегда переживает, как бы со мной ничего не случилось.
Надо же, такое короткое слово может принимать столько значений! Мама – это нежность, ласка, забота, любовь, доброта. У каждого есть своя мама. И у меня есть своя, и я люблю ее больше всех на свете!
Мама, ты красива,
Мама, ты мила,
Мама, ты когда-то
Жизнь мне дала!
Мама, я сказать хочу,
Что я тебя люблю!
Федотова Юлиана 4 в класс
Моя милая мама
Мама – это первое слово в жизни человека. Мою маму зовут Виктория Джулустановна. Ей 29 лет. Она работает в администрации города. Она очень добрая, ласковая и нежная. Она любит смотреть канал «Пятница».Любимые ее цветы-это прекрасно пахнущие ромашки. А еда — суши. Как у всех людей и у моей мамы есть мечты, и половина их уже исполнилась. Моя мама любит смотреть телевизор в свободное время или читать журналы. Мы вместе с ней любим ходить по магазинам, по кафе. Моя мама очень веселая и жизнерадостная. Иногда если у нее нет настроения, она пытается это не показывать и не передавать другим окружающим ее людям. Мама любит вязать и шить. Очень любит готовить , и у нее это отлично получается . Ее любимый праздник- это когда в ночь так хочется верить в волшебство, когда могут сбыться самые заветные и сокровенные мечты – это новый год . На выходные всегда любит ходить по магазинам или в кинотеатр . Мама почти не когда не печалится . Никаких вредных привычек у моей мамы нет . Ее любимый цвет , это цвет неба – голубой . Иногда если мы с моей сестренкой чего-то не поделили или поссоримся , то только мама сможет нас помирить . Мама была всегда со мной рядом , защищала меня , оберегала и заботилась – и поэтому мне никогда не было страшно и одиноко . Когда я грустила она всегда пыталась развеселить и порадовать меня. Когда мне было больно , покупала мне сладости – и переживания отступали . Она занималась со мной , учила меня правильно одеваться , следить за собой и вести себя как леди . Мама очень красивая , и хотя я на нее не очень похожа , я всегда хотела быть такой как она .Я горжусь мамой и понимаю , что мне очень повезло с нею! Сегодня мама моя лучшая подруга – и я не боюсь , что мои друзья обидятся на это . Ведь она мудрее и честнее .Мне нравится наша семья , наш дом , и мне нравится, какой мама вырастила меня .
Кто дороже всех на свете?
Знают взрослые и дети-
Это мамочка родная!
Ей сегодня я желаю:
Никогда не огорчатся,
Самой доброй оставаться,
Ослепительно-красивой,
Светлой, нежной и счастливой!
[vc_row][vc_column][vc_column_text]
Саха сиригэр уонна Арассыыйаҕа Ийэ күнүн чэрчитинэн Дьокуускайга А.Е.Кулаковскай аатынан норуоттар доҕордоһууларын дьиэтигэр «Норуоттар ийэ туһунан ыллыыллар» диэн норуоттар икки ардыларынааҕы бэстибээл сэттис төгүлүн ыытылынна.
Тэрээһиҥҥэ сааһынан хааччахтаммакка ырыа кэлэктииптэрэ, биирдиилээн толорооччулар кытыннылар. Бэстибээл ураты сылаас тыыннанна, истиҥ-иһирэх буолла. Толорооччулар саамай күндү киһилэригэр ананар ырыалары ис сүрэхтэриттэн улаханнык долгуйан, иэйэн-куойан туран ыллаатылар диэн норуоттар доҕордоһууларын дьиэтин пресс-сулууспата иһитиннэрэр.
«Дружба» ансаамбыл кыттыылаахтара Джульетта Айвазян, Айзирек Аттокурова, Аделя Сыдыкова Дьокуускай куорат 10 №-дээх оскуолатын 8 «Г» кылааһын үөрэнээччилэрэ:
—Ийэ хас биирдиибитигэр бу Сир үрдүгэр саамай күндү, чугас киһибит. Ийэбит биһигини күн ахсын туох баар куһаҕантан харыстыыр, үтүө, кэрэ тылынан алгыыр. Ийэ күнэ ураты суолталаах кэрэ бырааһынньык. Бу бэлиэ барыбытын үөрдэр, ис сүрэхпититтэн долгутар, — дэһэллэр.
Бу кыргыттары үөрэтэр кылаас салайааччыта Лариса Георгиевна Софронова:
— Бэстибээл бары кыттыылаахтарыгар дууһаны манньытар, киһини долгутар кэрэ бырааһынньык иһин махтал. Биһиги кылааспытыгар армян, киргиз, нуучча, саха норуотун оҕолоро иллээхтик-эйэлээхтик биир сомоҕо буолан үөрэнэллэр. «Дружба» ансаамбыл бу тэрээһиҥҥэ улахан кыһамньытын, болҕомтотун ууран кытынна. Ийэҕэ анаммыт ырыаны кыргыттар ис сүрэхтэриттэн ыллаатылар, — диэн эттэ.
«Сайсары» ансаамбыл салайааччыта Светлана Степанова бэстибээл ийэҕэ тапталы, ытыктабылы күүһүрдэрин сэргэ, ыллыыр дьон дьоҕурдарын сайыннаралларыгар, элбэх атастаналларыгар-доҕордоноллоругар, бырааттыы норуоттары кытары доҕордоһоллоругар, сомоҕолоһоллоругар төһүү буолар диэн санаалаах.
Тэрээһин үрдүк таһымнаахтык буолан ааста. Дьон-сэргэ наһаа биһирээтэ, сөбүлээтэ. Көрөөччүлэр бэстибээл сылтан-сыл кэҥээн, сайдан, истиҥтэн- истиҥ буолан иһэрин бэлиэтээтилэр. Маныаха үтүө, сырдык эйгэни олохтуур тэрээһиҥҥэ дьиэ кэргэн кэлиитэ элбээбитэ бэлиэтэннэ.
Үөрүүнү бэлэхтиир кэрэ тэрээһин, чахчы да, дьон-сэргэ өйүгэр-санаатыгар, сүрэҕэр-быарыгар өргө диэри иҥэн күүһү-уоҕу, үчүгэйи эрэ сыдьаайа туруоҕа.
Хаартыскаларга Айталина Аргунова түһэриитэ.
[/vc_column_text][vc_gallery interval=»3″ images=»145056,145057,145058,145052,145050,145053,145051″ img_size=»full»][/vc_column][/vc_row]
Хас
биирдии киһиэхэ- Ийэтэ
Саамай күндү киһитэ,
Сааскы күн сыламныыр сыдьаана
Күн күбэй ийэтин кэриэтэ
Ийэ буолуу дьолун билбит, Биэс оҕо эйэҕэс, иһирэх ийэтин,
талба- талыы, мааны кийиити
күн күбэй ийэни, алаһа дьиэ араҥҥыччытын Айталина Сергеевнаны Ийэ
күнүнэн эҕэрдэлиибит!
Кини сытыары сымнаҕас майгылаах, нарын мичээрдээх, уурбут-туппут курдук
таһаалаах , оҥорбута-туппута барыта ситэриллэн иһэр, минньигэс астаах, ыраас
сырдык алаһа дьиэтэ өрүү оҕо лыҥкынас күлүүтүнэн, чуопчаарар саҥатынан туолар.
Киһи дьоло оҕоҕо!
Кыыс оҕо буолан сирдээҕи аналын толорон икки туруйа уолаттары-
Куонаан Балыктаах орто оскуолатын сэттис кылааһын үөрэнээччитэ, Саян дойду
оскуола-саадын подготовительнай группатын иитиллээччитэ. Эһиил оскуола боруогун
атыллаан маҥнайгы кылааска үөрэнэ киирээри бэлэмнэнэр.
Үс кыталык кыргыттара Анжелина үһүс кылаас үөрэнээччитэ. бу дьиэ туллар
тутааҕа, ийэтин көмөлөһөөччүтэ. Үс сааһын туолаары сылдьар Аилина детсад
иитиллээччитэ өрүү үөрэн мичилийэ туллуктана дайар минньигистик саҥаран
чуопчаарар кыракый кыысчаан.
Ыал саамай мааныылаах киһичээнэ, саҥа хардыылаан, хааман туотаҥнаан эрэр
биир сааһын туолаары сылдьар Ийэ аҕа сүрэхтэрин чопчута Туйаара.
Биһиги Айтабыт сырдык ыраас санаалаах, ис иһиттэн сырдаан мичилийэ
сылдьар, ол иһин оҕолоро куруук үөрэ. күн күрдүк мичилийэ сылдьаллар.
Оҕолор төһө да кыракый буоллаллар бэйэ-бэйэлэрин көрсөн, бүөбэйдэһэн.
көмүскэһэр буола улаатан эрэллэриттэн . Эбээ, эһээ, эдьиий, убаай диэн
ыҥырсан. киһиэхэ убаастабыл сыһыана оҕо эрдэхтэриттэн иҥэриллибитэ киһи
хараҕа үөрэр, дууһата сылаанньыйар.
Айталина оҕолорун кыра эрдэхтэриттэн бэйэлэрин көрүнэ улааталларыгар олук
уурар. Ол курдук оонньуур хомуйан, ороннорун дьаарыстыы үөрэтэр. кыыс киһи
быһыытынан Анжелина минньигэс бэйэлээх алаадьы, хворост, пирог, салат астаан
ийэтигэр көмө-тирэх буолан, чугас дьонун үөрдэр.
Ийэ киһи быһыытынан саҥа сибэкки курдук тыллан улаатан эрэр оҕолорун
олоххо дьаныардаахтык бэлэмнээн, сүбэлиир-амалыыр, оҕолор ситиһиилэриттэн
үөрэр-көтөр!
Ийэ үрдүк аатын сүгэр!
Айылҕа кэрэтин, үтүөтүн,
Сир ньуурун баайын-дуолун,
Көрдөрбүт
Күндүттэн күндү киьибит
Күн ийэ барахсан. Айталина Сергеевна ийэ үрдүк аатын сүгэргинэн киэн
туттуоххунан туттахын!
Хас биирдии ийэ оҕотун туһугар түбүгүрэр. оҕотун бүөбэйдиир, тотоойу
минньигэс аһынан күндүлүүр, таҥаһын бэрийэр, айылҕа аналынан иитэр, үөрэтэр ,
оҕотун ситиһиититтэн кынаттанан үөрүүгүт үксээтин, олоххут санаа хоту салаллан
истин, көччөх гына көтүппүт оҕолоргут сүрэххитин сылаанньыттын, дьиэ кэргэҥҥит
этэҥҥэ эрэ буоллун. Алаһа дьиэҕит сырдык сылаас тыыннаннын, кэлэр кэмҥит
кэскиллэннин, удьуоргут утумнаннын, ытыктыыр дьоммут күндү ийэлэрбит
Бүгүн манна мустаммыт
Эһигини чиэстээммит
Алгыс тыл үтүөтүн —
Эҕэрдэ этэбит!
Күн сирин күндүтэ – күн күбэй Ийэм
Сыала: Ийэ олоххо суолтатын өйдөтүү.
Соруктара: Ийэ5э, чугас дьоццо тапталы, убаастабылы иитии; кемелеьер ба5аны иитии; ийэ, о5о икки ардыгар истиц сыһыаны тэрийии.
Бэлэмнэнии улэ: ыцырыы суруктары, бэлэхтэри оцоруу, кылааьы киэргэтии, ырыа-хоьоон уерэтии.
Туттуллар тэрил: ноутбук, проектор, колонкалар, фонограммалар, металлофон, харах баайарга былааттар, испиискэ, «Дьол чыычаа5а»
— Э5эрдэ Ийэ5э,
Иьирэх киьиэхэ,
Кун сирин кердербут
Кун кубэй Ийэ5э!
Кун кубэй ийэлэрбитин утуе-мааны куццутунэн, Ийэлэр куннэринэн, итиитик-истицник э5эрдэлээн туран, эьиэхэ аныыр бырааьынньыктаа5ы кэнсиэрбитин са5алыырбытын кецуллээц!
— Ийэ! Бу тыл истицник да иьиллэр. Биьигини барыбытын итии тапталынан биьиктээн, киьи-хара оцорор, олох суолугар уктэннэрэр, кун кубэй ийэттэн ордук кунду, кэрэ сир урдугэр ким баарый?
Монтаж:
Ийэттэн ордук кэрэни,
Ийэттэн ордук ейдее5у
О5о эрдэхтэн билбэппин.
Аан дойдуга саамай кэрэ тыл – Ийэ!
Бу тылы киһи аан бастаан саңарар
Бу тыл бары омуктарга эйэ5эстик иһиллэр.
Ийэ илиитэ сымна5ас, сылаас, тугу барытын сатыыр.
Ийэ сүрэ5э саамай истиң, кэрэ!
Ийэ биһигини мэлдьи таптыыр, ахтар, саныыр.
— Чэ эрэ, о5олоор, ийэ туьунан олус учугэй тыллары эттигит, ийэ туьунан кэпсэтэ туьуе5уц:
— Эн ийэ5ин ким диэн ыцыра5ын?
— Ийэц хара5а хайда5ый?
-Ийэц батта5а хайда5ый?
— Саамай учугэй киэргэлэ тугуй?
-Улэлээн кэлээт тугу гынарый?
— Наьаа учугэйдик тугу астааччыный?
-Эйиэхэ тугу субэлиирий?
-Ийэ5эр тугу кемелеье5ун?
-Ийэ5ин кытта тугунан дьарыктанаргын себулуугун?
-Ийэц эйиигин хайдах уьугуннарарый?
-Ийэц тугу сатыырый?
-О5олоор, ийэлэргит олус кыраьыабайдар, эьигини олус таптыыллар эбит. Биьиги ийэлэрбит истиц мичээрдэрэ хаьан да уостубатын диэн туран, программабытын салгыыбыт.
— Кулумнуу сандаарар куццэ мин
Тэцниибин таптыыр ийэбин,
Ол иьин, сурэ5им иэйиитин
Уостубат уйгутун аныыбын.
Эьигини, ийэлэрбитин айхаллаан,
Истиц иэйиибитин ырыанан этэбит. («Мамочка милая»)
— Дороже, лучше наших мам
Мы точно знаем, нет.
Мы этот праздник дарим вам
И продолжаем наш концерт. («Мама – лучший друг»)
— А5а мындыр толкуйунан
Арчыланар дьиэ кэргэн.
О5о чуопчаар куолаьынан
Чугдаарыйар дьиэ иьэ. («Песня про папу»)
-Биьиги ийэлэрбит араас идэлээхтэр, араас улэлээхтэр, онтон биьиги улаатаммыт, эьигини кемускуехпут. («Бравые солдаты», «Песня о школе»)
-В мамин праздник каждый год
У меня полно хлопот.
Почему? Да потому…
Я ведь старшая в дому.
Наказала я братишке
Маме стих прочесть по книжке.
-В исполнении детей стихи на английском языке.
-О5о бары кунун аайы
Ийэлэрин уертуннэр,
Сырдык куннуу, сылаас саастыы,
Ийэ кулэ, мэлдьи уердун.
-О5олор толорууларыгар металлофоцца матыыптар.
-Сир ийэ ситэр сирэмин,
Кэлэр кэм киэргэлин,
Дьон-аймах кэскилин
О5ону харыстаац,
О5ону кемускээц! («О5олору харыстаац!»)
— Керуц эрэ, ийэлэрбитин, кинилэр бугун олус тупсубуттар, киэркэйбиттэр, уербуттэр. Биьиги ийэлэрбит бу кун курдук куруук уерэ-кете сылдьыахтарын ба5арабыт. Онон билигин о5олор бэйэлэрэ оцорбут сэмэй бэлэхтэрин туттарыахтара уонна «Дьол чыычаа5ын» кетутуехпут.
-«Дьол чыычаа5а» ийэлэргэ уонна о5олорго сорудахтаах, ону толордоххо, куруук дьоллоох буолуоххут. (Ийэлэр чыычаахтан от куех «куорсунун» ылаллар, о5олор сорудахтара саьархай ецнеех «куорсуцца» суруллубут. Ийэ5э сорудах: «О5о5ун куускэ да куускэ кууьан сыллаа», о5о5о сорудах: «Ийэ5ин куускэ да куускэ кууьан сыллаа»)
Оонньуулар:
-
«Ийэ5э комплимент» — о5олор уочаратынан ийэлэригэр комплимент этэллэр, ким элбэ5и эппит кыайар.
-
«Спичка-копьё» — ийэлэр испиискэ ата5ын быра5аллар, ким ыраа5ы бырахпыт кыайар.
-
«Художник» — хас да пара кыттар. Ийэлээх о5о харахтара баайыллар, иккиэн субэлэьэн уочаратынан сибэкки дьербетун уруьуйдууллар. Саамай учугэй уруьуй кыайар.
-
«Ийэм илиитэ» — о5олор харахтара баайыллар. Элбэх илииттэн ийэлэрин илиилэрин булуохтаахтар.
Бириистэри туттарыы.
— Биьиги ийэлэрбит кербуппут-истибиппит курдук, барыны бары сатыыллар, барыны бары кыайаллар, элбэ5и билэллэр, куус-кеме буолаллар.
О5о бары махтала, о5о бары таптала, эйиэхэ ананнын, Кун Кемус Ийэ5э!
Бырааьынньыктаа5ы программабытын уопсай «Салютунан» тумуктуе5уц. (Ытыс тыаьа)
Сахабыт Өрөспүүбүлүкэтин үрдүнэн үгүс литературнай түмсүү баар. Хас күн ахсын ситимнэринэн хоһоон эгэлгэтэ кэлэр. Олортон сыымайдаан, кэрэ аҥардарбытыгар, күн-күбэй ийэлэрбитигэр, эйэҕэс эбэлэрбитигэр, талба-мааны кыргыттарбытыгар анаммыт хоһооннору муһан таһаарабыт.
Хомуйан таһаарааччы — Ираида Коркина-Чугдаара
ДЬАХТАЛЛАР КҮННЭРИНЭН ЭҔЭРДЭ!
Дьахтарга баар эбит Дойдубут
Дьиктитэ, кэрэтэ барыта,
Инники саргылаах олохпут
Иэйэхсит иччилээх уйата.
Дьахтарга баар эбит барыта:
Оҕо саас чаҕылхай халлаана,
Оонньуу-көр оргуйар кутаата,
Ойор күн сыдьаайар сырала.
Дьахтарга баар эбит барыта:
Эдэр саас түһүүтэ, тахсыыта,
Эндирдээх суолларын сырыыта,
Эрчимнээх тапталын кутаата.
Дьахтарга баар эбит барыта:
Оттом саас олоххо сыһыана,
Бу сиргэ кэлбиппит суолтата,
Байҕалын будулҕан долгуна.
Дьахтарга баар эбит барыта:
Сааһырыы уоскулаҥ нуурала,
Сиэн оҕо минньигэс таптала,
Сирдээҕи төлкөбүт анала.
Таптыахха Дьахтары күн аайы
Таҥара бэлэҕэр махтанан,
Үҥүөххэ Дьахтарга күн аайы
Үрдүкү Күүстэргэ ханыылаан.
Оһуохай Уола
Ийэм миэхэ күндү киһим,
Истиҥ дьүөгэм буолаҕын.
Эрийиэҕим сонун кэпсии.
Истиэм наҕыл куоласкын.
Көрө-истэ бүөбэйдииргин,
Кууһар сылаас илиигин,
Итии чэйдээх сандалыгын
Иэйэ ахтан ылабын.
Ийээ, оонньуу-көр аргыстаах
Оҕо сааспын санаттыҥ.
Сырдык, кэрэ, хааһы сыттаах,
Араас өҥнөөх халааккын.
Ийээ, эн онно миигинниин
Эйэҕэстик күлэриҥ.
Сайыһарым: «Ийээ»,- дии-дии,
Суохтаан, ытаан ыларым.
Улаатаммын, оттомнонон
Тоҥуй соҕус буолларбын,
Санаарҕаама оҕоҕуттан.
Истиий сэмэй тапталбын.
Истиҥ иэйиим сылааһынан
Оҕолорбун бүөбэйдиэм.
Ийэм курдук кууһан ылыам.
Эйэҕэстик мичээрдиэм.
Ийэм миэхэ күндү киһим,
Истиҥ дьүөгэм буолаҕын.
Сүбэҥ-амаҥ, көмөҥ иһин
Махтанабын олуһун!
Мария Винокурова
Мин ийэм ийэтэ
Мин таптыыр эбэккэм
Мичийэр мичээрдээх,
Минньигэс кэһиилээх
Саһархай бэчиэнньэ,
Саахардаах барыанньа.
Амтаннаах аһынан
Аһатыа сиэннэрин
Мин күндү киһибин,
Мин ийэм ийэтин
Истиҥник саныыбын,
Мэлдьитин ахтабын.
****
Сырдык да эбит чүмэчим уота
Дьирим кууһар сылаас кута…
Санатта миэхэ ийэбин тута
Дьоллоно тохтор дьэҥкир уута…
Хараҥаҕа көстөр эрэл кыыма
Ыҥыра сирдиир кытара кыыһа,
Хаайа түһэр күлүк суолун
Ыйдара тыгар сэрэтэ уолун.
Ытыспынан хаххалыы атын сиргэ
Салгынтан харыстыы уурдум илдьэ,
Ыксаан ылар умуллуом диирдии…
Сэниэтин эһэр бэйэтин сиирдии…
Сүрэҕим сорҕото ийэм барахсан…
Үрэн кэбистим эрдэ арахсан…
Сүтүк күүһэ өйбүттэн сүппэт…
Үрүҥ чүмэчи бүтэрин күүппэт…
Барыыс Баһылайап
Кэрэҕин уруйдуу туойуоҕум
Тэтэркэй сибэкки кэриэтэ
Чэмэлкэйэн эн дьикти сэбэрэҥ
Сүрэхпэр үтүө кыым иҥэрдэ,
Дууһабын таарыйан симээтэ.
Хоһоонум хомоҕой тылларын,
Ыпсаҕай иэйиикэм сүмэтин,
Аныаҕым Эн сырдык бэйэҕэр,
Долгуйбут санаабар уйдаран.
Ырыабын ыпсаран ыллааммын
Кэрэҕин уруйдуу туойуоҕум,
Сибэкки дьөрбөтүн ыламмын
Истиҥник утары уунуоҕум.
Сэргэй Сэмэнэп-Сэгэй
Тапталы туойуохпун баҕардым
Уран уус туппутун кэриэтэ
Чочуонай таһааҕын көрөммүн
Иэйиибин илбийэн ыламмын
Тапталы туойуохпун баҕардым.
Үрүҥ күн күлүмнүүр уотунуу
Сырдатар эн сырдык мичээргин
Сурукпар нарылаан тиһэммин
Тапталы ыллыахпын баҕардым.
Толбоннуу субуллар суһуоххар
Дьэрэкээн кустугу буламмын
Сүрэхтиин тэтэрэ кыыһаммын
Тапталы кэпсиэхпин баҕардым…
Кыргыттарым, мааныларым,
Сибэккилэрим, күннэрим
Үөрүү-көтүү үктэллэнэн
Төрөөн-ууһаан тэнийэн
Олох үөрүүтүн билэн,
Кэрэтин ыймахтаан ылан
Олороҕут бу сиргэ дуоһуйа,
Сиргэ түспүт оҥоһуугутунан.
Күлэн-үөрэн мичилийэн
Киирэн кэлэҕит сандааран,
Дьиэ иһин сырдатан
Эйэҕэс мичээри бэлэхтээн.
Кыргыттарым туллуктарым
Ырыаҕа ылланар, тойукка туойуллар
Кэрэ дьоннор дэтэҥҥит
Мин ымыыларым буолаҕыт.
Көмө киһитэ ийэҕэ
Сиэннэрим кыргыттарым,
Улаатаннар үөрдэллэр,
Сандаарыйа тыгаллар.
Кыргыттарга күҥҥүтүнэн
Эҕэрдэ ыытабын эһиэхэ,
Дьоллоох буолуҥ, дьоһуннук олоруҥ,
Тулаҕыт кэрэни түстээтин,
Күҥҥүт чаҕылыйа тыктын
Санааларгыт туоллуннар
Ийэ алгыһын ыытабын.
ИЙЭМ СЫЛААҺЫН СУОХТУУБУН.
Ийэбин мин олус суохтуубун
Үөрбүттүү мичээрбит хараҕын,
Оҕотун бүөбэйдээн утутар
Ис кутун барытын иҥэрэн.
Намыыннык ыллыыра иһиллэр
Харахпар бу көстөр иэйиитэ,
Биһиккэ олордон нарыннык
Илиитин сылааһын биэрэрэ.
Аттыбар бу турар курдуккун
Улааппыт оҕоҕун кууһаҥҥын,
Сүүһүттэн эн сыллаан ылаҕын
Олоҕун суолугар сирдиигин.
Ийэкээм махталбын эйиэхэ
Сааһыран бараммын этэбин,
Эн оҕоҥ дьоллоохтук олорор
Сиэннэриҥ элбэхтэр билигин.
Олоххун ситэрэр оҕолор
Эйигин саныыллар, ахталлар,
Мин курдук бу эмиэ кинилэр
Махталы эйиэхэ аныыллар.
****
Хас биирдии оҕоҕо ийэтэ —
Хайаан да эргийэр иитэ,
Хараастар түгэҥҥэ эмтиэкэтэ,
Харыстыыр, арчылыыр эйгэтэ.
Саныыбын, ийэкээм, саныыбын,
Саарбахтаан ылыма, аныыбын,
Саатар хоһоонум «оҕотун» тылыгар
Саныырбын сааһылыам ардыгар.
Балаҕан ыйын маҥнайгыта
Бу күн үөрэр Айыыһыта,
Сылаас истиҥ эйгэҕэ
Сылаанньытар эҕэрдэ.
Кэрэ сибэкки дьөрбөлөрө
Киэргэтэллэрэ дьиэбитин,
Учуутал идэлээх ийэбитин
Уруйунан көрсөллөрө.
Толору астаах сандалы
Ол тула олорон астыныы,
Тото -хана аралдьыйыы,
Олох дьолун амтаһыйыы.
Ийэбит үөрбүт сирэйэ,
Күн сыдьаайар мичээрэ
Ис сүрэхтэн эйээрэ
Көстөн кэлэр сэгэйэ.
Умнуом суоҕа, хаһан да
Урукку кэрэ кэмнэри,
Үйэтитиэм, хайаан да
Үчүгэй кэрэ түгэннэри.
Өйдүүгүөн, эн эппитиҥ:
«Дабайыахха дуу, оол көстөр
Хаардаах дабаан чыпчаалын».
Уонна, сөҕүөм иһин, бастакынан
Синньигэс ыллык устунан
Оччугуй хардыыгын оҥорбутуҥ.
Онтон, тохтуу эргиллэн:
«Чэ, турума дуу, сэгэриэм,
Батыс миигин», — диэбитиҥ.
Нарын илиигин нэлэтэн
Ыраахха угуйа ыҥырбыккар,
Мин көнтөрүктүк, саарбахтык
Дабаан тэллэ5эр үктэммитим.
Онтон, ол чыпчаал оройун
Дабайбыт үөрүүлээх түгэммитигэр:
«Баһыыба, доҕоччуок, барытыгар
Эйигиннээх буоламмын», — сипсийбитиҥ.
Үрдүбүтүгэр тыал мэниктиирэ,
Хаар үллүгэ долгун оонньуура.
Мин кыбыста, эйиэхэ махтана
Аттыгар сэниэтэ суох турбутум.
«ЭДЬИИЙДЭРБЭР ЭҺИЭХЭ»
Эдьиийдэрим миэннэрэ
Эйэҕэстэр сэмэйдэр,
Эрдэhиттэр эрчимнээхтэр
Эркин курдук эрэллээхтэр.
Арыт сорох эдьиийдэрим
Арчылыыры билэллэр,
Арыт сорох эдьиийдэрим
Сэмэлиирдии көрөллөр.
Кэрдиис кэлэр кэмнэрим,
Кэлэр кэмин кэрэһиттээн,
Үгүс үтүө үөрүүлэрим,
Үүнэр күнүн үллэстэн.
Саха далбар хотуттара,
Саха сайдам ыалаттара,
Эдьиий киэнэ бастыҥнара,
Эбээн омук эрэллэрэ.
Эйэлэhэр, эйээргэhэр,
Сэһэргэhэр, сэhэннэhэр,
Эдьиийдэрим барахсаттар
Сэмэй истиҥ да дьоннор!!!
Хайа Тыала
****
Миэхэ эйиигинниин чэпчэки.
Бэйэбинэн сылдьар кэриэтэбин.
Санаабын толору да эттэрбин
Сэмэлэммэппин билэбин.
Миэхэ эйиигинниин чэпчэки.
Куттаҕаһа суох буолабын.
Бэл, кутуйах курдары ыстаннын,
Саараама, саҥа аллайбаппын.
Миэхэ эйиигинниин чэпчэки.
Тоҥуйа суох буолабын.
Кыһын түүҥҥэ да быстардар,
Суолбутун хайаан да ирдиибин.
Миэхэ эйиигинниин чэпчэки.
Дьоҥҥо тутум үрдүүбүн.
Ыраас саҕабын көннөстө
Соргулааҕы кэпсэтэбин.
Миэхэ эйиигинниин чэпчэки.
Ыраатыһа да сырыттарбыт,
Эҥин элбэх толкуйдартан,
Эрэнэрим инникилиир.
КЫЫС
Кыыс сибэкки курдук,
Кыыһы харыстыыр ордук,
Кини күннээх халлаан,
Биһиэхэ сырдык — Аан!
Харахтара мичээр куруук,
Хараҥаҕа сырдык сулус,
Саҥарара кэрэ сурук,
Сардаҥаҕа тэҥнээх олус!
Кыыс өрүү кэтэһэр,
Кыракый да үтүөҕэр,
Ыраас тылтан бэйэҕэр,
Ымыы буолан көтүтэр!
Ханнык баҕар сарсыарда,
Хаалларыма кытылга,
Холоон үтүөҕэ ыҥыр,
Хомотума айан суолгар.
Кыыс кыламаныгар тэҥнэһэн,
Күн сардаҥатын киэргэтэр,
Кыыс симэхтэрин сэгэтэн,
Сир киэргэллэрэ кэрэҕит…
Кыргыттар олохпут сулустара.
Тохтоло суох чаҕыл суһумнар.
Халлааҥҥа баар кэрэ көстүүлэр,
Эһиэхэ эрэ тэҥнээх күндүлэр.
Сибэкки дьөрбөтүн ууннарбын,
Баҕарыам айылҕа чээл күөҕүн.
Мичээргин сүрэхпэр туттарбын,
Доҕоттоор! Арчылаах буолуоҕум…
Аанньалга тэҥнэһэр күүскүнэн,
Тулаҕын үөрүүннэн иэйэҕин.
Күлүмнэс хараххыт кыымыгар,
Аан дойду барыта тутуллар!
Ийэ дьоло диэн тугуй?
Ийэ буолбут, ийэ дэппит
Умнуллубат күннэрэ,
Оҕо хаампыт, саҥарбыт
Кэрэ кэрдиис кэмнэрэ.
Ийэ дьоло диэн тугуй?
Тымтык тутар, уоту оттор
Төрдү салҕыыр уолчаана,
Кийиит буолан сүктэн барыах
Кыра мааны кыысчаана.
Ийэ дьоло диэн тугуй?
Оҕо күлбүт, мичик үөрбүт
Чоҕулуйбут хараҕа,
Ситэн-хотон улаатан
Үтүө киһи дэтэрэ.
Ийэ дьоло диэн тугуй?
Олох, таптал туоһута
Оҕо кини сорҕото,
Олорорун тухары
Кини дьоло-оҕото!
****
Дьахтарга хас хоһоон ананна?
Ааҕаҥҥын сиппэккин буоллаҕа,
Сулустар кэриэтэ элбэхтэр,
Араастаан дьиримнээн оонньууллар.
Быһыытын — майгытын кэрэхсээн,
Үйэни үйэнэн уҥуордаан,
Күн ыраас сырдыгар ыралаан,
Ыллыаҕа ырыаһыт алгыстаан.
Дьахтартан сылтанан хас сэрии?
Төһөлөөх эр бэрдэ оҕунна?
Айылҕа биир күүстээх кэрэтэ
Адьырҕа кыыл тэҥэ кыахтаҕа.
Боотурдар таҥара оҥостон,
Сэриигэ киирээри тураннар,
Мээнэҕэ үҥпэттэр буоллаҕа,
Илбис Кыыс аатыгар тоҥхойон.
Эр киһи олоҕун — дьаһаҕын,
Дьылҕатын дьахтара быһаарар.
Үчүгэй дьахтарга түбэспит
Аан Дойду дьылҕатын быһаарар.
Ийэм чиэһигэр
Сүгүрүйүөм мин
Сүһүөхтээх бэйэм
Истиҥ бэйэҕэр!
Ийэм мичээргэр
Сэгэтэн көрүөм
Сирдээҕи дьолбун
Истиҥ алгыскар!
Ийэм үөрүүгэр
Сыыйа дьүһүйүөм
Сүһүөх кэпсээммэр
Истиҥ сэһэҥҥин!
Ийэм аатыгар
Ситэн дьаарыстыам
Сайаҕас тылбын
Истиҥ ырабын!
Ийэм тускунан
Сурукпар тиһиэм
Сүрэхтэн тахсар
Истиҥ кэрэҕин!
Ийэм чуумпуран
Сонуммун аах,
Субу чочуйбут
Истиҥ хоһооммун!
Лугинов Борис Степанович,
Борис Борогонский
Уус-Алдан
Сибэкки дьөрбөлөөх бэлиэ күн
Чаҕыл күн күлүмэр сөтүөлээн,
Ып ыраас салгынын ыймахтаан
Кэллэ дии, ааннары астаран
Сибэкки дьөрбөлөөх бэлиэ күн.
Сылаас тыал тэтимэр куустаран,
Оргууйдук сынньана дьаарбайан,
Эдэр кыыс имнэрэ тэтэрэ,
Кэтэстэ Кинини эрэнэ.
Баҕарда бу тиийэн кэлиэҕин,
Сибэкки дьөрбөтө уунуоҕун,
Симиктик сипсийэ долгуйан,
Тапталын таайтара этиэҕин…
Биллиннэр кыракый кыысчааннар
Бэлэҕи, минньигэс астары,
Сыламнаах, үөрүүлээх сылааска
Сааскылыын сырсыһа сүүрдүннэр.
Алаһа арчылаах Далбара
Бу күнтэн күүс-күдэх ииттэрэн
Буомнары саталлык туоратыа,
Оҕоттон, Аргыстан дьоллонуо.
Эбээбит сандалы бэлэмнии
Ааспыты анааран аттара,
Ис турук иэйиитин алгыстаан
Эйэлээх олоҕу түстэһиэ.
Бу маннык үөрүүнэн толору
Өлбөөрбөт өрөгөй түгэнтэн
Олохпут отуора тубустун,
Үтүөкэн илгэнэн үллүннүн.
Екия, ,,Уйулҕа хочото» л/түмсүү
Дьокуускай
Ийэҕэ анабыл
Ийэ кэрэ мичээрэ,
Ийэ сылаас сыһыана,
Ийэ истиҥ иэйиитэ,
Ийэ сылаас таптала.
Күлүмүрдүүр таастааҕар,
Күндү эбээт киһиэхэ.
Күн сырдык уотунуу
Күүстээх эбээт сыдьаайа.
Харыстыаҕын ийэни,
Саамай күндү киһини.
Күүскэ таптыах кинини,
Сирдээҕи аанньалы.
Ийэ сир диэн ааттыыбыт,
Иитэр аһатар сирбитин.
Ийэҕэ сыһыара тэҥниибит,
Иилиир саҥарар тылбытын.
Илгийэр амарах тыллара.
Ийэҕэ бэлэх буоллун
Итии таптал иэйиитэ.
Сибэккилээх хонууга оонньоон,
Сибэкки кэриэтэ ситэҥҥин.
Сириэдийэ, тупса сырдаан,
Сир симэҕэ буолаҥҥын.
Кэрэ дьикти сэбэрэлээх,
Кэрэ Куо ааттанан,
Кэлэр кэскилбин кэҥэтээр,
Кэрэчээн маанылаах кыыс оҕом.
Остуоруйа дойдуттан ананан,
Олорор олохпун киэргэтэн,
Одун Хаантан оҥоһуллан,
Орто дойдуга түспүккүн.
Күндү мааны кэрэ Куо,
Күҥҥэ көрбүт соҕотох аанньалым,
Куруук күлэ-үөрэ мичээрдээ,
Куппун кууһан, толорон.
Аанньал тэҥэ холооммун,
Анаан айхаллаан ааттаан,
Айыыһыттарыҥ араҥаччылаатыннар,
Аартыккар сирдээтиннэр.
Сайылык Бүөтүрэ
Эйэҕэстэн эйэҕэс,
Аламаҕай, уйаҕас,
Биһиэхэҕэ ийэбит,
Олус күндү киһибит.
Маннык кэрэ күҥҥүнэн
Баҕарабыт эйиэхэ,
Дьоһун дьоллоох олоҕу,
Истиҥ мичээр аргыһын.
Көмүс күннүү чаҕылый
Хаһан да хомойума,
Сырдык халлаан тулаҕар,
Туохтан да мунчаарыма.
Минньигэстик таптыыбыт,
Сылаастык да кууһабыт,
Долгуйаммыт сыллыыбыт,
Эҕэрдэлээн үөрэбит.
Розалия Павлова
Өлөөн
01.09.2020с.
Ийэҕэ ананнын бу күндү кэрэ күн.
Элбэхтик ылланар, кэпсэнэр да буоллар,
Хас биирдии бэйэбит туһунан санааны
Итиикэн сүрэхтэн иэйэммит тиэрдэбит.
Ийэттэн төрөөммүт күн сирин көрөммүт,
Чыычаахтар кэриэтэ чуопчаара туойарбыт,
Тахсар күн сарыала угуттуу кууһара
Туһугар аналлаах улуу дьол буоллаҕа.
Эмиийин үүтүнэн эмсэхтээн аһаппыт,
Иринньэх оҕотун сүрдээҕин аһыммыт,
Көмүскэс санаата күннэтэ күүһүрэн,
Оо, ийэ барахсан сүрэҕэ тэптэҕиэн!
Кимнээҕэр даҕаны күндүттэн күндүбүт,
Ийээ, эн баар буолан дьон буолан сылдьабыт.
Иитиллэр иэспитин иитиэхтиир буолабыт,
Махталы, тапталы уоскута уунабыт….
Марта-Мария
7.03.2016. Нам.
****
Ийэккэм, олоҕу бэлэхтээҥҥин,
Үрүҥ күҥҥэ мичийэ үөрэбин,
Истиҥ иэйиигин иҥэрэҥҥин
Аһыныгас сүрэхтээх эбиппин.
Оҕо сааһым дьоллоох сырыылара
Эн мичээргинэн туолбуттара,
Ол кэмим чаҕылхай сыллара
Сүрэххиттэн оҥоһуллубуттара.
Умнубаппын эн сылаас илиигин,
Үтүө сыһыаҥҥын, кууспут итиигин,
Оҕо буолан ылларбын билигин
Ачаалаан да ылыам этэ мин.
Ийэккээм, хомоппут түгэннэрбин,
Ис санааҕар туппакка алы гын,
Хоргутан санаарҕаабыт күннэргин,
Киэр кыйдаа өйгүттэн, умнаҥҥын.
Эн миэхэ туохтан да күндүгүн,
Эйэҕэс майгыҥ кэскилгэ сирдиир,
Миигин киһи гыммыт түбүгүҥ
Олохпор быйаҥы билгэлиир.
Ийэккэм, эн эппит кэс тылыҥ
Үрдүккэ, сырдыкка кынаттыыр,
Ыллаабыт ырыаҥ дууһам кылын
Билигин да бобута туппахтыыр.
Ийэккэм, күндү киһим, аанньалым,
Эппит тылыҥ кэрэни кэрэһэлиир,
Ийэккэм, көмүс киһим, сарыалым,
Мичээриҥ үрдүк дьолу бэлэхтиир…
ИЙЭ КҮНҮГЭР КЫРАЧААННАРГА КЫЛГАС ХОҺООННОР
Күн күбэй ийэбин
Мин олус таптыыбын,
Ийэбэр анааммын
Хоһооммун этэбин.
Мин сэмэй бэлэхпин
Утары уунабын,
Ийэбин үөрдэммин
Мин бэйэм үөрэбин.
Ийэбэр анааммын
Ырыабын ыллыыбын,
Хоһооммун этэбин
Үҥкүүлээн дайабын.
Мин улаатан бараммын
Ийэм курдук буолуоҕум,
Ийэм курдук мичээрдээх,
Үтүө-мааны майгылаах.
ИЙЭ БУОЛА ООННЬУУБУН
Куукулабын ыламмын,
Ийэ буола оонньуубун,
Ийэм курдук ыллыыбын,
Имэрийэ сыллыыбын.
Пластелин мэһийэммин,
Бэрэски буһарабын,
Куукулабын күндүлээн
Үөрэ-көтө аһатабын.
Мин улаатан бараммын
Ийэм курдук буолуоҕум,
Ийэм курдук мичээрдээх,
Үтүө-мааны майгылаах.
Араас өҥнөөх кумааҕыны,
Кыптыыйынан кырыйабын,
Кэрэчээнэ сибэккини
Оһуор тиһэ киэргэтэбин.
Ыллыы-ыллыы, үлэлиибин,
Араас өҥү дьүөрэлиибин,
Күндү көмүс ийэбэр
Бэлэхпин бэлэмниибин.
Нарын-намчы лоскуйдартан,
Кэрэ бэлэх тиһиллиннэ,
Ийэм сылаас мичээриттэн,
Тулам сырдыы сандаарда.
Бүгүн ийэм күнэ үүннэ,
Кулун тутар ахсыс күнэ,
Күндү көмүс ийэбин
Олус күүскэ таптыыбын.
Ийэбинээн титииккэ
Кии уматан түптэлиибит,
Ньиирэйдэри эмтэрэбит,
Ынах ыаммыт үүттэнэбит.
Үрүҥ үүтү сиидэлээн
Омуһахха ууруохпут,
Оччоҕуна сарсыарда
Чөчөгөйүн баһыахпыт.
Ытыгынан ытыйан
Күөрчэх сиэммин астыныам,
Үрүҥ аһы аһааммын
Чөл туруктаах улаатыам.
Мин бүгүн ыһыахха бараары
Халадаай ырбаахы кэтиэҕим,
Суһуохпун сааһылыы өрүнэн,
Бастыҥа кэтэммин үөрүөҕүм.
Сахалыы симэхпин симэниэм,
Ийэбин кытары сиэттиһиэм,
Ырыалаах-тойуктаах ыһыахха,
Үөрүүгэ-көтүүгэ кыттыһыам.
Хомуска, тойукка холонуом,
Алгыска кыттыһан чуумпуруом.
Оһуокай үктэлин батыһыам,
Өбүгэм үгэһин ытыктыам.